Tuy nhiên, khi triệu chứng này rất phổ biến hoặc xuất hiện ngay cả khi trời không lạnh thì cũng có thể là dấu hiệu của những vấn đề nghiêm trọng hơn, đặc biệt là bệnh tiểu đường, tuần hoàn kém, suy giáp hay thậm chí là bệnh tim.
Nếu bạn nhận thấy bàn tay hoặc bàn chân của mình thường xuyên bị lạnh hoặc nếu điều này xảy ra ngay cả trong môi trường nóng bức, điều quan trọng là bạn phải đến gặp bác sĩ đa khoa để xác định nguyên nhân và bắt đầu phương pháp điều trị thích hợp nhất.
Các nguyên nhân phổ biến nhất là:
1. Nhiệt độ lạnh
Tay chân có thể bị lạnh khi nhiệt độ bên ngoài thấp hơn bình thường. Khi điều này xảy ra, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách co mạch máu, khiến máu lưu thông ở tay ít hơn, dẫn đến nhiệt độ giảm và xanh xao.
Lạnh tay chân xảy ra chủ yếu ở trẻ em, người già hoặc những người có khối lượng cơ bắp ít.
Cách xử lí: Bạn nên mặc quần áo ấm hơn như áo khoác, găng tay và tất để chênh lệch nhiệt độ không quá lớn và do đó có thể giữ cho bàn chân và bàn tay của bạn ở nhiệt độ bình thường. Uống đồ uống nóng, vận động cơ thể, rửa chân tay bằng nước ấm hoặc sử dụng chai nước nóng cũng có thể là giải pháp làm ấm tứ chi và duy trì nhiệt độ cơ thể.
2. Căng thẳng
Căng thẳng làm giải phóng cortisol, adrenaline và norepinephrine vào máu, làm tăng độ kín của mạch máu và làm giảm lưu lượng máu. Điều này xảy ra do áp lực tăng cao khiến máu đến tay chân ít hơn, khiến tay chân trở nên lạnh.
Cách xử lí: Tập thể dục như đi bộ, bơi lội, đạp xe hoặc khiêu vũ, giúp kiểm soát căng thẳng. Điều quan trọng nữa là thực hiện một hoạt động mang lại niềm vui hoặc giúp đầu óc minh mẫn, chẳng hạn như yoga hoặc thiền, vì nó làm giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến bác sĩ tâm thần vì có thể cần phải sử dụng thuốc như thuốc giải lo âu, phải được bác sĩ kê đơn.
 |
| Ảnh minh họa |
3. Hút thuốc
Hút thuốc thúc đẩy sự co bóp của các mạch máu và làm tăng sự tích tụ các mảng mỡ trong động mạch, khiến máu khó đi qua và đến các chi của cơ thể như tay, chân và do đó, dễ bị đóng băng hơn.
Cách xử lí: Điều quan trọng là tránh hút thuốc hoặc ngừng hút thuốc.
4. Tuần hoàn kém
Tay chân có thể bị lạnh nếu tuần hoàn kém, vì đây là tình trạng máu khó đi qua động mạch hoặc tĩnh mạch.
Ngoài hiện tượng lạnh tay chân, các triệu chứng khác có thể xuất hiện như sưng tấy, cảm giác ngứa ran và da tay chân khô hơn.
Cách xử lí: Nên uống nhiều nước để cung cấp nước cho cơ thể và giải phóng độc tố tích tụ, ngoài ra nên đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày để kích thích tuần hoàn máu. Nếu tuần hoàn kém gây ra nhiều khó chịu, điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến bác sĩ để bắt đầu điều trị thích hợp hơn, có thể bao gồm việc sử dụng thuốc để cải thiện tuần hoàn hoặc thuốc lợi tiểu.
5. Thiếu máu
Thiếu máu là một căn bệnh đặc trưng bởi sự giảm số lượng tế bào hồng cầu trong máu, có nhiệm vụ vận chuyển oxy, cho phép oxy đến tất cả các bộ phận của cơ thể. Có nhiều loại thiếu máu khác nhau, nhưng triệu chứng phổ biến nhất là mệt mỏi và suy nhược, nhức đầu và da nhợt nhạt hoặc túi kết mạc, một khoảng trống ở bên trong mí mắt dưới, nhợt nhạt.
Trong những trường hợp thiếu máu nghiêm trọng, người ta thường có các triệu chứng như tay chân lạnh vì quá trình vận chuyển oxy không được thực hiện bình thường.
Cách xử lí: Khi có triệu chứng thiếu máu, điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ đa khoa để đánh giá triệu chứng và làm xét nghiệm máu để đánh giá lượng hồng cầu và huyết sắc tố. Việc điều trị bệnh thiếu máu khác nhau tùy theo loại, nhưng thông thường bao gồm việc tiêu thụ thực phẩm giàu chất sắt như trong thịt, nội tạng như gan, trứng, rau như rau bina và cải xoăn, hoặc các loại đậu như đậu xanh, đậu và đậu lăng.
6. Xơ vữa động mạch
Xơ vữa động mạch được đặc trưng bởi sự tích tụ các mảng mỡ trong động mạch làm cho mạch máu bị siết chặt hơn, khiến máu khó đi qua. Khi máu đi qua khó khăn hơn, việc tiếp cận các chi như tay và chân cũng trở nên khó khăn hơn, khiến chúng trở nên lạnh.
Ngoài lạnh tay chân, xơ vữa động mạch có thể gây tăng huyết áp hoặc mệt mỏi và nguyên nhân chính là do huyết áp cao, thuốc lá và cholesterol cao.
Cách xử lí: Điều quan trọng là phải gặp bác sĩ đa khoa thường xuyên để xét nghiệm máu và chẩn đoán bất kì thay đổi nào về sức khỏe của bạn, chẳng hạn như chứng xơ vữa động mạch. Xơ vữa động mạch có thể được điều trị bằng các loại thuốc được bác sĩ khuyên dùng như statin, nhưng điều quan trọng là phải có một chế độ ăn uống lành mạnh, có thể được chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng.
7. Huyết áp cao
Huyết áp cao, hay tăng huyết áp động mạch, được đặc trưng bởi sự gia tăng huyết áp trên 140/90 mmHg, khiến máu khó lưu thông hơn. Khi điều này xảy ra, lượng máu đến tay và chân sẽ giảm đi và tứ chi cảm thấy lạnh là điều bình thường.
Cách xử lí: Điều quan trọng là phải gặp bác sĩ đa khoa để họ có thể đánh giá các giá trị huyết áp, tiền sử sức khỏe của bạn và điều chỉnh phương pháp điều trị. Điều trị thường bằng thuốc hạ huyết áp, do bác sĩ kê toa. Hơn nữa, nên có một chế độ ăn uống lành mạnh với lượng muối tiêu thụ thấp, tập thể dục, duy trì cân nặng hợp lí, tránh căng thẳng, đồ uống có cồn và không hút thuốc.
8. Suy giáp
Suy giáp xảy ra khi lượng hormone tuyến giáp sản xuất thấp hơn hoặc không sản xuất được, dẫn đến giảm quá trình trao đổi chất, gây ra những thay đổi trong cơ thể như giảm nhịp tim, có thể kèm theo hiện tượng lạnh tay chân.
Các triệu chứng khác có thể liên quan đến chứng suy giáp là mệt mỏi, khó chịu lạnh, khó tập trung, trí nhớ hoặc tăng cân.
Cách xử lí: Việc điều trị phải được hướng dẫn bởi bác sĩ nội tiết nhưng thường được thực hiện bằng các loại thuốc giúp kiểm soát việc sản xuất hormone. Vì bệnh suy giáp có xu hướng mãn tính nên bạn có thể phải dùng thuốc suốt đời.
9. Suy tim
Suy tim là một căn bệnh nghiêm trọng được đặc trưng bởi tim không có khả năng bơm lượng máu mà cơ thể cần, có nghĩa là máu có thể không cung cấp đủ chất dinh dưỡng và oxy, đặc biệt là đến các chi, khiến tay chân bị tê.
Ngoài lạnh tay chân, triệu chứng suy tim thường gặp nhất là mệt mỏi, khó thở, nhịp tim cao, sưng tấy ở chân hoặc chóng mặt.
Cách xử lí: Nếu các triệu chứng suy tim xuất hiện trong cuộc sống hằng ngày, điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến bác sĩ tim mạch để đánh giá các triệu chứng và chẩn đoán bệnh thông qua xét nghiệm máu, điện tâm đồ, siêu âm tim hoặc chụp X-quang ngực. Điều trị thường bao gồm sử dụng thuốc hạ huyết áp như lisinopril, thuốc tim như digoxin hoặc thuốc lợi tiểu như furosemide. Theo khuyến nghị của bác sĩ, bạn cũng không nên hút thuốc, duy trì chế độ ăn uống và tập thể dục lành mạnh.
10. Bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường là một căn bệnh đặc trưng bởi lượng đường trong máu tăng cao, có thể dẫn đến hẹp động mạch, khiến máu lưu thông phức tạp hơn và khó đến được tay chân, khiến chúng bị lạnh.
Các triệu chứng của bệnh tiểu đường khác nhau tùy thuộc vào loại bệnh, nhưng phổ biến nhất là khó suy nghĩ, đánh trống ngực, xanh xao, buồn tiểu thường xuyên, khát nước và liên tục đói hoặc mệt mỏi.
Cách xử lí: Nếu có các triệu chứng của bệnh tiểu đường, điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến bác sĩ đa khoa để xác nhận chẩn đoán và bắt đầu điều trị, tùy thuộc vào loại bệnh tiểu đường, có thể được thực hiện bằng thuốc trị đái tháo đường đường uống hoặc insulin. Cũng nên duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, không ăn thực phẩm có đường, và điều này phải được bác sĩ dinh dưỡng chỉ định.
Khi nào nên đi khám bác sĩ
Điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến bác sĩ khi ngoài tình trạng tay chân lạnh, các triệu chứng khác xuất hiện như:
- Đầu ngón tay rất trắng, ở một số nơi được gọi là “frieira”;
- Móng tay, đầu ngón tay hoặc môi tím;
- Sưng chân và bàn chân;
- Cảm giác ngứa ran ở tứ chi của cơ thể;
- Đau bắp chân khi đi lại;
- Cảm giác ngất xỉu;
- Tăng nhịp tim;
- Thường xuyên mệt mỏi.
Điều quan trọng là phải chú ý đến các triệu chứng để được bác sĩ đánh giá càng sớm càng tốt, tránh để bệnh có thể trở nên trầm trọng hơn. Sau khi bác sĩ đánh giá các triệu chứng, tùy thuộc vào độ tuổi và tiền sử cá nhân của bạn, một số xét nghiệm máu, điện tâm đồ hoặc các loại xét nghiệm khác cũng có thể được yêu cầu để đánh giá đầy đủ hơn về vấn đề có thể xảy ra.
Nếu trong gia đình có người mắc các bệnh như suy tim, tuần hoàn kém, suy giáp hoặc tiểu đường thì điều quan trọng là phải thông báo cho bác sĩ đa khoa vì chúng có nhiều khả năng phát sinh hơn.
