Con đường hòa bình gian nan của Libya

Tuy nhiên, các cuộc bầu cử đang trở nên mong manh và khó có thể diễn ra đúng lịch trình đã định, do các phe phái tại Libya vẫn bất đồng sâu sắc về cơ sở hiến pháp để tổ chức các cuộc bầu cử cũng như chưa có sự đồng thuận về cơ cấu quyền lực.

Cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Liên Hợp Quốc (LHQ), các nước láng giềng như Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) cùng với một số nước như Nga, Mỹ, Italy, Đức và Pháp đã nỗ lực thực hiện vai trò trung gian hòa giải giữa các phe phái ở Libya, nhằm thúc đẩy một giải pháp đem lại sự ổn định và hòa bình như kì vọng của người dân nước này. Nhờ đó, tình hình Libya có bước tiến triển rất quan trọng trong thời gian vừa qua, khi các phe phái tham gia Diễn đàn Ðối thoại chính trị Libya đạt được thỏa thuận ngừng bắn dài hạn vào tháng 10/2020. Đây được coi là bước khởi đầu quan trọng và cần thiết để hướng tới một giải pháp toàn diện cho cuộc xung đột Libya. Theo đó các phe phái ở nước này đạt được một lộ trình sơ bộ nhằm chấm dứt giai đoạn chuyển tiếp và tiến tới tổ chức các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội vào ngày 24/12/2021. Việc tổ chức các cuộc bầu cử theo lộ trình của Diễn đàn Ðối thoại chính trị Libya là yếu tố then chốt để thiết lập một nền hoà bình và dân chủ cho quốc gia Bắc Phi.

Các đại biểu tham dự Diễn đàn chính trị Libya gần Geneva, Thụy Sĩ ngày 1/2/2021

Song song với các vòng đàm phán của Diễn đàn Đối thoại chính trị Libya, một số khuôn khổ đàm phán khác cũng được tổ chức nhằm thúc đẩy các bên thu hẹp bất đồng để tiến tới một giải pháp chính trị toàn diện cho quốc gia Bắc Phi. Qua hai cuộc họp của Hội nghị hòa bình về Libya diễn ra tại Berlin (Đức), các phe phái tại Libya đã thống nhất một số nội dung quan trọng, bao gồm thực thi một lệnh ngừng bắn toàn diện, tuân thủ lệnh cấm vận vũ khí của LHQ, chấm dứt hỗ trợ quân sự từ bên ngoài, rút các lực lượng nước ngoài và lính đánh thuê ra khỏi Libya.

Mới đây nhất, tại Hội nghị Paris về Libya, do Pháp đăng cai tổ chức ngày 12/11, các nhà lãnh đạo thế giới kêu gọi Libya triển khai kế hoạch tổ chức cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 24/12, đồng thời yêu cầu các lực lượng nước ngoài và lính đánh thuê rút khỏi Libya. Tuyên bố chung của hội nghị cũng cảnh báo áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với bất kì cá nhân hay thực thể, bên trong và ngoài Libya, gây cản trở quá trình bầu cử và tiến trình chính trị Libya.

Xung đột và bạo lực đã đẩy cuộc sống của người dân tại đất nước từng được xem là thịnh vượng tại Bắc Phi này vào cảnh khốn khó. Cuộc khủng hoảng Libya cũng tạo "khoảng trống an ninh" để các nhóm khủng bố và cực đoan, trong đó có tổ chức khủng bố “Nhà nước Hồi giáo” (IS) tự xưng, hoành hành. Bên cạnh đó, bất ổn chính trị-an ninh tại Libya cũng gây ra cuộc khủng hoảng di cư tồi tệ nhất tại châu Âu kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, khi hàng triệu người di cư và tị nạn tràn vào Libya từ các nước trong khu vực để vượt Địa Trung Hải vào châu Âu.Để từng bước thực hiện lộ trình chính trị, chấm dứt xung đột và mang lại cuộc sống hòa bình cho người dân Libya, các phe phái chính trị tại nước này cũng như các nhân tố bên ngoài cần thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ.

Cùng với đó là những nội dung đã kết luận tại Hội nghị Berlin và Hội nghị Paris về Libya, các kết quả đạt được của Ủy ban quân sự hỗn hợp Libya 5+5. Đặc biệt là việc tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn lâu dài, chấm dứt hỗ trợ quân sự từ nước ngoài, thực hiện nghiêm lệnh cấm vận vũ khí của LHQ đối với Libya…