Các công ty an ninh của Trung Quốc tăng cường hoạt động ở Trung Á
Quốc tế 18/07/2019 09:59
Khi Tổng thống Kyrgyzstan Soornbay Jennbekov đẩy mạnh các nỗ lực để biến đường sắt Trung Quốc - Kyrgyzstan - Uzbekistan thành hiện thực, một công ty an ninh tư nhân của Trung Quốc đã kí các thỏa thuận với nội dung bảo vệ các dự án của Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc.
Vụ tấn công Đại sứ quán Trung Quốc ở Bishkek (Thủ đô Kyrgyzstan) năm 2016 đã làm tăng ý thức cảnh giác trong cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc ở Trung Á. Các công ty Trung Quốc hoạt động ở Kyrgyzstan kể từ đó đã bắt đầu thay dần nhân viên an ninh địa phương bằng nhân viên an ninh “nhập khẩu” từ Trung Quốc.
Trùm doanh nghiệp an ninh Trung Quốc
Zhongjun Junhong, một nhà cung cấp dịch vụ an ninh tư nhân hàng đầu của Trung Quốc, đã vươn hoạt động sang Kyrgyzstan vào tháng 9/2016. Với 281 nhân viên an ninh, một giấy phép sử dụng vũ khí địa phương và các thiết bị quân sự mang từ Trung Quốc sang, Zhongjun Junhong nhanh chóng trở thành hãng đi tiên phong ở Kyrgyzstan trong việc cung cấp dịch vụ an ninh quy mô lớn, mô phỏng theo một công ty an ninh Mỹ có tên Academi.
Wu Guohua, cựu đại tá quân đội (PLA), là ông chủ công ty này. Trong chưa đầy 3 năm, công ty này đã giành được hơn 20 khách hàng Trung Quốc ở Kyrgyzstan.
Lao động Trung Quốc. Ảnh China in Central Asia |
Đặc biệt, Zhongjun Junhong đã đạt được 1 thỏa thuận với Đường sắt Trung Quốc, theo đó họ sẽ bảo vệ các công trình xây dựng của ngành đường sắt Trung Quốc dọc theo tuyến đường sắt Trung Quốc - Kyrgyzstan - Uzbekistan vào tháng 11/2018.
Thị trường béo bở cho các hãng an ninh Trung Quốc
Do nguồn ngân sách nhỏ, các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc trước đây thường phớt lờ các rủi ro về an ninh và lưỡng lự trong việc thuê các hãng an ninh tư nhân. Nhưng vô số các vụ việc bạo lực chống lại các công ty Trung Quốc trên khắp thế giới đã chứng minh thế yếu của các hoạt động đầu tư của Trung Quốc nếu thiếu vắng các biện pháp an ninh tương ứng.
Năm 2004, vụ đánh bom nhằm vào công trường 1 dự án cao tốc ở Afghanistan đã làm thiệt mạng 11 công nhân Trung Quốc và khiến 4 người khác trọng thương. Do không có dịch vụ an ninh của Trung Quốc ở đó, công ty Đường sắt Trung Quốc số 14 đã phải sử dụng dịch vụ của Mỹ để bảo đảm an ninh cho các dự án của mình ở Afghanistan.
Riêng năm 2014, ước tính các công ty quốc doanh Trung Quốc đã chi 8 tỉ USD cho các biện pháp an ninh. Từ năm 2013, với con số 50 tỉ USD được đầu tư vào các nước thuộc đại dự án Vành đai và Con đường thì lĩnh vực an ninh tư nhân đã trở thành một ngành thu lợi nhuận cao.
Mối đe dọa mà các nhà đầu tư Trung Quốc đối mặt vẫn lớn
Các công ty an ninh Trung Quốc đã hiện hữu trong vài năm qua ở Pakistan, Iraq, Đông Nam Á và một số nước châu Phi. Hiện họ đang mở rộng hoạt động ở Trung Á, nơi đón nhận nguồn đầu tư lớn nhưng gặp rủi ro bị tấn công.
Ở gần như mọi cấp độ, các dự án của Trung Quốc ở Kyrgyzstan đều có điểm này hay điểm khác vấp phải các vấn đề liên quan đến dân cư bản địa. Vào tháng 1/2013, các công nhân của công ty Trung Quốc TBEA đã bắt một nhóm người Kyrgyzstan địa phương làm con tin với cáo buộc ăn cắp một chiếc điện thoại di động. Hơn 100 người dính líu vào vụ việc này, với 18 công nhân Trung Quốc bị thương.
Các vụ bạo lực có tổ chức nhằm vào người Trung Quốc đã gia tăng ở Kyrgyzstan. Nhóm dân tộc chủ nghĩa khét tiếng Kyrgyz Choroloru đã thu hút sự chú ý toàn quốc sau khi đột kích vào một câu lạc bộ karaoke mà các doanh nhân Trung Quốc trung niên thường lui tới. Nhóm này đã tụ tập bên ngoài đại sứ quán Trung Quốc vào tháng 12/2018 để phản đối Trung Quốc về tình hình ở Tân Cương. Vào tháng 1/2019, một cuộc biểu tình chống Trung Quốc đã được tổ chức một lần nữa ở trung tâm Thủ đô Bishkek để phản đối các lao động Trung Quốc bất hợp pháp.