Triền cát quê ngoại

Văn hóa - Thể thao 29/05/2025 14:41
Được bà và mẹ truyền dạy nghề thêu từ khi còn bé, năm 15 tuổi, bà Lý Thị Sáu đã thêu thành thạo những hoa văn, hoạ tiết trên bộ trang phục của dân tộc Dao Thanh Y. Bà Sáu cho biết: “Người Dao quan niệm người con gái phải biết thêu thùa, may vá. Phải tự tay mình làm ra những bộ trang phục truyền thống thì bộ trang phục ấy mới có giá trị. Vì vậy, tôi đã học thêu từ bà, từ mẹ, và cứ thế lớn lên tôi đã tự biết thêu thuần thục và may cho mình những bộ trang phục truyền thống”.
![]() |
Theo bà Sáu, để có được bộ trang phục truyền thống đạt đến độ thẩm mĩ cao, bà và bà con ở đây thường sử dụng nguyên liệu vải thổ cẩm truyền thống, với chỉ dệt bằng sợi bông, sợi lanh trên rừng được nhuộm nhiều màu sắc. Ngoài nắm chắc kĩ thuật thêu, người thợ thêu còn phải rất thuần thục trong kĩ thuật thêu tạo hình tương ứng với các biểu tượng hình con vật, vật thể, cây cối, hoa văn,… Thông thường để hoàn thành một bộ trang phục gồm áo dài, yếm áo, quần, đai lưng và khăn đội đầu phải mất cả năm trời.
Ngoài thêu các bộ trang phục truyền thống dân tộc Dao Thanh Y, bà Sáu còn sáng tạo ra nhiều sản phẩm, như: Ví thổ cẩm, túi đeo, móc khoá, vỏ gối,… mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc.
Để nghề thêu truyền thống được gìn giữ và phát huy, bà Sáu dành nhiều thời gian truyền dạy cho con cháu và một số chị em trong xã. Đến nay, 4 người con gái của bà Sáu và 9 người cháu đều đã biết thêu và nhiều chị em trong bản Dao đều đã biết thêu thuần thục bộ trang phục truyền thống đồng bào Dao Thanh Y.
![]() |
Bà Lý Thị Sáu đang hướng dẫn cho các cháu dân tộc Dao Thanh Y thêu trang phục truyền thống. |
Ông Hoàng Ngọc Tùng, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Ba Chẽ cho biết: “Bà Lý Thị Sáu là một người uy tín ở xã Nam Sơn, người nắm giữ nghề thêu của dân tộc Dao. Hiện bà đã cùng NCT trong xã thành lập nhiều câu lạc bộ may, thêu trang phục truyền thống người Dao. Mặc dù tuổi đã cao, nhưng bà vẫn rất tâm huyết trong việc truyền dạy nghề thêu cho con cháu. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động bà con cùng nhau bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề truyền thống để lưu giữ những sản phẩm truyền thống độc đáo của dân tộc”.
Được biết, thời gian tới, xã Nam Sơn sẽ tham mưu cho lãnh đạo huyện phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện sẽ mời các nghệ nhân tham gia truyền dạy nghề thêu của đồng bào Dao tại các trường học trên địa bàn.
Ông Đặng Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Sơn cho biết: “Chúng tôi đánh giá rất cao những đóng góp của nghệ nhân Lý Thị Sáu. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục mời các nghệ nhân tham gia hướng dẫn các em học sinh học thêu tại các nhà trường, qua đó giúp các em am hiểu hơn về nghề truyền thống cũng như bảo tồn, phát huy bản sắc văn hoá dân tộc”.
Năm nay đã ngoài 70 tuổi đời, đôi tay đã chậm dần, song bà Lý Thị Sáu vẫn cặm cụi, tỉ mỉ thêu tay từng đường kim mũi chỉ trên vải, chỉ với tâm niệm làm sao “Giữ lửa và bảo tồn" nghề thêu truyền thống của dân tộc cho con cháu.