Chủ động phòng đột qụy não

Đột qụy luôn rình rập, đặc biệt với người cao tuổi (NCT) kèm theo có bệnh tăng huyết áp, vì vậy, cần chủ động phòng ngừa căn bệnh chết người này...

Đột qụy não chính là tai biến mạch máu não, bệnh xảy ra khi việc cung cấp máu lên một phần bộ não bị đột ngột ngừng trệ dẫn đến tổn thương não không hồi phục. Tai biến mạch máu não có hai loại: Nhồi máu não (do nghẽn/ tắc mạch) hoặc chảy máu não (do vỡ mạch). Đột qụy não là bệnh của hệ thần kinh phổ biến nhất hiện nay.

Sự nguy hiểm

Đột qụy não là tai biến mạch máu não được xem là một trong những bệnh lí nguy hiểm nhất được xếp đứng thứ 3 về nguyên nhân gây tử vong và đứng hàng đầu về nguyên nhân gây tàn phế. Mỗi năm, trung bình nước ta có thêm 200.000 người bị đột qụy não. Thống kê tại các bệnh viện cho thấy, bệnh nhân đột qụy não tăng cao khi thời tiết thay đổi, đặc biệt trong điều kiện khí hậu lạnh giá, nhất là lạnh đột ngột số bệnh nhân bị đột qụy não nhập viện gia tăng đáng kể (khoảng 15 - 30% so với bình thường).

Đột qụy não chủ yếu do thiếu máu não cục bộ gây tổn thương não không hồi phục. Quá trình thiếu máu não cục bộ có thể do giảm tưới máu não vì huyết động giảm hoặc do tắc mạch máu trong não hay sọ não bởi huyết khối (cục máu đông) hoặc do mảng xơ vữa động mạch bị bong ra. Với trường hợp chảy máu não thường do vỡ mạch máu não thông thường bởi tăng huyết áp đột ngột dẫn đến xuất huyết nội sọ hoặc xuất huyết dưới màng nhện.

Chủ động phòng đột qụy não

Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra gốc tự do (Free radical), “độc chất” sinh ra từ quá trình chuyển hóa của cơ thể hoặc hình thành do tác động của ô nhiễm môi trường, thuốc lá, rượu bia... là tác nhân quan trọng làm hình thành mảng xơ vữa, cục huyết khối - nguyên nhân chính gây ra đột qụy não. Gốc tự do tấn công làm tổn thương nội mạc mạch máu, khiến thành mạch không còn trơn tru, mượt mà, làm xuất hiện các mảng xơ vữa và cục huyết khối gây ra hiện tượng thiếu máu não thoáng qua, thậm chí gây tắc mạch do cục máu đông. Thời gian bị tắc càng lâu thì tế bào thần kinh tại các vùng não không được cung cấp oxy và dưỡng chất sẽ càng trở nên suy yếu hoặc chết đi, dẫn đến cơn đột qụy não.

Vì sao những ngày trời lạnh, rét dễ bị đột qụy não?

Dưới ảnh hưởng của thời tiết giá lạnh, nhất là khi gặp lạnh đột ngột, đặc biệt với người đang bị tăng huyết áp hoặc người bị bệnh về tim mạch (xơ vữa mạch, tăng mỡ máu…), lưu lượng máu đến não giảm 1/5 so với bình thường do mạch máu giảm tính đàn hồi, lòng mạch bị thu hẹp một cách đột ngột. Mặt khác, khi huyết áp tăng cao đột biến sẽ làm tăng áp lực trong lòng mạch, dẫn đến vỡ thành động mạch, đặc biệt, người đã có biến chứng xơ vữa động mạch hay cục máu đông, mạch máu dễ bị tắc, thậm chí có thể vỡ mạch máu dẫn đến xuất huyết não, đột qụy khiến nguy cơ tử vong có thể xảy ra.

Dấu hiệu

Một số triệu chứng có thể cảnh báo đột qụy não như nhức đầu nhiều, mất thăng bằng đột ngột, ù tai, điếc đột ngột, khó nuốt, mắt mờ hay chậm hiểu một cách bất thường. Khi đột qụy xảy ra, có thể nhận thấy là mặt bệnh nhân bị méo, có cảm giác tê, cứng nửa bên mặt hoặc 1/4 mặt dưới. Nếu nghi ngờ, hãy yêu cầu bệnh nhân cười, thổi (miệng méo) méo có thể sẽ rõ hơn. Chân và tay, diễn tiến từ từ như tê mỏi một bên tay, vụng về trong những thao tác, công việc quen thuộc (đưa tay lên hoặc xoay tay rất khó, vụng về). Trong người hợp nghi ngờ người bị đột qụy, hãy yêu cầu họ giơ cả hai tay lên và giữ nguyên trong 1 phút, nếu bị đột qụy thông thường một bên tay bị yếu, liệt sẽ tự động rơi hoặc hạ thấp xuống

Người bệnh đi dễ bị vấp ngã, bước đi khó khăn hoặc nặng nề hơn bình thường; nhấc chân lên rất khó khăn hoặc dép dễ bị rơi... Một số người đột qụy nói khó và môi, lưỡi bị cứng, tê. Có thể yêu cầu người bệnh nói một vài câu, từ đó, có thể nhận ra bệnh nhân nói không rõ, nói chậm hơn bình thường hoặc phải gắng sức khi nói.

Hậu quả

Theo các nhà nghiên cứu, khi bị thiếu máu não cục bộ trong vòng 30 giây sẽ gây rối loạn chuyển hóa não, sau 1 phút chức năng não sẽ ngừng hoạt động và sau 5 phút gây nhồi máu não. Vì vậy, đột qụy não gây hậu quả rất nặng nề và đe dọa tính mạng người bệnh. Hiện nay, theo thống kê có khoảng 7 triệu người sống sót sau khi bị đột qụy não, nhưng đa phần trong số họ bị khuyết tật vĩnh viễn về di chứng tâm thần, vận động... Đây cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật về tâm thần và vận động ở NCT.

Cần chủ động ngăn ngừa đột qụy não

Trước diễn biến thời tiết thất thường, nhất là lạnh giá, mỗi NCT cần có biện pháp dự phòng đột qụy. Điều quan trọng nhất là giữ ấm cơ thể, đặc biệt tránh để nhiễm lạnh đột ngột khi ra khỏi chăn ấm, ra khỏi phòng ngủ, nhất là ban đêm dậy đi tiểu tiện hoặc đi ra khỏi nhà khi trời lạnh, mưa, ẩm ướt. NCT vào mùa lạnh cần tắm nước ấm, trước khi tắm cần chuẩn bị quần áo sạch, tắm xong cần lau khô người và mặc quần áo ngay. Những gia đình có điều kiện nên trang bị đèn sưởi trong nhà tắm và sau khi tắm, mặc quần áo xong nên bật điều hòa nóng để sưởi ấm. NCT, khi trời lạnh nếu cần thiết phải ra khỏi nhà cần mặc ấm toàn thân, đầu đội mũ ấm, cổ quàng khăn ấm, tay và chân cần có tất, đi giày và nên đeo khẩu trang.

Lời khuyên của thầy thuốc

Với những người bị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tăng mỡ máu hoặc các bệnh về tim mạch cần uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không được quên uống thuốc hằng ngày hoặc tự động đổi thuốc hoặc tự động thay đổi liều lượng thuốc. NCT nên tập vận động trong nhà, không nên tập ngoài trời khi còn lạnh giá, mưa phùn. Ngoài chế độ uống thuốc (nếu có bệnh huyết áp, tim mạch, tăng mỡ máu…), cần ăn uống kiêng mỡ động vật, kiêng rượu, bia, thuốc lá.

Quý Nhân (Theo TS BÙI MAI HƯƠNG)

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Tầm soát viêm gan B miễn phí vì sức khỏe cộng đồng tại Ninh Bình

Tầm soát viêm gan B miễn phí vì sức khỏe cộng đồng tại Ninh Bình

Từ ngày 22-24/7/2025, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình sẽ tổ chức chương trình xét nghiệm sàng lọc viêm gan B miễn phí đợt 2, nhằm phát hiện sớm và phòng ngừa bệnh viêm gan B - căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể dẫn tới xơ gan, ung thư gan.
Ăn uống khoa học, góp phần nâng cao chất lượng sống cho NCT

Ăn uống khoa học, góp phần nâng cao chất lượng sống cho NCT

Quá trình lão hóa dẫn đến một loạt các thay đổi bên trong cơ thể, điển hình như sự mất cơ, da mỏng hơn và ít lượng axit trong dạ dày hơn, giảm khẩu vị... Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến cách NCT hấp thu dinh dưỡng, nếu không xử lí kịp thời có thể dẫn đến tình trạng thiếu chất.
Cứu sống bệnh nhân 64 tuổi nguy kịch nhờ phẫu thuật nội soi cấp cứu

Cứu sống bệnh nhân 64 tuổi nguy kịch nhờ phẫu thuật nội soi cấp cứu

Một bệnh nhân nữ 64 tuổi vừa được các bác sĩ khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình phẫu thuật nội soi cấp cứu thành công trong tình trạng: Viêm phúc mạc do khối u đại tràng hoại tử vỡ - biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng.
Cụ bà 93 tuổi được phẫu thuật cắt bỏ bướu giáp khổng lồ

Cụ bà 93 tuổi được phẫu thuật cắt bỏ bướu giáp khổng lồ

Đầu tháng 7/2025 vừa qua, các bác sĩ Trung tâm Ung bướu - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình đã phẫu thuật thành công, cắt bỏ khối bướu giáp khổng lồ cho cụ bà 93 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp.
Nguyên nhân và cơ chế gây bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hoá ở NCT

Nguyên nhân và cơ chế gây bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hoá ở NCT

Trong bài “Các bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hoá thường gặp ở NCT” đăng trên Tạp chí Người cao tuổi số 1 (bộ mới) ra ngày 3/7/2025, tác giả đã chỉ rõ nguy cơ bệnh tật làm suy giảm chất lượng sống của NCT. Để giúp bạn đọc phòng chống bệnh về xương khớp và rối loạn chuyển hóa, tác giả tiếp tục phân tích nguyên nhân và cơ chế gây bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hoá…

Tin khác

Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu

Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu
Cụ bà N.T.C 85 tuổi vừa được phẫu thuật giải ép rễ thần kinh điều trị hẹp ống sống thành công tại Bệnh viện Đa khoa Vinmec Phú Quốc (tỉnh An Giang). Chỉ sau một ngày, người bệnh đã có thể ngồi dậy và đi lại - kết quả vượt mong đợi đối với người bệnh cao tuổi có bệnh lý vùng cột sống và nền sức khỏe phức tạp.

Cứu sống bệnh nhân suy tim với khối u hiếm gặp

Cứu sống bệnh nhân suy tim với khối u hiếm gặp
Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội đã phẫu thuật thành công loại bỏ một khối u tuyến giáp khổng lồ, chèn ép nghiêm trọng khí quản, giúp nữ bệnh nhân 72 tuổi mắc suy tim độ III thoát khỏi tình trạng nguy kịch và đang hồi phục.

Kê đơn thuốc dài ngày theo Thông tư 26: Nỗ lực vì người bệnh và giảm tải hệ thống y tế

Kê đơn thuốc dài ngày theo Thông tư 26: Nỗ lực vì người bệnh và giảm tải hệ thống y tế
Thông tư 26/2025 mới được Bộ Y tế ban hành là một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính y tế, hướng đến người bệnh. Một trong những nội dung nổi bật của thông tư là cho phép kê đơn thuốc điều trị bệnh mạn tính lên tới 90 ngày, thay vì tối đa 30 ngày như trước đây.

Cần 30.000 đơn vị máu điều trị, cấp cứu trong dịp hè

Cần 30.000 đơn vị máu điều trị, cấp cứu trong dịp hè
Để đảm bảo nguồn máu kịp thời cho cấp cứu và điều trị trong mùa hè, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương kêu gọi người dân đủ điều kiện sức khỏe, hãy sắp xếp thời gian tham gia hiến máu, cùng trao gửi sự sống cho người bệnh.

Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ triển khai hệ thống nội soi siêu âm, giúp pháp hiện sớm ung thư

Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ triển khai hệ thống nội soi siêu âm, giúp pháp hiện sớm ung thư
Ngày 8/7, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ khánh thành Khoa Nội soi mới với diện tích 485m², gồm 8 phòng nội soi chuyên khoa (tiêu hóa, tiết niệu, hô hấp), có khả năng tiếp nhận 150–170 lượt nội soi mỗi ngày.

Thuốc lá tiếp tục là thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu

Thuốc lá tiếp tục là thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu
Hơn 1000 đại biểu đến từ các chính phủ, tổ chức quốc tế, giới học giả và các tổ chức xã hội dân sự trên toàn thế giới tham gia Hội nghị Thế giới về Kiểm soát Thuốc lá 2025.

Các bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hóa thường gặp ở NCT

Các bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hóa thường gặp ở NCT
NCT thường đối mặt với nguy cơ cao mắc các bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hóa do quá trình lão hóa ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể. Các bệnh lí như thoái hóa khớp, loãng xương, đái tháo đường, rối loạn lipid máu không chỉ làm suy giảm chất lượng sống mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời.

Hội thảo khoa học "Tiếp cận quản lý toàn diện hội chứng mạch vành mạn"

Hội thảo khoa học "Tiếp cận quản lý toàn diện hội chứng mạch vành mạn"
Vừa qua, Bệnh viện đa khoa Đống Đa - Chuyên khoa đầu ngành Lão khoa Hà Nội tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề "Tiếp cận quản lý toàn diện hội chứng mạch vành mạn".

Thông tư mới bổ sung danh mục kê đơn thuốc ngoại trú tối đa 90 ngày

Thông tư mới bổ sung danh mục kê đơn thuốc ngoại trú tối đa 90 ngày
Nội dung Thông tư 26/2025/TT-BYT bổ sung danh mục bệnh được kê thuốc ngoại trú đến 90 ngày, bắt buộc thông tin định danh cá nhân và siết chặt quy trình kê đơn.

Chăm sóc sức khỏe tâm thần vì cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc và tự chủ cho NCT

Chăm sóc sức khỏe tâm thần vì cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc và tự chủ cho NCT
Tuổi già mang đến nhiều thay đổi cả về sức khoẻ thể chất và tinh thần, chăm sóc sức khỏe toàn diện cho NCT, đặc biệt là sức khỏe tinh thần, là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Phóng viên (PV) Tạp chí Người cao tuổi có cuộc trò chuyện với PGS. TS Mai Đức Thảo, Trưởng khoa Thần kinh, Bệnh viện Hữu nghị về các phương pháp điều trị, lời khuyên hữu ích và vai trò thiết yếu của gia đình trong hành trình giúp NCT sống vui, sống khoẻ và hạnh phúc.

Từ ngày 1/7/2025: 11 nhóm được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh

Từ ngày 1/7/2025: 11 nhóm được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 12 và Điểm a Điều 22 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (Luật số: 51/2024/QH15 ngày 27 tháng 11 năm 2024), 11 nhóm được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh kể từ 1/7/2025.

Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quản lý chất lượng bệnh viện năm 2025 tại Cần Thơ

Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quản lý chất lượng bệnh viện năm 2025 tại Cần Thơ
Vừa qua, Sở Y tế TP. Cần Thơ phối hợp Bệnh viện quốc tế Phương Châu tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quản lý chất lượng bệnh viện trên địa bàn TP. Cần Thơ. Dự Hội thảo có đại diện các bệnh viện ở TP Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang và các bệnh viện tuyến Trung ương đóng trên địa bàn TP. Cần Thơ.

Người mắc bệnh gout nên chọn loại sữa nào?

Người mắc bệnh gout nên chọn loại sữa nào?
Nghiên cứu cho thấy, sữa là thực phẩm giúp hỗ trợ giảm hàm lượng axit uric trong máu, do vậy có thể làm giảm độ nghiêm trọng của bệnh gout. Nhưng không phải loại sữa đều tốt và loại sữa nào là phù hợp với người bệnh gout?...

Những lợi ích từ quả mận đối với sức khỏe

Những lợi ích từ quả mận đối với sức khỏe
Quả mận là loại trái cây mùa Hè ẩn chứa nhiều lợi ích, từ hỗ trợ tiêu hóa đến bảo vệ tim mạch và tăng cường sức khỏe tổng thể nếu ăn đúng cách...

Cứu sống bệnh nhân ngừng tim do điện giật

Cứu sống bệnh nhân ngừng tim do điện giật
Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa cứu sống nữ bệnh nhân 44 tuổi bị điện giật, rơi vào tình trạng ngừng tim ngoại viện.
Xem thêm
Tầm soát viêm gan B miễn phí vì sức khỏe cộng đồng tại Ninh Bình

Tầm soát viêm gan B miễn phí vì sức khỏe cộng đồng tại Ninh Bình

sàng lọc viêm gan B miễn phí đợt 2, nhằm phát hiện sớm và phòng ngừa bệnh viêm gan B - căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể dẫn tới xơ gan, ung thư gan.
Cứu sống bệnh nhân 64 tuổi nguy kịch nhờ phẫu thuật nội soi cấp cứu

Cứu sống bệnh nhân 64 tuổi nguy kịch nhờ phẫu thuật nội soi cấp cứu

phẫu thuật nội soi cấp cứu thành công trong tình trạng: Viêm phúc mạc do khối u đại tràng hoại tử vỡ - biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng.
Cụ bà 93 tuổi được phẫu thuật cắt bỏ bướu giáp khổng lồ

Cụ bà 93 tuổi được phẫu thuật cắt bỏ bướu giáp khổng lồ

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình đã phẫu thuật thành công, cắt bỏ khối bướu giáp khổng lồ cho cụ bà 93 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp.
Bệnh viện Quân y 175 cứu sống bệnh nhân 67 tuổi bị nhiễm độc toàn thân

Bệnh viện Quân y 175 cứu sống bệnh nhân 67 tuổi bị nhiễm độc toàn thân

Mới đây, Bệnh viện Quân y 175, TP. Hồ Chí Minh tiếp nhận và điều trị thành công bệnh nhân nữ 67 tuổi mắc hội chứng Lyell (hoại tử thượng bì nhiễm độc toàn thân – TEN), một bệnh lý hiếm gặp với tỷ lệ tử vong rất cao, đặc biệt khi diện tích tổn thương da lên đến 92% cơ thể.
Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn

Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn

Nhằm chào mừng 84 năm ngày truyền thống NCT, Ngày NCT Việt Nam (6/6/1941-6/6/2025), Bệnh viện Lê Văn Thịnh, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh phối hợp Trung tâm an sinh xã hội TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh tổ chức chương trình khám bệnh “Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi khó khăn”.
Đơn vị Lão khoa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp: Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

Đơn vị Lão khoa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp: Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

Với phương châm “Tất cả vì sự hài lòng của người bệnh”, đội ngũ nhân viên y tế của Đơn vị Lão khoa – Khoa nội 4 (Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp) luôn học hỏi trau dồi kiến thức, nâng cao năng lực, nêu cao tinh thần đoàn kết xây dựng và phát triển đơn vị, cống hiến cho sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân.
Cập nhật hướng dẫn thực hành 5Đ trong điều trị tăng huyết áp

Cập nhật hướng dẫn thực hành 5Đ trong điều trị tăng huyết áp

Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba (Hà Nội) vừa tổ chức chương trình sinh hoạt khoa học với chủ đề “5Đ trong điều trị tăng huyết áp (THA) – Bức tranh toàn cảnh từ lý thuyết đến thực hành”.
Bộ Y tế: Tăng cường quản lý thực phẩm chức năng, bảo vệ người tiêu dùng trước vấn nạn hàng giả

Bộ Y tế: Tăng cường quản lý thực phẩm chức năng, bảo vệ người tiêu dùng trước vấn nạn hàng giả

Tình trạng thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng đang là vấn nạn nhức nhối. Đặc biệt, trong thời gian qua, cơ quan Cảnh sát điều tra của Bộ Công an đã triệt phá một số đường dây sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, bao gồm cả sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả.
Làm đẹp không xâm lấn – Xu hướng tất yếu của thời đại

Làm đẹp không xâm lấn – Xu hướng tất yếu của thời đại

Trong bối cảnh ngành công nghiệp thẩm mỹ toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ, khi khái niệm “làm đẹp” không còn chỉ đơn thuần là cải thiện ngoại hình mà đã trở thành biểu hiện của một lối sống khỏe mạnh, hiện đại và thông minh – thì sự kiện hội thảo khoa họ
Phiên bản di động