 |
| Duy trì giỗ tổ là nét đẹp truyền thống của họ Nguyễn Đình tại thôn Dân Tiến, xã Thiệu Toán, tỉnh Thanh Hóa |
Ít ai biết rằng, để có được một dòng họ đông đúc, đoàn kết như hôm nay là cả một hành trình dài đầy gian nan của cha ông thuở trước. Theo gia phả dòng họ, khoảng sau năm 1822, cụ tổ Nguyễn Đình Thắng cùng người em trai là Nguyễn Đình Lợi đã rời quê hương xã Thạch Lộ, huyện Tứ Chi, phủ Bình Giang (nay thuộc tỉnh Hải Dương), xuôi về phương Nam tìm đất lập nghiệp. Dấu chân tiền nhân in trên những chặng đường xa xôi, gửi gắm khát vọng mưu sinh và gây dựng tương lai cho con cháu mai sau.
Dừng chân tại xã Lôi Dương, tổng Lôi Dương, phủ Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa, cụ Nguyễn Đình Thắng nên duyên cùng cụ bà Nguyễn Thị Xá, sinh được ba người con trai là: Nguyễn Đình Quán, Nguyễn Đình Rọng, Nguyễn Đình Tôn. Nhưng biến cố ập đến khi cụ bà Nguyễn Thị Xá sớm qua đời. Gánh nặng gia đình đặt lên vai người cha đơn độc, cụ Thắng đã đưa ba người con tiếp tục di cư về làng Cao Xá, tổng Xuân Phong, phủ Thiệu Hóa – (nay là thôn Dân Tiến, xã Thiệu Chính, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa). Tại đây, cụ Nguyễn Đình Thắng lấy người vợ kế là cụ bà Nguyễn Thị Téc, sinh thêm được 3 người con trai. Từ mảnh đất này, dòng họ Nguyễn Đình chính thức bén rễ, sinh sôi và phát triển cho đến ngày nay.
|
| Sự gắn kết giữa các chi họ trong ngày giỗ tổ là sức mạnh đoàn kết và động viên nhau trong cuộc sống |
Trải qua khoảng 200 năm, từ bốn cha con thuở ban đầu, dòng họ Nguyễn Đình đã phát triển đến 8 đời, 5 chi, với khoảng 600 con cháu cả trai lẫn gái, có nhiều người không sinh sống ở làng mà thoát ly sinh sống ở các vùng miền trong cả nước. Mỗi thế hệ lớn lên là một chương mới được viết tiếp, nhưng sợi dây gắn kết cội nguồn vẫn luôn bền chặt, mà ngày giỗ tổ hằng năm chính là điểm tựa tinh thần thiêng liêng nhất. Chia sẻ với chúng tôi trong buổi lễ, ông Nguyễn Đình Hiệp, Chủ tịch Hội đồng gia tộc, xúc động nói:
“Ngày giỗ tổ không chỉ để thắp nén hương tưởng nhớ cụ tổ Nguyễn Đình Thắng, mà còn là dịp để con cháu ở khắp mọi miền hướng về cội nguồn. Qua đó tăng cường sự đoàn kết trong dòng họ, trong nội tộc, gắn bó với xóm làng, quê hương; cùng nhau xây dựng dòng họ văn hóa, góp sức cho phong trào xây dựng nông thôn mới. Quan trọng hơn cả là giáo dục con cháu luôn sống có đức, có tâm, biết học tập, lao động chân chính để cuộc sống ngày càng tốt đẹp.”
|
| Sự gắn kết giữa các thế hệ luôn đầm ấm vui vẻ |
Giữa không gian linh thiêng của nhà thờ tổ, những nén nhang trầm nghi ngút khói như nối liền quá khứ với hiện tại. Người già lặng lẽ khấn nguyện, người trẻ nghiêm trang chắp tay, ai cũng mang trong lòng niềm tự hào về dòng tộc. Những câu chuyện về cụ tổ, về những năm tháng đói nghèo, khai hoang lập ấp được các bậc cao niên kể lại cho con cháu, như một bài học sống động về ý chí, về đạo làm người.
Không chỉ giữ gìn truyền thống, dòng họ Nguyễn Đình hôm nay còn ghi dấu ấn bằng những thành tựu đáng trân trọng. Từ làng quê Dân Tiến, nhiều người con đã vươn ra khắp mọi miền Tổ quốc, làm ăn phát đạt, học hành đỗ đạt. Hiện nay, dòng họ có hàng chục người là cao học, tiến sĩ, hàng trăm người có trình độ đại học, đang công tác trong nhiều lĩnh vực khác nhau, đóng góp tích cực cho xã hội và quê hương.
Trong buổi lễ, ông Nguyễn Đình Bảy, Trưởng họ, đã có bài phát biểu chân thành, giàu cảm xúc. Ông bày tỏ sự trân trọng trước tinh thần trách nhiệm của các cụ, các ông trong Hội đồng gia tộc và sự hưởng ứng nhiệt tình của con cháu gần xa. “Sự có mặt đông đủ hôm nay là minh chứng rõ ràng nhất cho tinh thần uống nước nhớ nguồn của dòng họ Nguyễn Đình,” ông Bảy nhấn mạnh. Bên cạnh niềm tự hào, ông cũng thẳng thắn nhắc nhở một số thành viên còn chưa thật sự gương mẫu, mong mỗi người tự soi lại mình để cùng xây dựng dòng họ ngày càng phát triển. Lời nhắc nhẹ nhàng nhưng sâu sắc ấy nhận được sự đồng thuận của mọi người, bởi ai cũng hiểu rằng, sự hưng thịnh của một dòng họ không chỉ nằm ở số lượng con cháu hay bằng cấp, mà còn ở đạo đức, lối sống và tinh thần yêu thương, đùm bọc lẫn nhau.
|
| Mâm cỗ và chén rượu trong ngày giỗ tổ là sức mạnh đoàn kết của anh em, con cháu khi trở về nguồn cội |
Buổi giỗ tổ khép lại trong những cái bắt tay, những bữa cơm thân mật, những câu chuyện râm ran bên mâm cỗ quê giản dị. Trên gương mặt mỗi người, niềm vui đoàn tụ hòa quyện cùng niềm tin vào tương lai. Từ truyền thống gần 200 năm ấy, dòng họ Nguyễn Đình vẫn đang bền bỉ nuôi dưỡng những giá trị tốt đẹp, để mỗi người con khi đi xa đều nhớ mình từ đâu mà lớn lên, và khi trở về luôn thấy lòng ấm lại.
|
| Và cuộc sống đang được xây lên trong tương lai |
Hiện nay, thực hiện theo hoạt động chính quyền địa phương hai cấp làng Dân Tiến vẫn giữ nguyên tên làng nhưng thuộc xã Thiệu Toán, tỉnh Thanh Hóa. Cho dù cái tên địa danh có thay đổi và nhịp sống hiện đại nhiều đổi thay, nhưng nét đẹp trong tổ chức giỗ tổ dòng họ Nguyễn Đình không chỉ là một nghi lễ, mà là biểu tượng của văn hóa gia đình, của đạo lý dân tộc – nơi cội nguồn được gìn giữ, yêu thương được lan tỏa, và những giá trị bền vững được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
