Khẳng định giá trị, lan tỏa nhân văn

Bà Trần Bích Thủy, Giám đốc Quốc gia Tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế (HAI) tại Việt Nam

Bà Trần Bích Thủy

“Trong bối cảnh Việt Nam “già trước khi giàu”, mô hình CLB LTHTGN là một giải pháp cộng đồng phù hợp, hiệu quả và bền vững nhằm nâng cao chất lượng sống của NCT – lực lượng đang ngày càng đông và có vai trò quan trọng trong xã hội.

CLB là nơi để NCT, trung tuổi và cả người trẻ, cùng hỗ trợ lẫn nhau trong chăm sóc sức khỏe; tăng thu nhập; giúp đỡ người khó khăn, ốm yếu; thúc đẩy học tập suốt đời; bảo vệ quyền lợi và xây dựng cộng đồng gắn kết. Đánh giá cuối kì nhiều dự án do Tổ chức HAI hỗ trợ cho thấy phần lớn các thành viên CLB cho biết họ cảm thấy “vui hơn”, “khỏe hơn”, “thu nhập tăng thêm”, “tự tin hơn” và “chất lượng cuộc sống cải thiện hơn”. CLB không chỉ giúp NCT sống vui, khỏe, hạnh phúc mà còn góp phần thay đổi nhận thức xã hội về NCT, thúc đẩy đoàn kết giữa các thế hệ, huy động các nguồn lực ngay tại cộng đồng nhằm bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò NCT.

Nhờ Đề án 1336, hiện đã có gần 9.000 CLB - một thành tựu rất ấn tượng. Tuy nhiên, số CLB hiện nay mới chỉ phủ chưa đến 9% số thôn/bản/ấp/tổ dân phố, còn quá nhỏ so với nhu cầu thực tế. Rất mong Chính phủ sẽ có chính sách tiếp tục hỗ trợ nhân rộng CLB trong thời gian tới bởi nhân rộng CLB LTHTGN không chỉ mang tính nhân văn mà còn là một đầu tư mang tính chiến lược, đảm bảo một Việt Nam già hóa năng động và thịnh vượng”.

Ông Lê Xuân Phùng, Chủ tịch Hội NCT tỉnh Lai Châu

Ông Lê Xuân Phùng

“Toàn tỉnh hiện có 47 CLB LTHTGN. Từ nay đến cuối năm 2025, phấn đấu đạt 72 CLB. Hoạt động của CLB LTHTGN thực sự mang lại hiệu quả thiết thực, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, không những đối với NCT mà còn đối với Nhân dân các dân tộc trong tỉnh.

Đó là loại hình CLB thông qua cách tiếp cận liên thế hệ, dựa vào cộng đồng, người có điều kiện thuận lợi giúp người khó khăn, kết hợp với sự trợ giúp của Nhà nước; là loại hình CLB phát triển bền vững, phù hợp với chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về chăm sóc, phát huy vai trò NCT; góp phần thiết thực xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và sức khỏe cho NCT, nhất là NCT nghèo, cận nghèo, khó khăn, NCT là phụ nữ. Đồng thời, phát huy tối đa vai trò, kinh nghiệm của NCT trong phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, tạo không khí phấn khởi, tin tưởng, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của NCT”.

Ông Nguyễn Tiến Lợi, Chủ tịch Hội NCT tỉnh Thái Nguyên

Ông Nguyễn Tiến Lợi

“Sau khi Chính phủ ban hành Đề án 1336, UBND tỉnh Thái Nguyên đã xây dựng và ban hành Kế hoạch 223 triển khai, toàn tỉnh có 157 CLB - chủ yếu là các CLB do Hội Liên hiệp Phụ nữ bàn giao theo Đề án 1533. Đến tháng 4/2025, toàn tỉnh có 236 CLB với 12.460 thành viên; tổng vốn quỹ CLB đạt trên 10 tỉ đồng. Có 380 thành viên của 216 CLB được tập huấn kĩ năng quản lí, vận hành CLB. Như vậy, tỉnh Thái Nguyên đã về đích trước thời hạn và vượt chỉ tiêu so với kế hoạch. 9/9 huyện và thành phố đều có CLB hoạt động toàn diện các nội dung và hiệu quả, góp phần thiết thực chăm sóc, bảo vệ và phát huy vai trò NCT ở cơ sở. Phấn đấu hết năm 2025, trên địa bàn sẽ có 270 CLB LTHTGN.

Có thể thấy, Hội NCT các cấp trong tỉnh đã nỗ lực trong công tác chỉ đạo, tuyên truyền thực hiện Đề án của Chính phủ về duy trì nhân rộng CLB. Mặc dù điều kiện còn khó khăn, một số Hội NCT cấp xã đã mạnh dạn tham mưu cho cấp ủy, chính quyền thành lập mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của các CLB. Các cơ quan thẩm quyền của tỉnh và các huyện đã cố gắng nhân rộng mô hình CLB LTHTGN, tổ chức tập huấn tuyên truyền nâng cao nhận thức của cán bộ và cộng đồng NCT chăm lo hoạt động của CLB ở sơ sở.

Từ nay đến cuối năm, Hội NCT tỉnh tiếp tục bám sát, chỉ đạo và tăng cường kiểm tra giám sát, tập huấn, duy trì và nhân rộng mô hình CLB LTHTGN theo quy định. Tiến hành tổng kết việc thực hiện Đề án 1336 và Kế hoạch 223 tại cơ sở; đối với cấp tỉnh phải xây dựng phương án thực hiện kế hoạch nhân rộng mô hình giai đoạn 2025-2030 của Trung ương Hội và chuẩn bị tham mưu xây dựng Đề án của tỉnh, phấn đấu 100% xã phường đều có CLB và hoạt động chất lượng tốt nhất”.

Ông Phạm Quang Sản, Phó Chủ tịch Hội NCT tỉnh Hải Dương

Ông Phạm Quang Sản

“Quá trình triển khai Đề án 1336, tỉnh Hải Dương rút ra một số bài học kinh nghiệm quý.

Trước hết, việc thành lập và nhân rộng CLB LTHTGN cần thực hiện theo Chương trình Đề án, Dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt, để đảm bảo tính pháp lí, tính tích cực và khả thi cao. Công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện phải chủ động, sáng tạo, quyết tâm cao, thường xuyên giám sát, kiểm tra, đôn đốc.

Thứ hai, rất cần sự vào cuộc đồng bộ, tích cực của các cấp các ngành; sự quan tâm chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền, phối hợp của MTTQ, các ban, ngành, đoàn thể địa phương; vai trò tham mưu của Hội NCT và sự hưởng ứng, tham gia nhiệt tình của NCT và cộng đồng dân cư.

Thứ ba, làm tốt công tác truyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức về mục đích, ý nghĩa, hiệu quả tích cực của CLB LTHTGN đối với công tác chăm sóc, phát huy vai trò NCT và sự phát triển của cộng đồng, tạo sự đồng thuận và ủng hộ tích cực đối với việc thành lập, nhân rộng CLB LTHTGN.

Thứ tư, vận động nguồn lực bằng những hình thức phù hợp, cụ thể, thiết thực; coi trọng vận động nguồn lực tại cơ sở, cộng đồng, gia đình, thành viên CLB và sự tham gia ủng hộ, hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân...

Thứ năm, lựa chọn Ban Chủ nhiệm có uy tín, năng lực, kinh nghiệm, tâm huyết, nhiệt tình, trách nhiệm cao, quan hệ tốt với địa phương để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức hoạt động của CLB.

Thứ sáu, coi trọng công tác tập huấn; hỗ trợ kịp thời tài liệu, sổ sách, trang thiết bị ban đầu phục vụ hoạt động CLB. Thường xuyên theo dõi, giám sát, hướng dẫn, hỗ trợ hoạt động của CLB; tăng cường giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm giữa các CLB.

Cuối cùng, nhân rộng CLB LTHTGN phải gắn liền với việc quản lí, củng cố tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các CLB đã được thành lập, tạo sự lan tỏa, ảnh hưởng tích cực trong cộng đồng. Mọi vấn đề của CLB cần được bàn bạc dân chủ, quyết định theo đa số. Các hoạt động thực hiện theo Quy chế; công khai tài chính; chương trình, kế hoạch, báo cáo hằng tháng đều được giám sát chặt chẽ. Bảo đảm sử dụng đúng mục đích, nguyên tắc, có hiệu quả Quỹ tăng thu nhập, kinh phí hoạt động của CLB, tạo niềm tin cho thành viên CLB và cộng đồng, xã hội”.

Bà Trần Thị Loan, Chủ tịch Hội NCT tỉnh Hà Nam

Bà Trần Thị Loan

“Thực hiện Quyết định 1336 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 1057 của UBND tỉnh Hà Nam về việc nhân rộng mô hình CLB LTHTGN giai đoạn đến năm 2025, tỉnh Hà Nam đã thành lập được 32 CLB LTHTGN, thu hút gần 2.000 thành viên tham gia. Các CLB đã phát huy hiệu quả, thực hiện tốt các mảng hoạt động như chăm lo đời sống tinh thần, sức khỏe, cho các thành viên hoàn cảnh khó khăn vay vốn để tăng thu nhập, hỗ trợ cách làm ăn…

CLB còn duy trì và phát triển các hoạt động giao lưu văn hóa văn nghệ, thể dục dưỡng sinh, bóng chuyền hơi, tạo không khí vui vẻ, gắn kết giữa NCT với các thành viên trong CLB, gia đình và cộng đồng. Ngoài ra, các hoạt động tự giúp nhau, phát huy tinh thần tương thân, tương ái cũng được các CLB quan tâm, thông qua các việc làm cụ thể, như giúp đỡ việc nhà, thăm hỏi thành viên bị ốm đau, neo đơn không nơi nương tựa, kêu gọi quyên góp giúp đỡ các gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, bị thiệt hại do thiên tai.

Có thể khẳng định, từ khi có mô hình CLB LTHTGN, cuộc sống của các thành viên CLB đã có nhiều thay đổi, tinh thần lạc quan, vui vẻ hơn, được giao lưu, học hỏi kinh nghiệm sản xuất, kinh doanh; tham gia vào những hoạt động bổ ích để sống vui, sống khỏe và sống có ích cho xã hội. Thời gian tới, Hội NCT tỉnh tiếp tục chỉ đạo các Hội cơ sở thành lập và nhân rộng mô hình, phấn đấu hết năm 2025 thấp nhất mỗi xã thành lập được 1 CLB LTHTGN”.

Ông Cao Đăng Vĩnh, Chủ tịch Hội NCT tỉnh Nghệ An

Ông Cao Đăng Vĩnh

“Trong những năm qua, CLB LTHTGN đã chứng minh được hiệu quả tích cực tại nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có tỉnh Nghệ An. Đây không chỉ là sân chơi bổ ích cho các thành viên CLB nói riêng, NCT nói chung, mà còn là nơi kết nối các thế hệ, thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng trong công tác chăm sóc và phát huy vai trò NCT. Thông qua những buổi sinh hoạt, các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao, tập huấn kiến thức, chăm sóc sức khỏe, tư vấn pháp luật, các CLB đã giúp NCT sống vui, sống khỏe, sống có ích. Đồng thời, thế hệ trẻ cũng được giáo dục truyền thống, đạo lí “kính lão, trọng thọ”, phát huy trách nhiệm đối với cộng đồng.

Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, việc nhân rộng mô hình CLB LTHTGN tại Nghệ An vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Một số nơi còn thiếu nguồn lực về tài chính, thiếu cán bộ hướng dẫn chuyên môn, hoặc chưa thực sự tạo được sự gắn kết giữa các thế hệ. Để tiếp tục mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động của các CLB, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn từ chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể và sự hỗ trợ từ các chương trình quốc gia về NCT.

Trước mắt, tỉnh Nghệ An đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như: Tổ chức tập huấn cho cán bộ làm công tác NCT ở cơ sở; hỗ trợ xây dựng mô hình điểm CLB LTHTGN ở các xã vùng khó khăn; đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về vai trò, ý nghĩa của CLB. Ngoài ra, việc huy động nguồn lực xã hội hóa, kết nối với các tổ chức quốc tế để tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính và kĩ thuật cũng đang được chú trọng. Qua đó, góp phần xây dựng cộng đồng đoàn kết, sẻ chia, phát triển bền vững, là hướng đi phù hợp với xu thế già hóa dân số hiện nay, đồng thời lan tỏa những giá trị nhân văn sâu sắc trong đời sống xã hội”.

Bà Triệu Thị Ngoan, Chủ tịch Hội NCT tỉnh Đắk Lắk

Bà Triệu Thị Ngoan

“Trong những năm gần đây, mô hình CLB LTHTGN đã phát triển mạnh mẽ, trở thành điểm sáng trong công tác chăm sóc, phát huy vai trò NCT. CLB không chỉ là nơi kết nối các thế hệ mà còn lan tỏa những giá trị nhân văn sâu sắc trong cộng đồng. Tại Đắk Lắk, với đặc thù vùng đất có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, mô hình CLB LTHTGN còn mang ý nghĩa gắn kết văn hóa, khuyến khích các giá trị truyền thống và thúc đẩy sự hòa nhập giữa các dân tộc. Đây thực sự là một sáng kiến nhân văn, góp phần làm đẹp thêm bản sắc của mảnh đất Tây Nguyên đầy nghĩa tình.

CLB LTHTGN tạo ra một môi trường chan hòa, nơi NCT, trung niên, thanh niên cùng nhau sinh hoạt, hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm sống. Qua đó, thế hệ trẻ học hỏi được sự từng trải, lòng kiên nhẫn, còn NCT cảm nhận được sự tôn trọng, yêu thương và được sống vui, sống khỏe. Ngoài ra, CLB tổ chức nhiều hoạt động thiết thực như thăm hỏi người già neo đơn, hỗ trợ người yếu thế, chia sẻ kĩ năng chăm sóc sức khỏe, và tổ chức sinh kế nhỏ để nâng cao thu nhập. Mỗi thành viên trong CLB không chỉ nhận sự giúp đỡ mà còn là người cho đi, góp phần xây dựng cộng đồng đoàn kết, nghĩa tình”.

Bà Phạm Thị Thu Trang, Chủ tịch Hội NCT tỉnh Quảng Ngãi

Bà Phạm Thị Thu Trang

“Cấp ủy, chính quyền và Nhân dân trong tỉnh đón nhận và đánh giá rất cao mô hình CLB LTHTGN - đây là mô hình phát triển bền vững, mang tính nhân văn sâu sắc, phù hợp với nhu cầu chăm sóc và phát huy vai trò ngày càng đa dạng của NCT. Từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Đề án 1533 và 1336, Hội NCT tỉnh phối hợp tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng; đồng thời triển khai trong hệ thống tổ chức Hội các cấp…

CLB LTHTGN là mô hình chặt chẽ về tổ chức, phong phú về nội dung, tạo sân chơi bổ ích cho NCT, giúp NCT tăng thu nhập, cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần tích cực phát triển kinh tế, xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh của địa phương. CLB được thành lập tại các thôn, tổ, khu dân cư, mặc dù giao cho Hội NCT đứng ra thành lập, nhưng thành viên của CLB lại của nhiều tổ chức đoàn thể khác nhau (Phụ nữ, Nông dân, Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên, lực lượng tình nguyện viên và NCT) do đó có sự gắn kết chặt chẽ ở cộng đồng dân cư.

Thực hiện hiệu quả Đề án 1336 không chỉ góp phần thích ứng với già hóa dân số, mà còn tạo cơ hội xây dựng, củng cố tổ chức, đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ Hội. Hoạt động của CLB còn tạo điều kiện cho người thấp tuổi (dưới 55 tuổi) được tham gia đóng góp vật chất, tinh thần và trách nhiệm đối với lớp NCT, bởi thực tế hiện nay, việc vận động người thấp tuổi tham gia CLB LTHTGN rất thuận lợi, được họ hưởng ứng tích cực”.

Ông Nguyễn Văn Vân, Chủ tịch Hội NCT huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang

Ông Nguyễn Văn Vân

“Sau khi được tập huấn thành lập CLB LTHTGN do Trung ương Hội NCT và Hội NCT tỉnh tổ chức, Hội NCT huyện phối hợp tham mưu UBND huyện xây dựng Kế hoạch triển khai Đề án trên địa bàn.

Qua 5 năm thực hiện, toàn huyện thành lập được 12 CLB LTHTGN, với 744 thành viên, vốn quỹ huy động 632 triệu đồng. Hoạt động của CLB luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, sự phối hợp giúp đỡ của MTTQ và các đoàn thể. Ban Chủ nhiệm CLB nhiệt tình, trách nhiệm, luôn bám sát sự chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên để thực hiện hiệu quả hoạt động; các thành viên CLB tích cực hưởng ứng. CLB thật sự hiệu quả, trở thành ngôi nhà chung của các thành viên; đồng thời phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt chăm sóc, phụng dưỡng NCT. Hoạt động của các CLB được cấp cấp ủy, chính quyền địa phương và Nhân dân ghi nhận và đánh giá cao. Đây là mô hình phát triển bền vững, mang tính nhân văn phù hợp với nhu cầu chăm sóc và phát huy vai trò của NCT, góp phần thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của địa phương.

Tuy nhiên, trên thực tế, xuất phát điểm của các CLB thấp, thu nhập của người dân hạn chế, chủ yếu sản suất nông nghiệp, do đó việc vận động nguồn lực còn khó khăn. Để duy trì và phát huy có hiệu quả hoạt động của CLB LTHTGN, cấp ủy, chính quyền và Hội NCT tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tác dụng của CLB đến với hội viên NCT và các đoàn viên, hội viên của tổ chức chính trị - xã hội, cộng đồng dân cư trong xu thế già hóa dân số hiện nay. Hằng năm, cần tổ chức tập huấn, hội thảo về nghiệp vụ, kĩ năng hoạt động của CLB. Trung ương Hội và Hội NCT tỉnh cần tham mưu đề xuất với UBND tỉnh tiếp tục nhân rộng CLB LTHTGN trong giai đoạn tiếp theo 2025-2030”.