Liệu có giải được bài toán “Tiền giường cao hơn tiền thuốc”?

Thông tư lần này tập trung điều chỉnh giá tiền khám bệnh, tiền giường và 42 dịch vụ kĩ thuật, trên 1.600 dịch vụ của Thông tư 37 vẫn giữ nguyên. Trong đó, tiền khám bệnh sẽ giảm từ 4.800 - 5.900 đồng ở các hạng bệnh viện. Tiền giường bệnh điều chỉnh tăng 8 loại (tăng cao nhất là 11%), một số loại giường giữ nguyên hoặc có điều chỉnh giảm không đáng kể.

Đáng chú ý là một số dịch vụ kĩ thuật giảm nhiều như phẫu thuật cắt Amidan bằng dao điện giảm từ 3,6 triệu xuống 2 triệu đồng, phẫu thuật tạo thông động tĩnh mạch AVF giảm từ 7,2 triệu xuống 3,6 triệu đồng, xét nghiệm Mycobacterium tuberculosis định danh và kháng RMP Xpert giảm 6 lần, nội soi tai mũi họng giảm hơn 2 lần. Qua hơn hai năm thực hiện giá DVYT kết cấu đủ tiền lương và phụ cấp nhân viên y tế, tổng chi tiền giường năm 2017 gấp gần hai lần so với năm 2016, gấp gần 4 lần năm 2015.

So với năm 2015, số bệnh nhân nội trú năm 2017 tăng gần 4 triệu lượt tương ứng với 23 triệu ngày nằm viện, tiền giường tăng 13.360 tỉ đồng. Tại nhiều bệnh viện, tiền giường chiếm đến 70% tổng chi, gấp 2 - 3 lần so với tiền thuốc; nhiều tỉnh chi bình quân tiền giường cao hơn tiền thuốc (Cao Bằng gấp 1,67; Bắc Giang 1,6; Thái Bình 1,61; Hà Nam 1,87, Nam Định 1,81; Quảng Ngãi, Kon Tum, Trà Vinh, Đồng Tháp, Sóc Trăng gấp >2 lần).

Nhiều bệnh nhân mắc các bệnh trước đây chỉ khám, cấp thuốc điều trị tại nhà như cảm cúm, viêm mũi họng, sâu răng lại được chỉ định nằm viện; nhiều bệnh viện giữ người bệnh đẻ thường, phẫu thuật đục thủy tinh thể đơn thuần từ 5 - 7 ngày, thậm chí trên 10 ngày, giữ bệnh nhân ngày thứ 7, chủ nhật để thu thêm tiền giường. Ngày điều trị bình quân toàn quốc là 9,12 ngày nhưng tại Hà Giang là 20,87 ngày; Phú Thọ 19,45 ngày; Vĩnh Phúc và Thanh Hóa 17 - 18 ngày, Sơn La, Quảng Ninh, Quảng Bình 15 - 16 ngày.

Theo báo cáo mới đây của BHXH Việt Nam, nhiều bệnh viện kê thêm gấp 2 - 3 lần số giường kế hoạch, có nơi tận dụng hành lang, gầm cầu thang làm buồng bệnh. Tại Bắc Ninh trong 14 bệnh viện khảo sát chỉ có 2 bệnh viện chuyên khoa hạng 3 đạt tỉ lệ nhân lực bằng định mức; 12 bệnh viện đa khoa còn lại chỉ đạt từ 0,41 - 0,85 nhân viên y tế/giường bệnh. Tại Hưng Yên các bệnh viện chỉ đạt 60 - 70% định mức quy định.

Một số DVYT sau điều chỉnh giảm nhiều lần so với giá trong Thông tư 37 cho thấy việc xây dựng định mức, cơ cấu giá không phù hợp đã làm tăng chi hàng trăm tỉ đồng, đơn cử dịch vụ nội soi tai mũi họng nếu tính theo giá mới điều chỉnh thì người bệnh và quỹ BHYT đã giảm chi 300 tỉ đồng/năm.

Trước đó, trong báo cáo của BHXH Việt Nam ngày 1/9/2017 với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về một số vấn đề bất cập trong tổ chức thực hiện chính sách BHYT ở Việt Nam cũng nêu rõ, giá DVYT mới được xây dựng theo cơ chế tính toán từ dưới lên, mà số liệu lại chủ yếu từ các bệnh viện tuyến Trung ương, dẫn đến nhiều giá DVYT không hợp lí.

Hiện tại Bộ Y tế mới chỉ quy định được giá cho 1.990 dịch vụ và phiên tương đương giá cho 9.291 dịch vụ từ 1.990 dịch vụ có giá trong Thông tư số 37. Các dịch vụ được phiên tương đương chỉ dựa vào cơ cấu giá do một số bệnh viện Trung ương cung cấp, nhiều dịch vụ không có quy trình kĩ thuật dẫn đến chênh lệch rất lớn so với thực tế.

Quy trình kĩ thuật không rõ ràng nên một dịch vụ được chia nhỏ, thanh toán giá theo nhiều kĩ thuật. Quy định tính thêm 1 ngày điều trị (ngày làm thủ tục ra viện) làm tăng thêm chi giường bệnh năm 2017 dự kiến lên đến 2.000 tỉ đồng.

BHXH Việt Nam đề nghị bổ sung nội dung giá khám bệnh đối với các trường hợp đăng kí ban đầu tại bệnh viện hạng I được thanh toán theo mức giá khám bệnh của bệnh viện hạng II vì mức độ, cơ cấu bệnh tật của các đối tượng đăng kí ban đầu là tương đương, đồng thời giải pháp này sẽ không khuyến khích các bệnh viện hạng I nhận đăng kí khám chữa bệnh ban đầu.

Hà Lê