Một tai biến tim mạch cực kì nguy hiểm

Trước đây, bệnh thường chỉ gặp ở lứa tuổi trên 50, nhưng nay thấy cả ở những người trên dưới 30 tuổi.

NMCT thường xảy ra cấp tính, nguyên nhân là do tắc một nhánh động mạch nào đó của động mạch nuôi dưỡng tim. Vùng cơ tim do nhánh động mạch đó phụ trách sẽ bị hoại tử vì không được cung cấp máu. Nguyên nhân sâu xa hơn nữa gây tắc mạch máu nuôi dưỡng cơ tim chủ yếu là do xơ vữa động mạch. Xơ vữa làm cho lòng động mạch hẹp dần và đến một lúc nào đó sẽ chít hẹp hoàn toàn. Ngoài ra, ở những vùng động mạch bị xơ vữa, cục máu đông rất dễ tạo thành khiến dòng máu không lưu thông được.

Bệnh đòi hỏi phải cấp cứu thật sớm và khẩn trương mới cứu sống được bệnh nhân. Theo thống kê, nếu người bệnh được cứu chữa trong 3 giờ đầu kể từ lúc có cơn đau, tỉ lệ tử vongsẽ giảm 23%, còn nếu được chữa ngay trong giờ đầu tiên, tỉ lệ này là 47%. Nhưng rất tiếc là phần lớn bệnh nhân NMCT đến bệnh viện thường muộn nên số người có hi vọng sống rất thấp.Cần chú ý là các tế bào tim bắt đầu chết ngay sau 20 phút không có máu nuôi dưỡng (tức là mất oxy) và chỉ sau 4 giờ, vùng cơ tim không được nuôi dưỡng sẽ bị hoại tử. Như vậy, người bệnh phải được điều trị cấp cứu trong thời gian đó, tức là trong mấy giờ đầu. Do đó, tất cả những người đã từng được chẩn đoán và điều trị bệnh tim, hoặc có những nhân tố đe dọa dễ xảy ra NMCT như xơ vữa động mạch, cao huyết áp, béo phì, tiểu đường, thống phong… cần biết rõ những dấu hiệu báo động cơn đau tim giết người này và tìm đến bác sĩ ngay trước khi quá trễ.

Những dấu hiệu báo động

Tuy nói NMCT xảy ra bất ngờ và đột ngột, nhưng thực ra vẫn có những dấu hiệu báo trước. Qua tổng kết, người ta thấy đa số bệnh nhân trước khi có cơn “đau tim” đều có nhữngcảm giác bất thường ở vùng ngực, điển hình là cơn đau thắt ngực. Người bệnh thấy đau đột ngột ở vùng trước tim, sau xương ức, đau như bị thắt, bị đè chẹn, đau vã mồ hôi, lan lên vai trái, cánh tay trái, hàm mặt và có thể lan cả ra sau lưng, xuống vùng thượng vị. Cũng có người không thấy đau thắtngực mà chỉ thấy cảm giác mệt mỏi ghê gớm, kiệt sức, hô hấp khó khăn như bị tắc nghẽn đường thở, hoặc ngất xỉu sau khi bị chóng mặt, xây xẩm, đổ mồ hôi lạnh… do một vùng cơ tim bị thiếu máu cục bộ, co bóp kém gây giảm tuần hoàn não. Nhưng đây chỉ là những trường hợp bất thường, hiếm gặp, chủ yếu vẫn là dấu hiệu đau thắt ngực.

Điều cần chú ý là có đến trên 50% trường hợp NMCT xảy ra ở những người đã có những cơn đau thắt ngực từ trước nên dễ chủ quan cho rằng nó cũng giống như lần trước, chỉ cần ngậm dưới lưỡi các thuốc giãn mạch như: Nitroglycerin, trinitrin, isosorbid dinitrat… là cơn đau sẽ qua khỏi. Cơn đau thắt ngực bình thường chỉ kéo dài từ mấy giây đến 5-10 phút là cùng, nay nếu nó kéo dài quá 20-30 phút, đau nhiều hơn những lần trước, ngậm các viên thuốc trên không đỡ thì phải nghĩ đến NMCT và điều trị cấp cứu ngay.

Như vậy, NMCT đâu phải hoàn toàn bất ngờ mà vẫn có những dấu hiệu báo trước, nhất là những cơn đau thắt ngực, có thể là cơn đau đầu tiên chưa xảy ra với người bệnh (vì NMCT có thể xảy ra ngay sau cơn đau thắt ngực đầu tiên trong đời người bệnh), cũng có thể thỉnh thoảng có dấu hiệu đau thắt ngực nhưng ở mức độ nhẹ, nay lên cơn đau nặng hơn cả về mức độ và thời gian. Cần đặc biệt cảnh giác với những cơn đau thắt ngực kéo dài quá 20 - 30 phút, hoặc xảy ra ban đêm làm ta thức giấc, tỉnh ngủ rồi vẫn còn đau. Khi đó, cần tìm bác sĩ kịp thời và việc điều trị cấp cứu sẽ có kết quả tốt.

Đỗ Thông (St)