Những thói quen không tốt cho thận
Người làm việc văn phòng có thói quen ít uống nước và nhịn tiểu. Thói quen không tốt này dễ dẫn đến nguy cơ bị sỏi thận và nhiễm trùng đường tiết niệu. Uống ít nước, nước tiểu hình thành ít, dòng nước tiểu không đủ để đẩy các chất cặn và vi khuẩn ra khỏi hệ tiết niệu, dẫn đến sỏi thận và nhiễm trùng tiểu. Đặc biệt, một số người cứ uống nước vào là đi tiểu nên càng không thích uống nước. Bên cạnh đó, những thói quen khác như ăn mặn, nhiều cholesterol, nhiều đạm, ít rau xanh cũng không tốt cho sức khỏe của thận. Hút thuốc lá, uống rượu bia nhiều và lười tập thể dục cũng là một trong những yếu tố nguy cơ của bệnh thận.
Bệnh thường gặp
Sỏi thận:
Theo thống kê, cứ 10 người thì có 1 người bị sỏi thận. Nam thường bị nhiều hơn nữ. Người bị bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì có nguy cơ bị sỏi thận hơn những đối tượng khác. Sỏi thận là một vật thể cứng được hình thành từ những chất thải trong nước tiểu. Đầu tiên nước tiểu chứa những chất thải hòa tan, trong môi trường quá ít nước nhiều chất thải, tinh thể sẽ hình thành. Tinh thể sẽ kết nối với những chất khác và hình thành sỏi, to dần lên. Có khi sỏi theo dòng nước tiểu đi ra ngoài, gây cơn đau quặn thận cấp. Thành phần hóa học của sỏi thông thường là calcium, oxalate, urate, cystine, xanthine, và phosphate.
Nguy cơ dẫn đến sỏi thận là uống quá ít nước, hoạt động thể lực (quá nhiều), béo phì, ăn quá mặn hoặc quá ngọt. Nhiễm khuẩn tiết niệu và tiền sử gia đình có người bị sỏi thận cũng là yếu tố quan trọng. Ăn quá nhiều thực phẩm chứa fructose cũng tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
Kích thước của sỏi thận rất thay đổi, có khi nhỏ như hạt cát, có khi to như hòn đá cuội, thậm chí to như quả bóng tenis. Kích thước sỏi càng to, người bệnh càng có nhiều triệu chứng: Đau vùng hông lưng (1 hoặc 2 bên). Đau quặn thắt không thuyên giảm sau dùng thuốc. Tiểu ra máu. Buồn nôn hoặc nôn. Sốt, lạnh run. Nước tiểu có mùi hôi và đục (nếu có nhiễm trùng tiểu).
Sỏi thận bắt đầu gây đau nếu di chuyển trong đường tiểu hoặc gây tắc nghẽn trên đường đi. Cường độ đau dữ dội. Một số ít trường hợp, sỏi thận đi qua mà không gây đau và tổn thương gì. Nếu bị đau và tiểu ra viên sỏi, cần mang đến cho bác sĩ xem để phân tích thành phần sỏi và có phương pháp điều trị hợp lí, phòng ngừa tái phát.
Uống đủ nước sẽ giúp nước tiểu của bạn được pha loãng với các chất thải. Nước tiểu sậm màu thể hiện bị cô đặc, nước tiểu sẽ có màu vàng nhạt nếu cơ thể đủ nước. Phần lớn người bị sỏi thận cần uống hơn 12 li nước lọc mỗi ngày (khoảng 3 lít). Nếu hoạt động thể lực hoặc ở ngoài trời nóng, bạn cần uống nhiều hơn. Hạn chế sử dụng đường và các sản phẩm giàu fructose. Ăn trái cây và rau, làm nước tiểu ít có tính acid, sỏi khó hình thành. Đạm động vật làm nước tiểu acid hơn, tăng nguy cơ hình thành sỏi. Giảm lượng muối ăn vào cũng giúp giảm hình thành sỏi, muối có nhiều trong thực phẩm đóng hộp, thức ăn nhanh hoặc khi bạn đi ăn bên ngoài.
Nhiễm khuẩn tiết niệu:
Không như sỏi thận thường gặp ở nam, nhiễm khuẩn hệ tiết niệu, nhất là viêm bàng quang lại hay gặp ở nữ. Có 1 trong 5 phụ nữ sẽ bị nhiễm trùng tiểu 1 lần trong cuộc đời. Gần 20% phụ nữ từng bị sẽ bị 1 lần nữa và gần 30% phụ nữ bị lần 2 sẽ tiếp tục tái phát, cuối cùng 80% phụ nữ đối tượng này sẽ tiếp tục tái phát nhiễm khuẩn niệu.
Lí do phụ nữ dễ bị nhiễm trùng tiểu hơn so với phái nam do cấu tạo niệu đạo của nữ ngắn, vi khuẩn dễ tiếp cận vào bàng quang hơn so với phái nam. Ngoài ra, phụ nữ viêm nhiễm phụ khoa cũng có khả năng gây nhiễm khuẩn niệu do đường tiểu và âm đạo của phụ nữ gần nhau. Yếu tố nguy cơ cho nhiễm trùng tiểu gồm đái tháo đường, ở nam giới là phì đại tiền liệt tuyến. Triệu chứng của nhiễm trùng tiểu là cảm giác mắc tiểu rất gấp, nóng rát khi đi tiểu, đau vùng trên xương mu, nước tiểu đục, có máu hoặc rất sậm màu. Nếu không điều trị, nhiễm trùng sẽ lan lên thận, dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng hơn như viêm thận bể thận, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn.
Để ngăn ngừa nhiễm trùng tiểu, bạn cần uống đủ nước trong ngày như khuyến cáo, không nhịn tiểu khi mắc tiểu, tiểu cho hết trước khi đi ngủ. Những trường hợp bàng quang bị kích thích (chủ yếu do stress), bị mắc đi tiểu thường xuyên cần điều hòa lại công việc, giảm stress và tham vấn bác sĩ nếu không cải thiện.
