Nguy cơ xung đột leo thang ở Trung Đông là vấn đề mới nhất trong chuỗi các cuộc khủng hoảng khó lường đã gây tác động mạnh tới nền kinh tế toàn cầu, khiến nền kinh tế đi chệch hướng và để lại các vết sẹo.
Trong năm 2024, còn nhiều biến động hơn nữa đang chờ đợi khi có một loạt cuộc bầu cử ở nhiều nước mà kết quả có thể gây ra tác động sâu sắc và lâu dài. Hơn 2 tỉ người ở khoảng 50 quốc gia, như Ấn Độ, Indonesia, Mexico, Nam Phi, Mỹ, Nga và 27 quốc gia thuộc Nghị viện châu Âu, sẽ tham gia bỏ phiếu. Nhìn chung, những nước diễn ra bầu cử năm 2024 chiếm 60% tổng lượng kinh tế thế giới.
 |
| Người dân mua sắm tại siêu thị ở Duesseldorf, Đức |
Tại một số nước, các cuộc bầu cử sẽ diễn ra trong bối cảnh cử tri bị chia rẽ gay gắt và có mối lo lắng sâu sắc và thường trực về triển vọng kinh tế. Những người chiến thắng sẽ đưa ra các quyết định chính sách quan trọng ảnh hưởng đến trợ cấp dành cho các nhà máy, giảm thuế, chuyển giao công nghệ, phát triển trí tuệ nhân tạo, kiểm soát, rào cản thương mại, đầu tư, giảm nợ và chuyển đổi năng lượng. Nếu một loạt nhân vật theo chủ nghĩa dân túy lên nắm quyền năm 2024, thì họ có thể thúc đẩy các chính phủ tiến tới kiểm soát chặt chẽ hơn thương mại, đầu tư nước ngoài và nhập cư.
Bà Diane Coyle, Giáo sư chính sách công tại Đại học Cambridge cho rằng, những chính sách như vậy có thể đưa nền kinh tế toàn cầu vào một thế giới rất khác so với thế giới mà mọi người từng quen. Ở nhiều nơi, tâm lí hoài nghi về toàn cầu hóa ngày càng lớn khi thu nhập trì trệ, mức sống giảm sút và bất bình đẳng ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, bà Coyle nhận định rằng, một thế giới thương mại bị thu hẹp là một thế giới mà thu nhập sẽ giảm sút.
Cuộc bầu cử lớn nhất vào năm tới là ở Ấn Độ. Tất nhiên, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sẽ có ý nghĩa quan trọng nhất đối với nền kinh tế thế giới. Cuộc bầu cử Mỹ năm 2024 sẽ ảnh hưởng đến những quyết định quan trọng. Tuần trước, Mỹ và Liên minh châu Âu đã đồng ý tạm dừng áp thuế cao đối với thép và nhôm của châu Âu cũng như đối với rượu whisky và xe máy của Mỹ cho đến sau cuộc bầu cử.
Đến nay, triển vọng kinh tế toàn cầu năm 2024 vẫn chưa rõ ràng. Tăng trưởng ở hầu hết các nước trên thế giới vẫn còn chậm chạp và hàng chục nước đang phát triển có nguy cơ vỡ nợ. Về mặt tích cực, lạm phát giảm nhanh đang khuyến khích các ngân hàng trung ương giảm lãi suất hoặc ít nhất là ngừng tăng lãi suất. Chi phí đi vay giảm nói chung là động lực thúc đẩy đầu tư và mua nhà. Khi thế giới tiếp tục chia rẽ thành các liên minh và khối đối đầu, mối lo ngại về an ninh càng lớn hơn.
Các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa ở Biển Đỏ của lực lượng Houthi là một dấu hiệu nữa cho thấy căng thẳng địa chính trị gia tăng. Bà Courtney Rickert McCaffrey, nhà phân tích địa chính trị tại EY-Parthenon cho biết, trong vài tháng qua, ngày càng có nhiều nhân tố nhỏ như Yemen, Hamas, Azerbaijan và Venezuela đang tìm cách thay đổi hiện trạng. Cuộc tấn công của Houthi vào các tàu thuyền liên quan Israel ở Biển Đỏ đã đẩy giá cước vận chuyển, bảo hiểm và giá dầu tăng cao đồng thời chuyển hướng giao thông đường biển lên nhiều tuyến đường dài hơn và tốn kém hơn…
Ông Claus Vistesen, nhà kinh tế trưởng khu vực đồng euro tại công ty Pantheon Macro Economics cho biết, các cuộc tấn công ở Biển Đỏ là điểm nóng rõ ràng nhất trong ngắn hạn. Tuy nhiên, tình trạng bấp bênh có tác động làm suy yếu nền kinh tế. Các doanh nghiệp có xu hướng chờ đợi trước khi quyết định đầu tư, mở rộng và tuyển dụng.
Với những xung đột quân sự dai dẳng, thời tiết khắc nghiệt ngày càng gia tăng và hàng loạt cuộc bầu cử lớn sắp diễn ra, có khả năng năm 2024 sẽ còn nhiều biến động…
