Bầu cử Mỹ 2024: “Sức nặng” của nhóm cử tri đặc biệt

Trong kì bầu cử tổng thống năm 2016, nhóm cử tri này chiếm khoảng 20% tổng số cử tri đi bỏ phiếu. Tuy mang tiếng không ưa cả hai ứng cử viên, số cử tri nói trên lại thể hiện khá rõ sự thiên vị: 47% bỏ phiếu cho ông Donald Trump, trong khi chỉ 30% bầu cho cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton, 23% còn lại bỏ phiếu cho các ứng cử viên khác. Theo các chuyên gia, nếu phiếu bầu của số cử tri đặc biệt này được phân bổ đồng đều giữa ông Trump và bà Clinton khi đó, không loại trừ khả năng bà Clinton đã giành thắng lợi tại một số bang chiến trường chủ chốt như Wisconsin, Michigan và Pennsylvania, từ đó trở thành nữ Tổng thống đầu tiên của Mỹ.

Bước sang kì bầu cử Tổng thống năm 2020, tỉ lệ cử tri đặc biệt này trong tổng số cử tri đi bỏ phiếu đã giảm xuống còn 3%, một phần do khả năng gây phân hoá sâu sắc của cựu Tổng thống Trump. Tuy nhiên, sau hơn 3 năm cầm quyền của Tổng thống Joe Biden, số cử tri đặc biệt này đã tăng vọt. Kết quả của phần lớn các cuộc thăm dò dư luận được tiến hành trong tháng 4/2024 cho thấy 15 - 20% cử tri Mỹ không ủng hộ cả Tổng thống Joe Biden lẫn cựu Tổng thống Donald Trump.

Ứng cử viên Joe Biden (phải) của đảng Dân chủ và Donald Trump bên phía đảng Cộng hòa.

Quyết định của nhóm cử tri đặc biệt này - hoặc miễn cưỡng bỏ phiếu cho một trong hai ứng viên, hoặc bầu cho ứng cử viên thứ ba, hoặc không đi bỏ phiếu - nhiều khả năng sẽ trở thành nhân tố quyết định kết quả bầu cử tại các bang chiến trường quan trọng vào tháng 11 tới. Theo cuộc thăm dò dư luận ngày 29/4 vừa qua của Đại học Monmouth, luật sư Robert Kennedy Jr. (nếu đủ điều kiện tranh cử) có thể chiếm tới 40% số phiếu bầu của nhóm cử tri này, số phiếu còn lại được phân bổ tương đối đồng đều cho ông Biden và ông Trump.

Hãng tin NBC ngày 4/5 dẫn một số nguồn giấu tên cho biết, các nhóm hoạch định chiến lược tranh cử của Tổng thống đương nhiệm Biden và cựu Tổng thống Trump đều đang lên kế hoạch mở rộng phạm vi cạnh tranh với nhau trong năm bầu cử 2024, theo đó số bang chiến trường có thể nhỉnh hơn so với các kì bầu cử trước.

Đa số chuyên gia phân tích chính trường Mỹ cho rằng, kết quả chung cuộc của cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 sẽ được định đoạt bởi kết quả bỏ phiếu tại 6 bang chiến trường: Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Pennsylvania và Wisconsin.

Ngoại trừ bang Nevada, tất cả các bang trên đều có thiên hướng bỏ phiếu cho phe Cộng hòa trong kì bầu cử năm 2016, nhưng sau đó lại ngả về phe Dân chủ trong năm bầu cử 2020 (truyền thông Mỹ gọi đó là hiện tượng “đổi màu bang”). Kết quả phần lớn các cuộc thăm dò dư luận trong vài tháng gần đây cho thấy, ông Trump chiếm ưu thế tại cả 6 bang, song ông Biden đang từng bước thu hẹp cách biệt, thậm chí đã có lúc vươn lên dẫn trước ông Trump trong giai đoạn cuối tháng 3 vừa qua.

Theo NBC, đội ngũ tranh cử của ông Trump không “thỏa mãn” với việc giành chiến thắng tại các bang chiến trường chủ chốt và đang hướng sự chú ý đến một số bang vốn được cho là “thành trì vững chắc” của đảng Dân chủ. Trong cuộc họp kín hôm 1/5 của Ủy ban toàn quốc đảng Cộng hòa (RNC), một số cố vấn cao cấp và chuyên gia phân tích thống kê đã đưa ra những bằng chứng cho thấy phe ông Trump có khả năng làm “đổi màu” hai bang Minnesota và Virginia vào tháng 11 tới.

Trong khi đó, đội ngũ tranh cử của Tổng thống Biden đã “rò rỉ” kế hoạch thách thức ông Trump và đảng Cộng hòa tại các bang South Carolina và Florida. Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2024, ông Biden đã hai lần đến vận động tranh cử tại South Carolina, với hi vọng tái diễn kì tích của liên danh tranh cử Barack Obama - Joe Biden năm 2008. Năm 2020, ông Biden khởi động chiến dịch vận động tranh cử tại bang này từ tháng 9.

Triển vọng của ông Biden tại Florida, “bang nhà” của ông Trump, có phần không sáng sủa bằng, song các cố vấn của ông Biden cho rằng, vấn đề quyền phá thai sẽ là “chìa khóa” để ông Biden củng cố vị thế ở bang này trong những tháng tới…