Quốc tế 13/03/2025 10:57
Cuộc tấn công nhắm vào cộng đồng Alawite đã đẩy hàng chục nghìn người tị nạn sang Liban, làm gia tăng căng thẳng khu vực. Trong bối cảnh Nga và Mỹ kêu gọi họp khẩn Hội đồng Bảo an LHQ, câu hỏi lớn đặt ra: Liệu Syria có thể tránh được một cuộc nội chiến thứ hai hay sẽ tiếp tục chìm trong vòng xoáy bạo lực vô tận?
Mâu thuẫn giáo phái sâu sắc giữa cộng đồng thiểu số Alawite và nhóm Hồi giáo Sunni đang dẫn Syria vào một vòng xoáy bạo lực mới. Từng là xương sống của chính quyền Assad, cộng đồng Alawite (dòng Shiite, chiếm 15% dân số Syria) nay trở thành mục tiêu trả thù sau khi nhóm Hay'at Tahrir al-Sham (HTS) lên nắm quyền vào tháng 12 năm ngoái.
Chiến dịch thanh trừng do chính phủ mới phát động là một trong những lí do chính dẫn đến bạo lực hiện nay, theo Reuters. Ahmad Aba Zeid, nhà nghiên cứu độc lập người Syria nhận định rằng, chính quyền HTS tin họ "không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiến vào phía bờ biển để ngăn chặn lực lượng đối lập sử dụng thêm lãnh thổ hoặc cố thủ". Tuy nhiên, chiến dịch này diễn ra thiếu tổ chức, với sự tham gia của các chiến binh nước ngoài và dân quân địa phương, dẫn đến những hành vi tàn bạo và sát hại thường dân Alawite.
 |
| Khói bốc lên tại khu vực xung đột giữa lực lượng an ninh Syria với những người ủng hộ chính quyền của cựu Tổng thống Bashar al Assad tại tỉnh Latakia. |
Trong bối cảnh đó, các cựu sĩ quan quân đội Syria thuộc cộng đồng Alawite như Muqdad Fteiha và Ghiath Suleiman Dalla đã tập hợp lực lượng phản kháng, tấn công lực lượng an ninh chính phủ mới. Sự kiện khởi phát là vụ phục kích ngày 6/3 tại Latakia, khiến 16 cảnh sát thiệt mạng, từ đó dẫn đến chiến dịch trấn áp đẫm máu từ phía chính phủ.
Làn sóng bạo lực leo thang tại Syria đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng cả về mặt nhân đạo lẫn an ninh khu vực. Theo số liệu từ Đài quan sát Nhân quyền Syria, ít nhất 1.300 người đã thiệt mạng trong các cuộc xung đột gần đây, trong đó có 800 dân thường, phần lớn thuộc cộng đồng Alawite. Con số thương vong đáng báo động này phản ánh mức độ khốc liệt của cuộc khủng hoảng mới.
Trước làn sóng bạo lực leo thang tại Syria, các bên liên quan trong nước và quốc tế đang có những phản ứng khác biệt, phản ánh sự phức tạp của tình hình và mâu thuẫn lợi ích giữa các bên.
Tình hình Syria đang đứng trước nguy cơ leo thang xung đột với những hậu quả khó lường trong tương lai gần. Theo đánh giá của giới chuyên gia, bạo lực khó có thể chấm dứt khi mâu thuẫn giáo phái đã ăn sâu vào xã hội Syria. Do đó, khả năng giao tranh giữa chính phủ HTS và các lực lượng đối lập sẽ tiếp tục diễn ra trong những tháng tới. Chính phủ mới có thể sẽ tăng cường các chiến dịch quân sự nhằm vào các khu vực còn nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng ủng hộ chế độ Assad, trong khi các nhóm vũ trang trung thành với chế độ cũ quyết tâm kháng cự đến cùng.
Mối lo ngại lớn là chính phủ hiện tại thiếu nguồn lực để kiểm soát toàn bộ lãnh thổ, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức cực đoan như IS (Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng) hồi sinh. Nguy cơ các nhóm cực đoan khác tham gia vào cuộc xung đột cũng rất cao, làm gia tăng thêm sự phức tạp của tình hình.
Tóm tắt lại, tình hình ở Syria vẫn tiềm ẩn nguy hiểm và có nguy cơ vượt khỏi tầm kiểm soát, bùng phát một cuộc nội chiến mới. Bạo lực gia tăng dữ dội khiến hơn 1.000 người thiệt mạng chỉ trong tuần qua là lời cảnh tỉnh về sự mong manh của tiến trình chuyển đổi. Căng thẳng sắc tộc và sự can thiệp của các lực lượng bên ngoài có thể đẩy nước này đến bờ vực thảm họa.
Kết quả là, Syria đang đứng trước ngã ba đường: Hoặc rơi vào vòng xoáy xung đột giáo phái không hồi kết, hoặc nắm bắt cơ hội tái thiết thông qua đối thoại toàn diện. Để ngăn chặn thảm kịch nhân đạo lớn hơn, cộng đồng quốc tế cần hành động khẩn cấp và phối hợp, ưu tiên bảo vệ dân thường…
