Sự kiện 15/05/2025 14:35
Tiếp tục chương trình Kì họp thứ 9 , sáng 15/5, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Mở rộng lĩnh vực, tăng mức phạt
Thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày Tờ trình, nêu rõ sự cần thiết ban hành Luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi) dựa trên cơ sở chính trị, pháp lý và cơ sở thực tiễn. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nội dung của 63/143 Điều; trong đó, sửa đổi, bổ sung 24/143 Điều, sửa kỹ thuật 23/143 điều (ngoài các điều sửa đổi, bổ sung); bãi bỏ 16 điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính và bổ sung mới 2 Điều.
 |
| Ông Nguyễn Hải Ninh, Bộ trưởng Bộ Tư pháp trình bày Tờ trình về dự thảo Luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi) sáng 15/5. |
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định bị tác động trực tiếp bởi việc sắp xếp, tổ chức bộ máy; sửa đổi, bổ sung một số quy định để tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, cải tiến phương thức làm việc cùng với việc hoàn thiện tổ chức bộ máy; đồng thời, sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm khắc phục khó khăn, vướng mắc lớn, mang tính phổ quát.
Một trong những điểm mới của dự thảo Luật là mở rộng phạm vi khu vực được áp dụng mức phạt tiền cao hơn bình thường.
Chính phủ cũng đề xuất bổ sung một số lĩnh vực mới vào phạm vi xử phạt vi phạm hành chính, như: khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (mức phạt tối đa 30 triệu đồng); công nghiệp công nghệ số, dữ liệu (tối đa 100 triệu đồng); quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo (tối đa 500 triệu đồng). Riêng lĩnh vực bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ được điều chỉnh theo luật chuyên ngành riêng.
Theo quy định hiện nay, mức phạt tăng này chỉ áp dụng cho khu vực nội thành các thành phố trực thuộc trung ương, gồm Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, TP HCM, Cần Thơ. Luật Thủ đô (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/1/2025 đã trao quyền cho Hà Nội được ban hành mức phạt cao hơn trong một số lĩnh vực. Vì vậy, việc sửa đổi Luật lần này nhằm thống nhất với Luật Thủ đô, trong đó trao quyền cho Hà Nội được ban hành mức phạt cao hơn trong một số lĩnh vực ở cả nội và ngoại thành.
Ngoài ra, dự thảo Luật cũng mở rộng danh sách lĩnh vực được áp dụng mức phạt tăng gấp đôi. Theo đó, tại Hà Nội và khu vực nội thành 5 thành phố trực thuộc trung ương, mức xử phạt có thể cao hơn đối với hành vi vi phạm trong các lĩnh vực: giao thông đường bộ, bảo vệ môi trường, an ninh trật tự - an toàn xã hội, văn hóa, quảng cáo, đất đai, xây dựng, phòng cháy chữa cháy và an toàn thực phẩm. Mức phạt tối đa vẫn không được vượt quá 2 lần so với quy định chung hiện hành.
Trưởng Công an xã (mới) được xử phạt như Trưởng Công an huyện
Đối với nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục, dự thảo Luật sửa đổi quy định về xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản theo hướng tăng giới hạn mức phạt tiền tối đa được thực hiện thủ tục xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản (từ 250.000 đồng lên 1.000.000 đồng đối với cá nhân; từ 500.000 đồng lên 2.000.000 đồng đối với tổ chức) để góp phần đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi hơn cho cả đối tượng vi phạm và người có thẩm quyền xử phạt, giảm thiểu chi phí xã hội khi thực hiện thủ tục nộp phạt, trên cơ sở bảo đảm phù hợp với tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, mức tăng thu nhập bình quân đầu người hiện nay so với trước đây.
Đáng chú ý, quy định điều khoản chuyển tiếp (Điều 3 dự thảo Luật) cho phép Trưởng Công an xã (mới) có thẩm quyền xử phạt theo thẩm quyền của Trưởng Công an cấp huyện; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã (mới) có thẩm quyền xử phạt theo thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện. Kể từ khi Luật được thông qua, trong thời gian chờ sửa đổi, bổ sung các chức danh có liên quan tại các Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà nước.
Đại diện cơ quan thẩm tra dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng, việc bổ sung quy định về Hà Nội là không cần thiết, vì Luật Thủ đô năm 2024 đã quy định đầy đủ. Nếu không ghi vào luật này, Hà Nội vẫn có thể áp dụng mức phạt riêng theo luật riêng của mình.
Với các thành phố trực thuộc trung ương còn lại, đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu thực tiễn và đánh giá tác động cụ thể. Việc nâng mức xử phạt cần được xem xét kỹ để đảm bảo hiệu quả quản lý mà vẫn bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân và doanh nghiệp.
Về mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực (Điều 24), Ủy ban tán thành bổ sung lĩnh vực và mức phạt tiền tối đa đối với vi phạm về giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh để thực hiện yêu cầu của cấp có thẩm quyền. Đối với đề nghị bổ sung một số lĩnh vực mới, cơ quan thẩm tra đề nghị thuyết minh làm rõ lý do bổ sung và cơ sở xác định mức phạt tiền tối đa trong từng lĩnh vực.
Về xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản (Điều 56), Ủy ban tán thành quy định này để phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời, giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính trong xử lý hành vi vi phạm.
