Đôi điều về người khôn, người dại

Trên đời này có hai loại người, người khôn và người dại. Người khôn bao giờ cũng tìm cách hơn người, không chịu kém ai, tìm cách ăn người, không chịu để cho người ăn, thường có những mưu mô, thủ đoạn, dùng những lời đường mật, nhỏ to, ngọt nhạt để cho mọi người dễ nghe, bùi tai rồi mắc bẫy làm theo họ những điều dại dột. Còn người dại là người thật thà, cả tin, nhẹ dạ, cứ cho mọi người nói là thật như lòng mình, cho nên hay mắc mưu họ, để họ chiếm phần thắng, phần thua thuộc về mình.

Ông bà ta xưa có câu nói: “Người khôn người dại như vại vừa lon”, có nghĩa là hai người ở với nhau, có người khôn, người dại thì ở với nhau được lâu bền, vì rằng người dại thường biết nhường nhịn “chín bỏ làm mười” sống có nghĩa có tình, chịu thua chịu thiệt một chút cho trời yên biển lặng, giữ được hòa khí, ấm êm nhà cửa, nội bộ thuận hòa, nếu hai người khôn cả ở với nhau, ai cũng khôn muốn chiếm phần thắng về mình, thường dễ xảy ra mâu thuẫn, xung đột, không ai chịu ai, cuối cùng sẽ không tồn tại.

Người ta tổng kết rằng: Ở đời cũng không nên khôn quá nếu thực là người khôn, phải biết khéo, nghĩ ra những lời hay tiếng đẹp, biết yêu thương người, làm những điều tử tế, dùng trí khôn của mình để làm những điều có ích nước lợi nhà, cho cộng đồng xã hội, không nên dùng trí khôn của mình chà đạp lên công lí, làm những điều mà không được làm, không nên dùng trí khôn của mình mà chiếm đoạt những gì mà không phải của mình, không nên dùng trí khôn của mình để có những thủ đoạn thâm độc, thủ đoạn xấu xa, lừa lọc, dối trá, mưu mô để hại người.

Ở đời ai cũng mong muốn có cuộc sống sung túc, đầy đủ về vật chất nhưng của cải vật chất ấy chính do bàn tay mình làm ra mà có, nếu khôn mà lợi dụng những sơ hở của người khác hoặc tập thể, tạo ra những mưu mô, thủ đoạn, dùng quyền lực thô bạo để mà có thì cuối cùng cũng sẽ bị phơi bày ra ánh sáng và thất bại đau đớn.

Cho nên chúng ta sống ở trên đời phải liệu sức mình mà sống cho hợp đạo lí làm người, cuộc đời ngắn lắm ai ơi, đừng cậy mình là khôn là giỏi hơn người, đừng mang cái khôn của mình mà lừa gạt thiên hạ, phải sống có lương tâm, đạo lí, làm những việc thiện ích cho đời mới thực sự là người khôn.

Khôn mà hiểm độc là khôn dại/ Dại cứ lành hiền ấy dại khôn.

Đặng Quế
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Đôi mắt người mẹ

Đôi mắt người mẹ

Từ xa xưa, người đời đã ví “đôi mắt là cửa sổ tâm hồn”. Bởi đôi mắt giúp ta thấy được thế giới bên ngoài nhưng cũng chính là nơi ẩn chứa những tâm tư, thầm kín bên trong. Dù có cố che giấu thế nào thì mọi trạng thái tình cảm như hạnh phúc, an lạc hay phiền não, đau khổ đều hé lộ ở đôi mắt.
Phải luôn trân trọng, biết ơn NCT

Phải luôn trân trọng, biết ơn NCT

Ông bà ta xưa có câu: “Trọng già, già để tuổi cho”, “Kính lão đắc thọ”,… nhắc nhở mọi người phải luôn tôn kính, chăm lo cho NCT. NCT đã trải qua bao gian lao vất vả, bao cay đắng, ngọt bùi, để làm nên những công trình cho con cháu và xã hội, là những người xứng đang được trân trọng và tôn vinh.
Thương mẹ tuổi già

Thương mẹ tuổi già

Mẹ tôi đã 74 tuổi. Dù bây giờ mẹ không còn phải làm lụng nặng nhọc, bươn chải như xưa, nhưng bao vất vả một thời như đã khảm vào dáng hình của mẹ.
Nuôi con và dạy con

Nuôi con và dạy con

Sau khi bắt đứa trẻ khoảng 7-8 tuổi úp mặt vào tường, người mẹ bảo:
Heo hút bản nghèo

Heo hút bản nghèo

Nằm cách xa trung tâm, bản Muỗng, xã Giao Thiện, huyện miền núi Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa heo hút giữa núi rừng. Người dân nơi đây vẫn mong chờ tái định cư để ổn định cuộc sống.

Tin khác

Phép lịch sự trong cuộc sống

Phép lịch sự trong cuộc sống
Phép lịch sự là tiêu chí đầu tiên và quan trọng để đánh giá nhân cách mỗi người. Có câu “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Lịch sự khi giao tiếp, khi tương tác xã hội giúp mỗi người trở nên thanh lịch, khiêm nhường, để lại ấn tượng đẹp trong mắt mọi người. Chúng ta được yêu mến, trân trọng. Phẩm chất, nhân cách của ta vì thế cũng trở nên rực rỡ.

Của cho và cách cho

Của cho và cách cho
“Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, câu thành ngữ chứa đạo lí ở đời. Theo nghĩa đen, khi đói, được giúp "một miếng" ăn sẽ quý giá hơn so với việc khi no được cho cả "một gói".

Phải đối xử công bằng với các con

Phải đối xử công bằng với các con
Ngay sát bên nhà tôi là vợ chồng trẻ cùng 2 đứa con nhỏ. Họ mua nhà và chuyển về đây sinh sống chưa lâu, nhưng do sống hoà đồng, tình cảm nên giữa vợ chồng họ với các gia đình hàng xóm luôn hoà thuận, vui vẻ. Cả hai vợ chồng đều giỏi giang, khi anh chồng là kiến trúc sư hiện làm việc ở Sở Xây dựng của thành phố, còn chị vợ làm kế toán phó một công ty liên doanh với nước ngoài.

Niềm vui thường ngày của bố mẹ

Niềm vui thường ngày của bố mẹ
Cuộc đời con người, ai cũng sẽ trải qua quy luật “Sinh, lão, bệnh, tử”. Ai cũng đi qua thời tuổi trẻ nhiệt huyết, đam mê, cống hiến và khi về già sẽ chậm chạp, đau yếu, bệnh tật. Ai cũng mong về già được sống thảnh thơi.

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ ở những người hút thuốc lá

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ ở những người hút thuốc lá
Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong và tàn phế hàng đầu trên toàn thế giới. Ở Việt Nam có gần 200.000 ca đột quỵ mắc mới mỗi năm. Một trong rất nhiều nguyên nhân làm cho tỉ lệ đột quỵ ở nước ta tăng nhanh là số lượng người hút thuốc lá ngày càng nhiều.

“Thuốc lá nhẹ” gây hại cho sức khỏe

“Thuốc lá nhẹ” gây hại cho sức khỏe
Mặc dù biết thuốc lá gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe, nhưng số người hút thuốc và nghiện thuốc lá không chỉ riêng nước ta, mà trên toàn thế giới vẫn luôn ở mức cao. Để đáp ứng nhu cầu, các nhà sản xuất đã cung cấp rất nhiều dạng thuốc lá trên thị trường và mọi người thường nghĩ rằng có một số dạng thuốc lá an toàn và không ảnh hưởng đến sức khỏe. Trong đó có “thuốc lá nhẹ”.

Hút thuốc lá điện tử gây rối loạn ý thức

Hút thuốc lá điện tử gây rối loạn ý thức
Nam bệnh nhân Nguyễn Xuân B, 60 tuổi, ở huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang vừa phải nhập viện điều trị tại Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) do có các hành vi bất thường vì hút thuốc lá điện tử quá nhiều.

Bản án cuối cùng của việc nghiện thuốc lá trên 30 năm

Bản án cuối cùng của việc nghiện thuốc lá trên 30 năm
Bệnh nhân ho kéo dài, nhiều lần mua thuốc nhưng không thấy đỡ. Bản thân cứ nghĩ mình chỉ viêm họng hạt hoặc viêm phế quản nhưng qua thăm khám nhận án tử ung thư phổi giai đoạn cuối. Đó là bệnh nhân Trần Văn Lưu, 61 tuổi, quê ở huyện Yên Dũng, tỉnh bắc Giang

Tình người Bình Thuận với bà con các vùng bão, lũ

Tình người Bình Thuận với bà con các vùng bão, lũ
Liên tiếp những ngày này khi nghe tin các tỉnh phía Bắc bị thiệt hại nặng nề do cơn bão số 3 gây ra, nhiều doanh nghiệp và người dân đã ủng hộ trực tiếp qua kênh của Ủy ban Mặt trận tỉnh. Đặc biệt, nổi lên là nhiều nhóm, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Thuận đã có những hành động rất thiết thực.

Hiếu kính với cha mẹ

Hiếu kính với cha mẹ
Một ngày nào đó khi ta đã nếm trải sự tàn nhẫn của xã hội, nếm trải áp lực của đồng tiền, đối diện với lòng người hiểm ác, ta sẽ nhận ra rằng, tình cảm của ba mẹ rộng lớn biết nhường nào. Dù xã hội có rộng lớn đến đâu, cũng không bằng mái nhà tranh vách đất, nơi đó có mẹ, có cha.

Tìm hình bóng mẹ

Tìm hình bóng mẹ
Tình mẫu tử là cao đẹp và trân quý nhất trong cuộc đời giữa mẹ và con. Trên địa hạt tinh thần, tình mẫu tử đã được các loại hình nghệ thuật phản ánh từ thế hệ này sang thế hệ khác. Trong bài này, tôi xin góp thêm ba mẩu chuyện của ba người con mất mẹ đi tìm hình bóng mẹ.

Ngăn chặn lũ cát ở TP Phan Thiết- Cần sớm có giải pháp căn cơ, hữu hiệu

Ngăn chặn lũ cát ở TP Phan Thiết- Cần sớm có giải pháp căn cơ, hữu hiệu
Trong những ngày đầu tháng 9, trên địa bàn tỉnh Bình Thuận có mưa lớn ở một số địa phương, trong đó có TP. Phan Thiết. Liên tiếp các ngày 3, 4 và 5/9, lũ cát đỏ từ trên đồi cao đổ ào xuống đoạn trước số nhà 300 Nguyễn Thông thuộc phường Phú Hài, TP Phan Thiết.

Cười người - người cười

Cười người - người cười
“Nụ cười là hình thái biểu đạt tâm trạng của từng người. Nụ cười hạnh phúc xuất phát từ trạng thái yêu đời, hài lòng với những gì mình đạt được. Nụ cười sảng khoái bộc phát trạng thái thật lòng, hào hứng. Nụ cười duyên nhẹ nhàng, đằm thắm thường dành cho các cô gái. Nụ cười cay đắng mang nặng tâm tư, hờn trách, đau khổ. Nụ cười mỉa mai thể hiện trạng thái khinh thường, châm chọc người khác…”.

Mức sinh giảm thấp nhất trong lịch sử

Mức sinh giảm thấp nhất trong lịch sử
Thông tin trên được nhấn mạnh tại Hội thảo quốc tế tham vấn chính sách, giải pháp ngăn chặn xu hướng mức sinh thấp vừa được Cục Dân số, Bộ Y tế tổ chức. "Đây là mức giảm thấp nhất trong lịch sử và được dự báo sẽ tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo", ThS.BS Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số thông tin.

Sức mạnh của sự tha thứ thầm lặng

Sức mạnh của sự tha thứ thầm lặng
Việc chúng ta tha thứ cho ai đó cách công khai có thể xuất phát từ mong muốn buộc người khác phải thừa nhận cái sai của họ, hoặc để sự “cao thượng” của chúng ta được thừa nhận.
Xem thêm
Ký kết tài trợ sinh hoạt phí cho sinh viên campuchia

Ký kết tài trợ sinh hoạt phí cho sinh viên campuchia

Nhân dịp kỷ niệm 46 năm ngày Chiến thắng chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và cùng quân dân Campuchia chiến thắng chế độ diệt chủng Pol Pot (7/1/1979 - 7/1/2025), ngày 06/01/2025, tại Tổng Lãnh sự quán Vương quốc Campuchia tại TP. Hồ Chí Minh, Đoàn đại biểu Hội Hữu nghị Việt Nam- Campuchia TP. Hồ Chí Minh ông Nguyễn Văn Triệu, Phó Chủ tịch Thường trực Hội làm trưởng đoàn, đã đến thăm, chúc mừng và ký kết hợp đồng tài trợ cho sinh viên Campuchia đang học tập tại TP. Hồ Chí Minh.
Ông Lê Hồng Vinh được bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An

Ông Lê Hồng Vinh được bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An

Chiều 3/1, ông Lê Hồng Vinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh được HĐND tỉnh tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, nhiệm kỳ 2021-2026.
Cầu nối giữa người lao động Việt với chủ doanh nghiệp bảo lãnh tại Úc và Canada

Cầu nối giữa người lao động Việt với chủ doanh nghiệp bảo lãnh tại Úc và Canada

Công ty TNHH Du học Định cư DSS (DSS Group) là cầu nối giữa người lao động và chủ doanh nghiệp trong các lĩnh vực đang cần lao động nước ngoài tại Úc, Candada, trong các lĩnh vực: nông trại, nhà hàng và một số ngành nghề khác. Trong những năm qua, bằng kinh nghiệm cũng như có đội ngũ chuyên nghiệp, DSS đã hỗ trợ rất nhiều khách hàng thành công trên con đường chinh phục ước mơ làm việc và định cư Úc, Canada của mình một cách hợp pháp.
Cầu nối giữa người lao động Việt với chủ doanh nghiệp bảo lãnh tại Úc và Canada

Cầu nối giữa người lao động Việt với chủ doanh nghiệp bảo lãnh tại Úc và Canada

Công ty TNHH Du học Định cư DSS (DSS Group) là cầu nối giữa người lao động và chủ doanh nghiệp trong các lĩnh vực đang cần lao động nước ngoài tại Úc, Candada, trong các lĩnh vực: nông trại, nhà hàng và một số ngành nghề khác. Trong những năm qua, bằng kinh nghiệm cũng như có đội ngũ chuyên nghiệp, DSS đã hỗ trợ rất nhiều khách hàng thành công trên con đường chinh phục ước mơ làm việc và định cư Úc, Canada của mình một cách hợp pháp.
Thanh Hoá giao chỉ tiêu gần 4.000 hợp đồng giáo viên cho các cơ sở giáo dục

Thanh Hoá giao chỉ tiêu gần 4.000 hợp đồng giáo viên cho các cơ sở giáo dục

UBND tỉnh Thanh Hóa vừa có quyết định giao chỉ tiêu gần 4.000 hợp đồng giáo viên được hỗ trợ kinh phí trong các cơ sở giáo dục địa bàn tỉnh.
Tặng quà hộ nghèo và học sinh nghèo huyện Bắc Hà

Tặng quà hộ nghèo và học sinh nghèo huyện Bắc Hà

Trong 2 ngày 28 và 29/12, Đoàn thiện nguyện Áo ấm yêu thương, gồm các nhà hảo tâm các tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ và TP Hà Nội, do bà Nguyễn Thị Thủy làm trưởng đoàn phối hợp với homestay ViNa Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã tới thăm hỏi, động viên và trực tiếp trao tặng quà, lương thực, nhu yếu phẩm, chăn bông và quần áo ấm trị giá trên 100 triệu đồng hỗ trợ hộ nghèo và học sinh nghèo xã Tả Văn Chư và Lùng Phình, huyện Bắc Hà.
Khơi dậy sức dân trong xây dựng Nông thôn mới nâng cao

Khơi dậy sức dân trong xây dựng Nông thôn mới nâng cao

Những ngày đầu năm mới 2025, ghé thăm xã Hùng Tiến chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước sự đổi thay của vùng quê bên bờ sông Lam. Những con đường nhựa, bê tông thẳng tắp, các khu dân cư khang trang, sạch đẹp; đời sống vật chất, văn hóa tinh thần của người
Nữ điều dưỡng đón niềm vui với những lá thư cảm ơn từ bệnh nhân

Nữ điều dưỡng đón niềm vui với những lá thư cảm ơn từ bệnh nhân

Ngày qua ngày, nữ điều dưỡng ấy vẫn chăm chỉ như con ong cần mẫn cùng trải qua những niềm vui, nỗi buồn với bệnh nhân.
Phong tục đón Tết độc đáo của người Khơ Mú ở miền Tây xứ Nghệ

Phong tục đón Tết độc đáo của người Khơ Mú ở miền Tây xứ Nghệ

Người Khơ Mú có 2 cái tết, đó là Tết Grơ và Tết Nguyên đán. Họ quan niệm, mỗi năm có nhiều cái tết thì càng làm ăn phát đạt, khấm khá. Vì vậy người Khơ Mú có thể tổ chức tết trong 1 hoặc vài ngày tùy theo điều kiện kinh tế.
Phiên bản di động