Đất “vàng” đền bù với giá không thoả đáng
Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thân qua đời năm 2007, để lại quyền sử dụng đất 3.400m2 đất, thửa số 140, 141, phường 1, TP Tây Ninh, cho 10 người con (hiện 7 người còn sống, do ông Lưu Văn Thắng đại diện). Quyền sử dụng đất (QSDĐ) trên có nguồn gốc cụ Thân nhận chuyển nhượng của bà Võ Thị Dư năm 1992, được UBND phường 1, thị xã Tây Ninh (nay là TP Tây Ninh) chứng thực xác định trong đó có 1.500m2 đất thổ cư.
Ngày 4/5/2001, ông Lưu Văn Thắng (con trai cụ Thân), thay mặt gia đình xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) (đất ở đô thị), được UBND phường 1 xác nhận gia đình ông Thắng sử dụng ổn định lâu dài từ tháng 9/1992 và đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ.
Theo hồ sơ gia đình ông Thắng cung cấp, trong các thông báo nộp thuế ghi rõ nội dung là thu thuế nhà đất, còn phần thuế đất nông nghiệp thì bỏ trống. Việc kê khai nộp thuế nhà đất của gia đình ông Thắng cũng được đội thuế, phường 1, TP Tây Ninh xác nhận. Năm 2001, UBND tỉnh Tây Ninh tiến hành nâng cấp, mở rộng đường Trần Hưng Đạo và đường 30/4, giáp với thửa đất trên của gia đình cụ Thân. Dự án này thu hồi 829m2 đất (340m2 ở đường Trần Hưng Đạo và hơn 480m2 ở đường 30/4) của gia đình cụ Thân.
Tuy nhiên, khi tiến hành bồi thường, giải tỏa, toàn bộ số đất thu hồi trên đường 30/4 được bồi thường theo giá đất trên đường Trần Hưng Đạo, trong khi thực tế thời điểm đó, giá đất phía đường 30/4 có mức giá bồi thường cao gấp hơn 2 lần so với đường Trần Hưng Đạo. Gia đình cụ Thân không đồng ý, chưa nhận bồi thường.
 |
| Ông Lưu Văn Thắng bên khu đất của gia đình bị thu hồi để nâng cấp, mở rộng đường Trần Hưng Đạo và đường 30/4. |
Đến năm 2017, TP Tây Ninh tiếp tục thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường 30/4; ngày 29/12/2017, UBND TP Tây Ninh ban hành 2 Quyết định tiếp tục thu hồi đất của gia đình ông Thắng gồm: Quyết định số: 197/QĐ-UBND về việc thu hồi đất thực hiện Dự án đầu tư xây dựng công trình nâng cấp, cải tạo và ngầm hóa đường 30/4, theo đó thu hồi đất của gia đình ông Thắng 663,5m2 đất trồng cây lâu năm chưa được cấp GCNQSDĐ và Quyết định số: 284/QĐ-UBND thu hồi tiếp của gia đình ông Thắng 1.384,2m2 đất trồng cây lâu năm chưa được cấp GCNQSDĐ. Tổng diện tích đất thu hồi lần này là 2.047,7m2.
Ngày 29/1/2018, UBND TP Tây Ninh ban hành Quyết định số: 193/QĐ-UBND về việc bồi thường, hỗ trợ đối với gia đình ông Thắng để giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án đầu tư xây dựng đường 30/4, theo đó bồi thường cho gia đình ông Thắng diện tích 2.047,7m2.
Khung giá đất TP Tây Ninh đưa ra áp dụng bồi thường là khung giá đất áp dụng từ năm 2015 đến 2019, tại đường Trần Hưng Đạo là 4.600.000 đồng/m2, tại đường 30/4 là 11.530.000 đồng/m2. Gia đình ông Thắng sau đó không chấp nhận việc thu hồi đất vì cho rằng diện tích đất và loại đất mà UBND TP Tây Ninh nêu ra trong các quyết định thu hồi là không đúng, cũng như việc giá bồi thường theo quy định tại quyết định của UBND TP Tây Ninh là chưa phù hợp với giá đất thị trường.
Theo ông Thắng, giá đất gia đình ông được một công ty thẩm định giá đất thẩm định với mức giá 50 triệu đồng/m2 tại thời điểm đó, do vậy, gia đình ông thực hiện việc khiếu nại các Quyết định nêu trên của TP Tây Ninh. Để có cơ sở giải quyết, tỉnh Tây Ninh thuê Công ty TNHH Đo đạc bản đồ Nguyên Phương lập Sơ đồ hiện trạng số: 31/SĐHT-ĐC, ngày 24/4/2018, diện tích khu đất còn 3.400,8m2. Dù diện tích đo đạc giảm đến 1.954,1m2 so với diện tích khi mua QSDĐ trước đây, nhưng gia đình ông Thắng vẫn chấp nhận, chịu thiệt thòi, chỉ mong vụ việc được giải quyết nhanh và thỏa đáng vì đã kéo dài quá lâu.
Ngày 29/10/2018, UBND TP Tây Ninh có Quyết định số: 193/QĐ-UBND về việc bồi thường, hỗ trợ đối với ông Lưu Văn Thắng số tiền gần 12,3 tỉ đồng, không công nhận diện tích đất thổ cư trên diện tích đất của gia đình.
Sau khi nhận được khiếu nại của gia đình ông Thắng, UBND TP Tây Ninh đã “sửa sai”, khắc phục bằng cách chỉ công nhận thêm 200m2 trong tổng số 829,06m2 đất thổ cư và bổ sung giá trị bồi thường thêm 4,36 tỉ đồng. Trước nhiều bất hợp lí, sai lệch, gia đình ông Thắng khởi kiện vụ án hành chính về các quyết định của UBND tỉnh Tây Ninh và TP Tây Ninh, yêu cầu hủy các quy định, bảo đảm quyền lợi đúng quy định pháp luật.
Năm 2019, ông Thắng khởi kiện hành chính yêu cầu hủy các quyết định, trả lại cho gia đình diện tích đất không nằm trong dự án đường 30/4; thu hồi đất theo đúng diện tích thực tế, xác định loại đất là thổ cư; áp giá bồi thường phù hợp và thực hiện hỗ trợ tái định cư theo quy định: Thu hồi bao nhiêu thì bồi thường diện tích đất tương ứng, nếu không có quỹ đất thì bồi thường tiền theo Khoản 2, 3, Điều 74 Luật Đất đai năm 2013.
Những căn cứ để được bồi thường đất ở
Liên quan về vấn đề này, luật sư Lâm Hiền Phước, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh cho biết, về nguyên tắc, pháp luật đất đai xuyên suốt qua các thời kì đều quy định rõ khi Nhà nước thu hồi đất của người sử dụng đất mà người bị thu hồi đất có GCNQSDĐ hoặc đủ điều kiện để được cấp GCNQSDĐ theo quy định thì được bồi thường.
Theo điểm d, Khoản 1, Điều 100 Luật Đất đai năm 2013 quy định: “Giấy tờ chuyển nhượng QSDĐ, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15/10/1993 được UBND cấp xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15/10/1993” thì được cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.
|
| Bản án phúc thẩm số: 607/HC-PT ngày 10/8/2022 của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh. |
Theo nội dung vụ việc, gia đình bà Thân mua đất năm 1992 đã được UBND phường 1 thời điểm đó xác nhận là đất ở thì mặc nhiên được pháp luật công nhận. Do đó việc cơ quan Nhà nước thu hồi đất của gia đình ông Thắng (khi gia đình ông Thắng có đủ điều kiện được cấp GCNQSDĐ) mà không bồi thường là thiếu căn cứ pháp luật.
Bên cạnh đó, Luật Đất đai năm 2013 cũng quy định việc bồi thường phải theo giá đất của loại đất thu hồi (Điều 74). Gia đình ông Thắng đã được chính quyền địa phương xác nhận là đất ở, đã nộp thuế nhà đất (thổ cư) đối với thửa đất, do đó Nhà nước thu hồi đất phải bồi thường theo giá đất ở.
Hơn nữa, theo Điều 74, Điều 114 Luật Đất đai năm 2013; Điều 15 Nghị định 44/2014/NĐ-CP của Chính phủ cũng quy định về việc xác định giá đất cụ thể để đền bù cho người có đất bị thu hồi phải căn cứ vào giá đất thị trường và phải phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường.
Hạnh phúc vỡ oà!
Sau hơn 20 năm “ôm” hồ sơ gõ cửa các cơ quan chức năng khiếu nại việc đền bù với giá đất không hợp lí đối với đất ở của gia đình bị thu hồi làm dự án đầu tư xây dựng đường Trần Hưng Đạo, đường 30/4, TP Tây Ninh. Mới đây, gia đình Bà Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thân vỡ oà hạnh phúc, khi Bản án phúc thẩm của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh bảo vệ quyền lợi chính đáng cho công dân, đặc biệt là với gia đình người có công với cách mạng. Tuy nhiên, đến nay đã 1 năm trôi qua gia đình Bà Mẹ Việt Nam anh hùng vẫn đang phải chờ đợi bồi thường.
Cụ thể, TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh xét xử và ra Bản án Phúc thẩm số 607/HC-PT ngày 10/8/2022 “V/v: Khiếu kiện quyết định hành chính và hành vi hành chính về lĩnh vực đất đai thuộc trường hợp Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư và thuộc trường hợp giải quyết khiếu nại trong bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư”, giữa nguyên đơn: ông Lưu Văn Thắng và bị đơn: Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh và Chủ tịch UBND TP Tây Ninh. Theo đó: Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của Chủ tịch UBND TP Tây Ninh, UBND TP Tây Ninh và Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh; giữ nguyên Bản án sơ thẩm.
Trước đó, ngày 29 và 31/12/2021, TAND tỉnh Tây Ninh xét xử sơ thẩm vụ án “khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực đất đai”, nguyên đơn là ông Lưu Văn Thắng; bị đơn là Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh và Chủ tịch UBND TP Tây Ninh. Và Bản án sơ thẩm số: 18/2021/HC-ST ngày 31/12/2021 của TAND tỉnh Tây Ninh khẳng định về các quyết định hành chính của UBND tỉnh Tây Ninh và TP Tây Ninh là không thống nhất, thiếu cơ sở pháp lí, đồng thời khẳng định gia đình ông Thắng quản lí, sử dụng đất từ 28/9/1992 ổn định, không có tranh chấp (sử dụng đất ổn định từ trước 15/10/1993) thuộc trường hợp được xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất. Các quyết định liên quan đến ban hành lộ giới, phê duyệt dự án đầu tư trải thảm bê tông đường 30/4 qua phần đất của gia đình ông Thắng cũng không có giá trị pháp lí về thu hồi đất.
Từ các căn cứ cụ thể, Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm tuyên hủy các Quyết định: số 197/QĐ-UBND ngày 29/12/2017; số 284/QĐ-UBND ngày 29/12/2017; số 131/QĐ-UBND ngày 18/7/2018; số 133/QĐ-UBND ngày 18/7/2018; số 86/QĐ-UBND ngày 12/4/2019 của UBND TP Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh.
Và tuyên hủy các Quyết định: số 193/QĐ-UBND ngày 19/1/2018: số 880/QĐ-UBND ngày 14/6/2018: số 1185/QĐ-UBND ngày 31/7/2018: số 1188/QĐ-UBND ngày 31/7/2018; số 440/QĐ-UBND ngày 22/4/2019 của Chủ tịch UBND TP Tây Ninh; và số 748/QĐ-UBND ngày 28/3/2019 của Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh.
Từ việc tuyên hủy các quyết định, TAND tỉnh Tây Ninh buộc 3 bị đơn gồm Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh, UBND TP Tây Ninh và Chủ tịch UBND TP Tây Ninh phải nộp án phí theo quy định.
Sau khi TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh tuyên án phúc thẩm, UBND tỉnh Tây Ninh có Thông báo kết luận số: 3832/TB-VP ngày 8/5/2023 với nội dung: “Giao UBND TP Tây Ninh căn cứ vào nguồn gốc đất, quá trình sang nhượng quản lí sử dụng đất để xây dựng phương án thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với diện tích 3.400,8m2 (theo sơ đồ hiện trạng sử dụng đất số 31/SDHT-DC, do Công ty TNHH Đo đạc bản đồ Nguyên Phương lập ngày 26/4/2018, đã được ông Lưu Văn Thắng và các cơ quan có thẩm quyền kí xác nhận) đúng quy định pháp luật (lưu ý nêu rõ phương án tái định cư cụ thể, giá dự kiến: Khái toán số kinh phí bồi thường).
Đang định giá đất để bồi thường
Về những vướng mắc, khó khăn trong quá trình tiến hành bồi thường cho gia đình theo Bản án phúc thẩm của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Hồng Hải, Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Tây Ninh cho biết, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo, giao UBND TP Tây Ninh thực hiện việc thi hành bản án theo quy định pháp luật.
Đồng thời, trước đó, Văn phòng UBND tỉnh nhận được Tờ trình số: 230/TTr-UBND ngày 26/7/2023 của UBND TP Tây Ninh về việc phê duyệt giá đất cụ thể để lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với ông Lưu Văn Thắng và các đồng thừa kế để thực hiện Bản án số: 607/2022/HC-PT ngày 10/8/2022 của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh.
Theo Quy chế làm việc của UBND tỉnh ban hành kèm theo Quyết định số: 03/2021/QĐ-UBND ngày 18/1/2021 của UBND tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh đã chuyển văn bản nêu trên đến Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Tư pháp và các đơn vị có liên quan nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật.
Vẫn mòn mỏi chờ bồi thường!
Ông Lưu Văn Thắng đại diện gia đình Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thân cho biết: “Ròng rã hơn 20 năm nay, chúng tôi làm đơn cầu cứu, khiếu kiện các quyết định hành chính liên quan đến việc thu hồi thửa đất nêu trên của Cơ quan Nhà nước tỉnh Tây Ninh. Đến nay, mẹ chúng tôi - cụ Nguyễn Thị Thân đã mất; các anh chị em chúng tôi đều đã 60 - 70 tuổi, bản thân tôi sức khỏe không được tốt. Năm 2021, tôi bị tai nạn giao thông, hiện cơ thể vẫn đang phải nẹp nhiều thanh kim loại, ốc vít nẹp xương nhưng do sự việc trên chưa được giải quyết nên tôi không dám tiến hành phẫu thuật để xử lí tiếp theo yêu cầu của bác sĩ (vì sợ ảnh hưởng đế “tiến độ” giải quyết vụ việc)”.
“Gia đình chúng tôi mong muốn các cấp chính quyền xem xét, đốc thúc quá trình thực hiện bồi thường để vụ việc của gia đình tôi được giải quyết dứt điểm”, ông Thắng kì vọng.
Được biết, hiện các sở, ban, ngành đã có đề xuất các phương án để UBND TP Tây Ninh tham khảo nhằm sớm thực hiện bồi thường cho gia đình ông Lưu Văn Thắng.Đầu tháng 11/2023, HĐND TP Tây Ninh sẽ tổ chức buổi họp lấy ý kiến các sở, ngành liên quan và thống nhất diện tích các loại đất, định giá các loại đất để tiến hành bồi thường theo đúng quy định.
Thực hiện quy định tại Điều 5 Luật Người cao tuổi năm 2009, Tạp chí Người cao tuổi trân trọng chuyển nội dung vụ việc trên đến Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh xem xét, kiến nghị giải quyết theo chức năng thẩm quyền về sự việc phản ánh trên đây; thông báo kết quả để Tạp chí trả lời ông Lưu Văn Thắng và bạn đọc theo quy định
