Điểm sáng trong phong trào văn hóa, văn nghệ của người cao tuổi xã Bất Bạt
Nhịp sống văn hóa 13/12/2025 11:44
Tham gia cuộc họp có: TS, NSND, Đạo diễn Triệu Trung Kiên, nguyên Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam (nay là Phó Giám đốc Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam); ông Nguyễn Thành Nguyện, Giám đốc Trung tâm UNESCO Bảo tồn Di sản Văn hóa Dân tộc; TS Nguyễn Phúc An, Phó Giám đốc Trung tâm UNESCO Bảo tồn Di sản Văn hóa Dân tộc cùng một số thành viên khác.
![]() |
| Các thành viên tham gia cuộc họp |
Tại cuộc họp, NSND Triệu Trung Kiên chia sẻ mong muốn của những người yêu nghệ thuật cải lương: Làm một công trình có giá trị khoa học, góp phần phát triển bộ môn nghệ thuật mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc về NSND Nguyễn Phương Danh - một nghệ sĩ tiên phong, đạo diễn, diễn viên cải lương và võ sư xuất sắc
Theo ông Kiên, cải lương xuất hiện từ năm 1918 và đến nay đã có nhiều tài liệu nghiên cứu, song vẫn thiếu một công trình chép sử đầy đủ, hệ thống về loại hình sân khấu đặc sắc này. Trong đó NSND Tám Danh (Nguyễn Phương Danh) sinh năm 1901, mất năm 1976 là người đặt nền móng đưa võ thuật, nghệ thuật ba lê của Liên Xô cũ kết hợp âm nhạc, vũ đạo, nội dung vào sân khấu cải lương, cách tân nghệ thuật này và được truy tặng NSND vào đợt đầu tiên.
![]() |
| TS, NSND, đạo diễn Triệu Trung Kiên chia sẻ ý tướng về dự án |
Ông Kiên nhấn mạnh vai trò của các bậc tiền nhân như ông Nguyễn Quang Đại - người có công đưa chất liệu nhã nhạc cung đình Huế vào đờn ca tài tử Nam Bộ; hay ông Cao Văn Lầu với dấu ấn quan trọng trong quá trình phát triển nghệ thuật cải lương. Giai đoạn 1945 - 1954, gánh hát của nghệ sĩ gốc Bắc Kim Chung vào Nam đã tạo nên bước chuyển nổi bật trên sân khấu Sài Gòn.
Từ năm 1954, Nghệ sĩ Tám Danh tập kết ra Bắc, được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ nghiên cứu, phát triển các loại hình sân khấu truyền thống như tuồng, chèo, cải lương. Trong quá trình công tác, ông Tám Danh đã xây dựng phong cách cải lương hiện đại, kết hợp tinh hoa cải lương truyền thống với các yếu tố nghệ thuật ba lê và giao hưởng Nga, khẳng định cải lương là nghệ thuật đương đại giàu bản sắc. Từ năm 1956, các đoàn cải lương và Nhà hát gồm hai đoàn do ông chủ trì tiếp tục duy trì hoạt động và phát triển; đào tạo nên lớp diễn viên xuất sắc.
![]() |
| Các thành viên nghe TS Triệu Trung Kiên chia sẻ về dự án |
Mặc dù NSND Tám Danh đã qua đời, thế hệ học trò và những người tâm huyết với cải lương vẫn mong muốn tiếp tục viết tiếp trang sử của nghệ thuật, thông qua việc nghiên cứu toàn diện về cuộc đời và đóng góp của ông.
Tại cuộc họp, các thành viên đề xuất xây dựng một dự án tổng thể gồm: Sưu tầm tư liệu về NSND Tám Danh; sản xuất phim tài liệu; tổ chức hội thảo quốc gia quy tụ các chuyên gia và nhân chứng; phục dựng một số tác phẩm gắn với tên tuổi ông; xây dựng vở diễn về cuộc đời NSND Tám Danh… Dự án được kỳ vọng đặt nền móng cho mô hình cải lương hiện đại, hài hòa giữa truyền thống Việt Nam và tiếp thu những tinh hoa sân khấu quốc tế.
Ông Nguyễn Thành Nguyện cho biết, xuất phát từ tình cảm và trách nhiệm của những học trò của NSND Tám Danh, ông tham gia dự án với vai trò cố vấn, hỗ trợ kết nối các đơn vị, doanh nghiệp và huy động nguồn lực xã hội hóa. Đồng hành với dự án có Nhà hát Cải lương Việt Nam, Công ty TNHH Văn hóa Nghệ thuật Miền Tây, Trung tâm UNESCO Bảo tồn Di sản Văn hóa Dân tộc và một số đơn vị liên quan…