Châu Phi trở thành tâm điểm trong chiến lược toàn cầu của Nga

Bất chấp những thách thức, sự hiện diện của Nga ở châu Phi đang gia tăng do tâm lí chống phương Tây ngày càng lan rộng và những thay đổi địa chính trị, trong đó Moskva đang tìm cách mở rộng ảnh hưởng toàn cầu và bảo đảm các căn cứ quân sự cũng như khả năng tiếp cận nguồn tài nguyên thiên nhiên…

Kể từ khi phương Tây bắt đầu cô lập Nga sau khi Moskva sáp nhập Crimea vào năm 2014, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã củng cố mối quan hệ vốn đã có từ thời Xô Viết với các quốc gia Nam toàn cầu, đặc biệt là ở châu Phi, sử dụng công ty bán quân sự Wagner làm một trong những công cụ gây ảnh hưởng quan trọng.

Sau cái chết của ông Prigozhin, các quan chức tình báo và quốc phòng Nga đã đến châu Phi trong những tháng gần đây để trấn an những đối tác ở khu vực. Cuộc điều tra của RFE/RL phát hiện ra rằng một cựu đặc phái viên của Điện Kremlin tại EU đã được cử đến Cộng hòa Trung Phi (CAR) để giám sát sự phối hợp giữa nhóm lính đánh thuê Wagner và lực lượng an ninh địa phương.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Chủ tịch Liên minh châu Phi Azali Assouman.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Chủ tịch Liên minh châu Phi Azali Assouman.

Theo các phương tiện truyền thông, quân đội Nga đang thành lập "Quân đoàn châu Phi" để thay thế Wagner và đã đăng quảng cáo tuyển dụng lực lượng, nhưng Bộ Quốc phòng Nga chưa xác nhận kế hoạch đó và không rõ tiến độ của sáng kiến này đến đâu.

Ở cấp độ công khai hơn, Tổng thống Putin đã gặp người đứng đầu 17 quốc gia châu Phi tại hội nghị thượng đỉnh ở St. Petersburg vào tháng 7 năm ngoái. Sự bất ổn ngày càng tăng và tình cảm chống phương Tây, đặc biệt là ở khu vực Sahel, đã giúp Moskva có được ảnh hưởng lớn hơn trên lục địa này, ngay cả khi sự chú ý và nguồn lực của Nga bị tiêu hao bởi cuộc xung đột ở Ukraine.

Joseph Siegle, Giám đốc nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược châu Phi có trụ sở tại Washington cho biết, Nga đã củng cố vị thế của mình tại CAR, Sudan và các quốc gia thuộc Sahel, nơi một loạt cuộc đảo chính đã khiến chính quyền quân sự rơi vào tình trạng khó khăn.

Các quan chức quốc phòng Nga gần đây đã gặp các nhà lãnh đạo chính quyền ở Niger để thảo luận về hợp tác an ninh sau khi chính phủ ra lệnh cho quân đội Pháp rời đi, trở thành quốc gia Sahel thứ ba làm như vậy.

Các chuyên gia cho rằng, sự quan tâm ngày càng tăng của Nga ở châu Phi được thúc đẩy bởi mong muốn mở rộng ảnh hưởng toàn cầu trong bối cảnh mối quan hệ với phương Tây bị rạn nứt do cuộc xung đột ở Ukraine.

Moskva cũng đang tìm cách mở rộng việc bán vũ khí, xây dựng và vận hành các nhà máy điện hạt nhân, đồng thời giành được quyền khai thác tài nguyên thiên nhiên trên khắp lục địa. Nga là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho châu Phi, chiếm khoảng 40% doanh số bán hàng năm cho lục địa này, điều này mang lại cho Moskva một số đòn bẩy chính trị.

Vũ khí của Nga rất rẻ và Moskva không ràng buộc việc bán vũ khí với vấn đề nhân quyền của một quốc gia, nên được nhiều nước đón nhận. Trước đây, Liên Xô đã ủng hộ các phong trào giành độc lập của châu Phi trong Chiến tranh Lạnh và di sản đó vẫn là một nhân tố mạnh mẽ cho đến ngày nay.

Trong bối cảnh tâm lí chống phương Tây ngày càng gia tăng và lưu ý rằng các quốc gia châu Phi nắm giữ hơn 1/4 số ghế trong Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tăng cường đáng kể sự can dự của mình với châu Phi trong thời gian gần đây. Vào tháng 12/2022, Mỹ đã tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - châu Phi lần đầu tiên sau 8 năm, với 49 nguyên thủ quốc gia và chủ tịch Liên minh châu Phi tham dự. Sau đó, Tổng thống Biden cử 17 quan chức cấp cao tới 26 quốc gia trên lục địa, trong đó có Phó Tổng thống Kamala Harris, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen.

Trong những chuyến thăm đó, Mỹ đã công bố viện trợ và đầu tư vào châu Phi lên tới hàng tỉ USD. Tuy nhiên, ông Biden vẫn chưa thực hiện lời hứa với các nhà lãnh đạo châu Phi tại hội nghị thượng đỉnh là sẽ đến thăm lục địa của họ trong năm 2023…

Minh Ngọc (Tổng hợp)

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Bước ngoặt hay bước lùi?

Bước ngoặt hay bước lùi?

Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) nhóm họp tại Brussels ngày 26-27/6 trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh thường niên, với chương trình nghị sự bao quát nhiều nội dung chiến lược trọng yếu.
Bước leo thang nguy hiểm ở Trung Đông

Bước leo thang nguy hiểm ở Trung Đông

"Chảo lửa" Trung Đông đã chứng kiến bước leo thang nguy hiểm sau khi Mỹ chính thức phát động chiến dịch không kích nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Cộng hòa Hồi giáo Iran, động thái tiềm ẩn những tác động sâu rộng và hệ quả khôn lường đối với hòa bình, an ninh và ổn định của khu vực cũng như thế giới.
Lí do Hezbollah “án binh bất động” trong cuộc đối đầu Iran - Israel

Lí do Hezbollah “án binh bất động” trong cuộc đối đầu Iran - Israel

Dù luôn ủng hộ Iran, Hezbollah vẫn đứng ngoài cuộc chiến với Israel. Điều gì đang buộc phong trào này phải kiềm chế? Câu trả lời nằm trong những toan tính chính trị và sức ép từ trong lẫn ngoài Liban.
Israel và chiến lược điện hạt nhân

Israel và chiến lược điện hạt nhân

Trong bối cảnh nguồn trữ lượng khí đốt tự nhiên quý giá của Israel dự kiến sẽ cạn kiệt trong vài thập niên tới, và năng lượng mặt trời vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức về công nghệ lưu trữ và hiệu suất, Israel đang kiên định chuyển hướng sang một lựa chọn chiến lược: phát triển điện hạt nhân dân sự để bảo đảm an ninh năng lượng dài hạn.
Châu Âu đã sẵn sàng xây dựng “trụ cột” quốc phòng tự chủ?

Châu Âu đã sẵn sàng xây dựng “trụ cột” quốc phòng tự chủ?

Trước thềm Hội nghị thượng đỉnh NATO 2025, câu hỏi lớn được đặt ra: Liệu Châu Âu có đủ sức mạnh và quyết tâm để tự xây dựng một “trụ cột” quốc phòng vững chắc, khi Mỹ có thể rút lui hoặc giảm hỗ trợ?

Tin khác

Những thách thức đang chờ tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung

Những thách thức đang chờ tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung
Sáng 4/6, Hàn Quốc đã chính thức bước vào giai đoạn chuyển mình, khi ông Lee Jae-myung, đại diện đảng Dân chủ, tuyên thệ nhậm chức tổng thống sau một cuộc bầu cử lịch sử với tỉ lệ cử tri đi bầu cao nhất trong gần 30 năm.

Nhiều quốc gia nghèo đối mặt áp lực trả nợ trong năm 2025

Nhiều quốc gia nghèo đối mặt áp lực trả nợ trong năm 2025
Báo cáo mới công bố của Viện Lowy (Sydney) chỉ ra rằng nhiều quốc gia nghèo nhất thế giới sẽ phải trả khoản nợ kỉ lục cho Trung Quốc vào năm 2025.

Kinh tế thế giới tạm lắng trước cơn bão mới

Kinh tế thế giới tạm lắng trước cơn bão mới
Sau nhiều tháng đối mặt với bất ổn từ các chính sách thương mại mang tính đối đầu, đặc biệt từ phía Mỹ, nền kinh tế toàn cầu đang ghi nhận một số tín hiệu tích cực trong ngắn hạn. Tuy nhiên, đằng sau sự tạm lắng này là những rủi ro chưa được giải quyết triệt để, khi các biện pháp thương mại chỉ mới tạm dừng chứ chưa chấm dứt hoàn toàn...

Động lực “kiềng ba chân”

Động lực “kiềng ba chân”
Hội nghị cấp cao đầu tiên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) - Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) và Trung Quốc, diễn ra chiều 27/5 trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 ở Malaysia, là dấu mốc quan trọng nhằm tăng cường hợp tác chiến lược và đưa hợp tác ba bên lên tầm cao mới.

Nghịch lí của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung

Nghịch lí của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung
Cuộc chiến thuế quan phơi bày nghịch lí: Trung Quốc vẫn cần công nghệ Mỹ, Mỹ vẫn dựa vào hàng "Made in China". Tách rời kinh tế liệu có khả thi?

Cuộc “trưng cầu dân ý” quan trọng về hướng đi tương lai của chính trị Hàn Quốc

Cuộc “trưng cầu dân ý” quan trọng về hướng đi tương lai của chính trị Hàn Quốc
Giữa biến động chính trị chưa từng có, cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc ngày 3/6 sẽ quyết định tương lai nước này.

Triển vọng nào cho quan hệ Nga - Mỹ?

Triển vọng nào cho quan hệ Nga - Mỹ?
Dù có tín hiệu tích cực từ cuộc điện đàm, quan hệ Nga - Mỹ vẫn bị trói buộc bởi lịch sử và sự đồng thuận lưỡng đảng. Những thách thức dài hạn nào đang chờ đợi hai cường quốc?

Cải cách quy trình tiếp nhận người tị nạn tại EU

Cải cách quy trình tiếp nhận người tị nạn tại EU
Ủy ban châu Âu mới đây đã công bố kế hoạch cải tổ lớn nhằm siết chặt quy trình tiếp nhận người tị nạn vào Liên minh châu Âu (EU).

Bước tiến đáng kể của Triều Tiên trong hiện đại hóa năng lực tác chiến

Bước tiến đáng kể của Triều Tiên trong hiện đại hóa năng lực tác chiến
Triều Tiên đã giới thiệu những loại vũ khí mới trong các cuộc tập trận quy mô lớn của không quân có sự tham dự của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đánh dấu một bước tiến đáng kể trong nỗ lực hiện đại hóa năng lực tác chiến trên không của nước này.

Chính trường Ba Lan: Cuộc đua giữa hai thái cực

Chính trường Ba Lan: Cuộc đua giữa hai thái cực
Ngày 18/5, cử tri Ba Lan đi bỏ phiếu chọn ra nhà lãnh đạo kế nhiệm Tổng thống Andrzej Duda, khi bối cảnh chính trị ở quốc gia Trung Âu đầy biến động và nội bộ xã hội Ba Lan vẫn phân rẽ nghiêm trọng.

Hi vọng chấm dứt xung đột Nga- Ukraine

Hi vọng chấm dứt xung đột Nga- Ukraine
Khi các vị khách quốc tế đến kỉ niệm 80 năm Chiến thắng phát xít còn chưa rời hết khỏi Nga, và ngay khi thời gian ngừng bắn “Chiến thắng” ba ngày do Moskva đưa ra vừa kết thúc, Tổng thống Nga Vladimir Putin bất ngờ đề xuất bắt đầu đàm phán với Ukraine không cần điều kiện tiên quyết, thậm chí còn nêu cụ thể thời gian và địa điểm, đó là tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào ngày 15/5 này.

Cơn chấn động chính trị lịch sử thời hậu chiến ở Đức

Cơn chấn động chính trị lịch sử thời hậu chiến ở Đức
Ông Merz đã để vuột ghế Thủ tướng ở vòng bỏ phiếu kín đầu tiên, dù về công khai, số thành viên ủng hộ ông vượt quá số phiếu tối thiểu cần thiết.

Nhiều bất đồng chưa hoá giải, đàm phán hoà bình còn gặp nhiều khó khăn

Nhiều bất đồng chưa hoá giải, đàm phán hoà bình còn gặp nhiều khó khăn
Những diễn biến mới liên quan tới tiến trình giải quyết cuộc xung đột Nga - Ukraine, nhất là sau vòng đàm phán tại thủ đô London (Anh) ngày 23/4 giữa đại diện Mỹ, Ukraine, Anh, Đức và Pháp, dường như cũng đang khiến hi vọng về một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột đã kéo dài 38 tháng bị chìm trong “sương mù chiến tranh”. Có vẻ các bên đều có những toan tính và nhiều bất đồng chưa thể hóa giải, khiến tiến trình đàm phán thúc đẩy thỏa thuận hòa bình trở nên khó nắm bắt.

Kì vọng về vai trò tích cực hơn của Nga

Kì vọng về vai trò tích cực hơn của Nga
Cuộc gặp lịch sử tại Điện Kremlin không chỉ đánh dấu bước ngoặt quan hệ song phương, mà còn mở ra khả năng Nga trở thành trung gian chiến lược trong thỏa thuận hạt nhân Iran.

“Cú hích” cho mối quan hệ vùng Vịnh - châu Á

“Cú hích” cho mối quan hệ vùng Vịnh - châu Á
Chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump tưởng chừng chỉ mang tính bảo hộ, nhưng lại đang khơi dậy một trục kinh tế - chính trị mới giữa Trung Đông và châu Á. Liệu đây có phải bước ngoặt định hình lại cán cân quyền lực toàn cầu?
Xem thêm
Ông Donald Trump chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ

Ông Donald Trump chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ

Vào lúc 12h02' ngày 20/1 theo giờ bờ Đông nước Mỹ (0h2' ngày 21/1 theo giờ Việt Nam), ông Donald Trump đã tuyên thệ nhậm chức tại Tòa nhà Quốc hội Mỹ, chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của "xứ cờ hoa".
Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Ông Donald Trump đã có bài phát biểu mừng chiến thắng trước đám đông người ủng hộ ở Florida. Bài phát biểu của ông nhận được người nghe đón nhận nhiệt liệt.
Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Ngày 16/8, Chủ tịch Quốc hội Thái Lan Wan Muhamad Noor Matha đã triệu tập phiên họp toàn thể Hạ viện 493 thành viên để bầu thủ tướng mới thay thế ông Srettha Thavisin vừa bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm.
Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, theo báo cáo của Ban Quản lý lao động (Văn phòng kinh tế - văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc), đến nay chưa ghi nhận trường hợp nào là người lao động Việt Nam bị nạn trong trận động đất mạnh 7.2 độ richte
Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Ngày 14/1, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết quan điểm của Việt Nam về kết quả bầu cử người đứng đầu vùng lãnh thổ Đài Loan ngày 13/1/2024, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết:
Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Trong vụ giết Abby Choi - người mẫu Hong Kong (Trung Quốc) - có 4 thành viên trong một gia đình cùng một nhân tình - là những nghi phạm chính.
Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

"Cho tới nay, các cơ quan chức năng chưa hề đưa ra bất cứ một kết luận nào về vụ việc mất tích của máy bay MH370. Do đó, bộ phim tài liệu “MH370: Chiếc máy bay biến mất” đưa ra những nhận định khi chưa có kết luận chính thức của các cơ quan chức năng là s
Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Các nhà khoa học tại Đại học Durham (Anh) xác nhận hố đen mới được tìm thấy là một trong những hố đen lớn nhất từng được phát hiện.
Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Kính viễn vọng không gian James Webb đã phát hiện hình ảnh được cho là của 6 thiên hà cổ đại khổng lồ; sự tồn tại của chúng có thể làm đảo lộn các lý thuyết vũ trụ học hiện tại.
Phiên bản di động