Giữa trời!
Chẳng có biển hiệu, vách ngăn, cửa nẻo, chẳng có các dịch vụ đi kèm như sấy gội, uốn, duỗi, thậm chí lấy ráy tai cũng chỗ có chỗ không. Cứ giữa trời với cái ghế bằng gỗ hoặc bằng sắt, có nệm ngồi, nệm tựa lưng, có tay tựa và tấm gương soi cột trên cây, móc trên hàng rào và vài cái kéo, lược, tông-đơ (chạy bằng pin), bình nước lạnh... mà cứ thế hành nghề. Dưới khung viền tấm gương soi có tên thợ và số điện thoại di động để ai cần thì liên hệ. Cạnh đó còn cái ghế phụ cho khách ngồi đợi tới lượt. Một cái ô giương lên tránh nắng hoặc một tấm bạt bằng nhựa căng ra chống đỡ khi bất chợt mưa bay. Nếu mưa lớn quá thì thu dọn đồ về, nghỉ khỏe! Ghế thì để lại tại chỗ dùng khóa xích lại qua đêm.
 |
| Khách quen, cắt kiểu gì không cần phải nhắc |
Khách của thợ cắt tóc vỉa hè hầu hết là những người bình dân, thu nhập thấp. Trẻ em, người già thì có chứ khách nữ hầu như không! Nhưng thợ nữ cắt tóc vỉa hè thì có. Nghe một anh thợ kể khoảng 10 năm trước trong phố cổ còn sót lại độc bà cụ ngoài bảy mươi còn cắt tóc. Nay cụ đã giải nghệ. Thợ nào cũng có khách quen. Nên cảnh chen lấn, giành giật tuyệt nhiên không có. Ai đến trước cắt trước, ai đến sau tự giác ngồi chờ. Ngồi trên ghế, ngồi trên xe máy cũng xin tự nhiên. Trong lúc chờ, cứ đọc báo cũ hoặc mở điện thoại xem hình, lướt web tùy thích. Một ông khách hơn bảy mươi tuổi, nhà ở Khâm Thiên nói, mình là khách quen hơn 5 năm với anh thợ tên T. Nếu vì lí do nào đó anh T nghỉ một hoặc vài hôm thì ông sẽ quay lại vào hôm khác chứ nhất định không chịu cho thợ khác cắt tóc!
Có những đoạn vỉa hè rất đông thợ như ở phố Thái Thịnh (quận Đống Đa) nhưng cũng có vỉa hè chỉ ba đến bốn thợ... chiếm lĩnh. Dọc phố Hoàng Hoa Thám (quận Ba Đình) có đến hai điểm thợ cắt tóc hành nghề. Anh T kể: “Trước kia cháu làm gần Khâm Thiên nhưng rồi chuyển về đây được chục năm rồi. Nhà cháu ở làng hoa Ngọc Hà, tiện đường hơn. Ngày nếu đắt lắm cắt cũng được... chục cái đầu!”. Nghe khiếp luôn! Người ta nói vui cắt tóc là nghề “đè đầu, vặn cổ”... thật không trật phát nào!
|
| Mưa rồi, khách cũng vắng thưa |
Tôi gợi chuyện, ông M. (60 tuổi), thâm niên gần 30 năm cắt tóc vỉa hè, ông chia sẻ: “Tôi cắt tóc ở đây từ năm 1995. Phần đông là khách ruột. Mấy thợ mới đến đây cũng có một số khách quen nhất định. Không có tình trạng chèo kéo, giành giật khách. Tôi thì cứ 7 giờ rưỡi dọn ra, 5 giờ chiều dọn về. Ngày cao điểm cũng thu nhập được sáu, bảy trăm nghìn. Nhưng gần Tết thì khá hơn. Nếu khách không lấy ráy tai thì công 40 nghìn đồng, còn có thì 50 nghìn đồng. Cắt cho trẻ em 30 nghìn đồng”. Ông M chỉ có một cô con gái tốt nghiệp đại học, đã đi làm. Vợ đang làm ở một công ty.
Một anh thợ trẻ trên phố Giảng Võ chia sẻ, để giữ an toàn vệ sinh cho khách nên ai có nhu cầu lấy ráy tai thì mang dụng cụ đến. Anh thợ chỉ trang bị cho mình cái đèn lấy ráy tai đội đầu thôi!
Sống ổn
Thời điểm dịch Covid-19 hoành hành ở Hà Nội số ca nhiễm, tử vong ngày một tăng... Những nơi công cộng tập trung đông người, quán xá, trường học, chợ búa, cửa hàng ăn uống đều đóng cửa phòng dịch. Quán, tiệm, salon cắt tóc, gội đầu cùng chung phận số. “Thời điểm đó đố ai dám ra đường đi cắt tóc, thợ cũng “bó chân” khi dịch mỗi ngày lây lan. “Ai ở đâu ở yên đấy” ngừa lây nhiễm chứ mấy ai thiết tha gì chuyện đi làm đẹp!”, ông S. thợ cắt tóc trên phố Thái Thịnh kể. Khách đành tự cắt tóc cho mình hoặc nhờ người thân. Có người mua tông-đơ pin hoặc điện trên mạng về... tự xử. Khi dịch bị khống chế thì khắp nơi ồ ạt... “mở cửa”. Các quán, tiệm, salon tóc gội đầu, làm móng như... chết đi sống lại! Thợ cắt tóc vỉa hè thôi thì cắt đến bỏ ăn vì... khách đợi. Tuy không phải phòng kín hoặc có máy lạnh như quán, tiệm, salon tóc cao cấp nhưng cắt tóc vỉa hè cũng có phòng ngừa dịch lây nhiễm nên cứ cách 2m là một ghế. Khách xếp hàng theo khoảng cách đợi, thiếu điều lấy số thứ tự như cắt tóc thời bao cấp vậy. Trước cắt tóc cho một khách mất hơn 30 phút nhưng lúc này chỉ 15 đến 20 phút là xong để còn dành thời gian cho khách khác nữa. Thợ cắt tóc rã rời tay nhưng bù lại túi rủng rỉnh tiền.
|
| Trong khi chờ khách thì lướt web |
Nói về chuyện lấn chiếm vỉa hè, anh thợ tên Th thổ lộ: “Mấy bác địa phương cũng thông cảm vì đây là những đoạn đường vắng, ít người qua lại chứ mấy chỗ buôn bán nhộn nhịp, người đi lại đông thì ai cho phép mình dựng ô, căng bạt thế này”. Nói rồi anh hối hả quơ vội đồ nghề vào túi xách, cười cười: “Cháu xin phép chú, từ sáng đến giờ bỏ ăn trưa luôn. Về ăn cơm đã chú ạ!”. Anh Th. cắt tóc thông tầm từ sáng đến 4 giờ chiều, bỏ túi 500 nghìn đồng. Thu nhập vậy là quá ổn! Gần đây có đoạn vỉa hè xuất hiện vài anh thợ trẻ. Trước là thợ cắt tóc sau đó giã từ nghề vào Nam làm công nhân. Lúc công ty thiếu đơn hàng phải giảm người, bớt việc thì quay về Hà Nội, đầu tư ít vốn đặt mua lại ghế, dụng cụ... tái hành nghề trên mấy đoạn phố thuộc quận Cầu Giấy. Đội ngũ thợ cắt tóc vỉa hè Hà Nội lại đông thêm...
Không tốn tiền thuê mướn mặt bằng hoặc làm thủ tục đăng kí kinh doanh, đóng thuế, phí, chỉ bỏ công làm lãi nhưng thu nhập không hề ít! Ngày cắt tóc ít nhất 10 khách đã có thu nhập 400 đến 500 nghìn đồng. Mưa to thì căng bạt ra, nắng gắt quá thì dựng ô lên. Nếu lỡ có đợt cao điểm quận, phường ra quân giành lại vỉa hè thì... lặn. Khuân cái ghế, kẹp tấm gương, gom hết dụng cụ vào túi xách, ta về, hết! Yên yên lại... bung ra vỉa hè... hành nghề như cũ. Nền “kinh tế vỉa hè” không hề đứt gãy, “nét Văn hóa Hà Nội” không hề mai một, cuộc sống thợ cắt tóc vỉa hè vẫn ổn đó thôi!.
