Chăm sóc NCT 19/08/2025 15:49
Mộng thịt ở mắt có tên y học là Pterygium, là một bệnh lý khá phổ biến đối với người cao tuổi. Đây là tình trạng một lớp mô thịt màu hồng, có hình tam giác, phát triển bất thường từ kết mạc và lan dần vào giác mạc. Sự tăng sinh lành tính các tế bào kết mạc quá mức tạo thành vùng mô hình cánh hoặc tam giác nhô lên ở phần tròng trắng của mắt. Đối với người Việt Nam, tỉ lệ mắc bệnh một mắt là 5-19%, ở hai mắt là 7,99% dân số (nghiên cứu năm 2005). Nguyên nhân chính đến từ việc tiếp xúc lâu dài với tia UV. Bệnh phát triển từ khóe mắt, sau đó lan ra bên ngoài hoặc hướng đến giác mạc. Mộng thịt có thể ở một hoặc hai bên của mắt.
Mộng thịt ở người cao tuổi nếu không phẫu thuật sớm sẽ gây mờ mắt, sẹo giác mạc, cộm, vướng, chảy nước mắt, nhìn đôi. Tuổi càng cao khi phối hợp phẩu thuật càng kém, dẫn đến kết quả phẫu thuật không như mong muốn so với người trẻ tuổi. Nguyên nhân chính xác của bệnh mộng thịt hiện nay vẫn chưa được biết đến. Có thể là do việc tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím (UV) có thể dẫn đến những sự tăng trưởng của mộng thịt. Bệnh thường xảy ra ở những người sống ở vùng khí hậu ấm áp và dành nhiều thời gian ngoài trời trong môi trường nắng hoặc gió. Những người có mắt tiếp xúc với một số yếu tố thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn như: Phấn hoa, cát, hút thuốc lá, gió. Nếu màng của mộng thịt tăng trưởng đi vào giác mạc (vùng đồng tử của mắt), nó có thể thay đổi hình dạng và gây ra mờ mắt hoặc nhìn đôi.
Mộng thịt ở mắt thường không cần điều trị cho đến khi triệu chứng đủ nặng. Khi mộng thịt trở nên đỏ và bị kích thích, thuốc nhỏ mắt bôi trơn, thuốc mỡ hoặc thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid loại nhẹ có thể được sử dụng để giúp làm giảm viêm. Nếu mộng thịt này trở nên đủ lớn, ảnh hưởng đến thị lực hoặc gây khó chịu dai dẳng, chúng có thể được phẫu thuật cắt bỏ bởi một bác sĩ nhãn khoa bằng thủ thuật không cần nằm viện. Một số trường hợp sẽ được loại bỏ vì lý do thẩm mỹ.
 |
| Phẫu thuật gây tê bề mặt tại chỗ thân mộng trước phẫu thuật mộng thịt ở mắt |
Kỹ thuật phẫu thuật có thể được mô phỏng như sau: bác sĩ dùng thuốc tê LODOCAIN gây tê ngay tại thân mộng. Mí mắt sẽ được giữ mở trong khi mộng thịt được phẫu thuật cắt bỏ. Thủ thuật thường kéo dài quãng độ 10 đến 20 phút, tùy thuộc vào loại phẫu thuật được thực hiện. Sau khi làm thủ thuật, bệnh nhân có thể sẽ cần phải đeo một miếng che mắt một hoặc hai ngày để bảo vệ mắt. Người bệnh có thể trở lại làm việc hoặc hoạt động bình thường vào ngày hôm sau. Lưu ý rằng: mộng thịt ở mắt nếu để lâu, việc loại bỏ có thể gây loạn thị hoặc khúc xạ mắt của người bệnh có thể nặng lên.
Mộng thịt ở mắt được phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn, để ngăn ngừa tái phát sau phẫu thuật, bác sĩ nhãn khoa có thể khâu hoặc ghép một mảnh mô bề mặt mắt vào khu vực bị ảnh hưởng. Phương pháp này được gọi là ghép kết mạc tự thân, có tỷ lệ tái phát thấp. Các loại thuốc ngăn chặn sự phát triển mô đôi khi được sử dụng để giúp ngăn ngừa tái phát. Sau khi loại bỏ mộng thịt, thuốc nhỏ mắt có chứa steroid có thể được sử dụng trong vài tuần để giảm sưng và ngăn ngừa tái phát.
 |
| Phẫu thuật mộng thịt ở mắt sẽ tiến hành trong 10 -15 phút |
Trong những năm qua tại bệnh viện mắt Bình Tâm tỉnh Thanh Hoá đã tiến hành kĩ thuật phẫu thuật mộng kết hợp ghép kết mạc tự thân cho tất cả các bệnh nhân có độ tuổi khác nhau, đặc biệt là người cao tuổi. Một số trường hợp có thể ép Mitomycin C để chống tái phát. Kĩ thuật được tiến hành với phương pháp gây tê tại chỗ (gây tê tại chỗ thân mộng) người bệnh hoàn toàn tỉnh táo trong khi phẫu thuật, thời gian phẫu thuật khoảng từ 10 – 20 phút. Sau mổ bệnh nhân có thể đeo kính, sinh hoạt bình thường và trở lại làm những công việc nhẹ nhàng vào ngày hôm sau.
 |
| Bác sĩ Doãn Quốc Văn - Phó giám đốc Bệnh viện mắt Bình Tâm (Thanh Hóa) khám mộng thịt ở mắt cho người cao tuổi |
Với những kĩ thuật này bệnh nhân không có cảm giác đau nhiều trong lúc phẫu thuật, hậu phẫu có cảm giác cộm nhẹ vì có chỉ khâu kết mạc trong mắt, chỉ sẽ được cắt sau 10 ngày phẫu thuật. Tỉ lệ mộng tái phát rất ít và di chứng sau mổ gần như không có.
