Nguy cơ bùng nổ xung đột Israel - Liban do tranh chấp trên biển
Quốc tế 12/10/2022 09:21
Theo đài RT (Nga), Israel tuyên bố sẵn sàng chiến tranh với Liban, khi các cuộc đàm phán phân định biên giới trên biển do Mỹ làm trung gian đang đi vào ngõ cụt. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là tranh chấp giữa Beirut và Tel Aviv mà nằm ở tác động mạnh trong chính trường Israel khi nước này đang tiến tới một vòng tổng tuyển cử mới.
Nguyên nhân dẫn tới xung đột là do hồi đầu tháng 6, một con tàu thuộc sở hữu của Công ty khí đốt Energean đến mỏ Karish ở phía Đông Địa Trung Hải để bắt đầu sản xuất khí đốt tự nhiên cho Israel. Tổng thống Liban, Michel Aoun lên án động thái này, đồng thời cảnh báo Tel Aviv không nên thực hiện bất kì “hành động gây hấn” nào nữa.
Mỏ Karish và mỏ Qana gần đó, trong nhiều năm qua là trọng tâm của các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa Liban và Israel, do Mỹ làm trung gian. Hai quốc gia vẫn chưa đạt được bất kì thỏa thuận nào về việc phân định biên giới trên biển, trong khi Beirut coi Karish và Qana là những yếu tố quan trọng để vực dậy nền kinh tế đang sụp đổ của mình.
Các tàu hải quân Israel ngoài khơi bờ biển Rosh Hanikra, một khu vực ở biên giới giữa Israel và Lebanon, vào tháng 6-2022 |
Liban khẳng định, dựa trên các lập luận pháp lí đưa ra trong các cuộc đàm phán trước đó thì toàn bộ khu vực được coi là “vùng biển tranh chấp”. Tuy nhiên, Israel vẫn cho rằng toàn bộ mỏ Karish và phần lớn mỏ Qana đều nằm trong phạm vi Vùng Đặc quyền kinh tế của nước này. Đảng chính trị và quân sự của Liban là Hezbollah, tổ chức tuyên bố có 100.000 quân sẵn sàng chiến đấu, sau đó đã tham gia vào tranh cãi, thề bảo vệ các quyền về dầu và khí đốt của Liban.
Lãnh đạo Hezbollah Seyyed Hassan Nasrallah tuyên bố, nếu không đạt được thỏa thuận biên giới trên biển và Liban không thể bảo đảm các quyền của mình thì hành động quân sự sẽ được thực hiện. Ranh giới đỏ của Hezbollah là việc Israel khai thác mỏ Karish trước khi bất kì thỏa thuận nào được kí kết. Nếu điều này xảy ra, nhóm vũ trang Liban đã đe dọa tấn công không chỉ cơ sở hạ tầng của Tel Aviv tại vị trí tranh chấp, mà còn mọi cơ sở dầu khí khác của Israel ở Địa Trung Hải.
Israel kể từ đó cũng đáp trả bằng những lời đe dọa, như xóa sổ toàn bộ vùng ngoại ô đông dân cư Beirut, nơi đóng vai trò là thành trì của Hezbollah, và gần đây Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz nói Liban sẽ "phải trả giá đắt" cho bất kì hành động quân sự nào của Hezbollah.
Những lời đe dọa gần đây nhất do giới lãnh đạo quân sự và chính trị ở Tel Aviv đưa ra khiến người dân Israel sống gần biên giới Liban hoảng sợ. Tuy nhiên, có một khả năng đáng kể là những đe dọa đó thực ra nhắm đến công chúng trong nước. Israel sẽ bước vào một vòng tổng tuyển cử mới vào tháng 11 và việc phân định biên giới trên biển gần đây đã được sử dụng nhằm chống lại giới lãnh đạo hiện tại của Israel, khiến các bộ trưởng phải hành động để cứu vãn thể diện.
Các mối đe dọa do Hezbollah đưa ra là rất nghiêm trọng và nhóm này có đủ năng lực để phá hủy tất cả các cơ sở dầu khí của Israel. Tuy nhiên, tại thời điểm này, phe cực hữu ở Israel do cựu Thủ tướng Netanyahu đứng đầu đang đổ lỗi cho sự quản lí yếu kém của Thủ tướng Lapid, nói rằng ông đã sẵn sàng từ bỏ lãnh thổ thuộc về Israel. Vì lí do này, có khả năng ông Yair Lapid sẽ trì hoãn việc khai thác khí đốt từ mỏ Karish để không khoét sâu căng thẳng với Liban cho đến sau cuộc bầu cử…
Liệu chiến tranh có xảy ra hay không sẽ xoay quanh việc những cuộc tranh luận giữa các đảng phái chính trị của Israel và các quan chức có khiến Tel Aviv áp dụng cách tiếp cận hiếu chiến và thúc đẩy sản xuất khí đốt tại các mỏ tranh chấp trước khi đạt được thỏa thuận với Liban hay không. Nếu đúng như vậy, có thể chắc chắn rằng Hezbollah sẽ nổ súng nếu lằn ranh đỏ bị vượt qua…