Loãng xương - nguyên nhân và cách phòng ngừa

Loãng xương hầu như không có biểu hiện nào đặc biệt để người bệnh có thể nhận biết được. Loãng xương tiến triển âm thầm, đa số phát hiện khi gãy xương do chấn thương nhẹ (như gãy xương cổ tay khi chống tay, gãy cổ xương đùi hay gãy lún cột sống do trượt chân…), hoặc có thể phát hiện tình cờ khi chụp X - quang.

Những nguyên nhân loãng xương

Loãng xương là tình trạng khối xương của cơ thể bị giảm thấp, trở nên mỏng mảnh, dễ gãy. Từ khi sinh ra đến lúc trưởng thành, khối lượng xương liên tục gia tăng, tế bào tạo xương chiếm ưu thế hơn tế bào hủy xương. Nhưng sau 25 tuổi, khối lượng xương sẽ giảm trung bình 0,5-2% mỗi năm do xương mất đi nhiều hơn tạo mới. Như vậy, loãng xương là một diễn tiến tự nhiên của tuổi già.

Những người dễ bị loãng xương, gồm: Người cao tuổi và phụ nữ thường bị nhiều hơn nam giới. Đặc biệt liên quan tới thiếu hụt nội tiết tố nữ estrogen, gặp ở phụ nữ mãn kinh hoặc mãn kinh sớm (tự phát hay do cắt 2 buồng trứng). Một yếu tố khác do chủng tộc người da trắng, người phương đông; tiền căn gia đình có người bị loãng xương. Do tình trạng dinh dưỡng: Thể trạng gầy ốm, BMI < 18,5 kg/m2. Ngoài ra, những thói quen ăn uống cũng làm ảnh hưởng đến khối lượng xương: Khẩu phần thiếu canxi và vitamin D; ăn nhiều muối, nhiều đạm, quá nhiều chất xơ; uống nhiều rượu, cà phê; hút thuốc lá; thói quen ít vận động, ít tập thể dục.

0339 20191016 025357

Bên cạnh đó, bệnh lí hay thuốc ảnh hưởng đến chuyển hóa canxi và xương không dung nạp lactose. Người mắc các bệnh như: cắt dạ dày-ruột, kém hấp thu, suy thận, tiểu đường, cường giáp, cường tuyến cận giáp, viêm khớp dạng thấp, bệnh nặng phải nuôi ăn tĩnh mạch kéo dài. Dùng những thuốc như: corticosteroids, những thuốc kháng axit có phosphate, hormon giáp liều cao, heparin, dùng tetracyclin kéo dài.

Phát hiện và phòng ngừa

Các dấu hiệu sớm ban đầu có thể là đau mỏi mơ hồ ở vùng xương chịu tải (cột sống, thắt lưng, chậu hông), đau âm ỉ hoặc đau nhiều khi va chạm, đau dọc các xương dài (đặc biệt xương cẳng chân), đau mỏi cơ bắp, hay bị chuột rút các cơ, đau tăng khi đi lại, vận động, đứng ngồi lâu. Ở người cao tuổi thường kèm thấy gù lưng hay giảm chiều cao.

Hiện nay có nhiều biện pháp cận lâm sàng để giúp chẩn đoán loãng xương, đo mật độ xương qua siêu âm là biện pháp dễ làm, nhạy bén thường được sử dụng để phát hiện sớm loãng xương. Nhưng 2 biện pháp có độ chính xác cao hơn là chụp X quang Dexa ở 3 vị trí khớp háng, cột sống và cẳng tay (DXA) hay Osteogram - một phần mềm dùng hình X quang để đo độ hấp thu tia X của xương, từ đó suy ra tỷ trọng khoáng xương.

Để phòng ngừa căn bệnh phải thực hiện ngay từ khi còn trẻ để đạt được tối đa khối lượng xương, và giảm tốc độ mất xương khi về già. Về chế độ ăn uống: Duy trì cân nặng thích hợp BMI 21 kg/m2. Đảm bảo nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết. Cung cấp đủ nhu cầu canxi theo tuổi: Trẻ 10-19 tuổi cần 1.000 mg/ngày, người lớn 20-69 tuổi cần 800-900mg/ngày, trên 70 tuổi cần 1.000 mg/ngày. Sữa và các chế phẩm từ sữa là nguồn cung cấp canxi tốt và dễ hấp thu nhất do có đường lactose và tỷ lệ canxi, phosphos hợp lý. Vì vậy nên duy trì uống 1-2 li sữa hay yaourt hàng ngày, có thể dùng sữa không đường, sữa tách béo nếu đã có thừa cân, béo phì.

Bổ sung nguồn thực phẩm giàu canxin. Cung cấp đủ vitamin D 400 UI/ngày. Vitamin D là thành phần quan trọng nhất giúp điều hòa tương quan hợp lí giữa canxi và phosphos trong máu, giúp tăng hấp thu canxi ở ruột. Phơi nắng sáng 15-20 phút/ngày là biện pháp hữu hiệu và rẻ tiền giúp da tổng hợp vitamin D cho cơ thể.

Mỗi ngày nên ăn khoảng 300g rau và 200g trái cây, chúng cung cấp các vitamin B, C, E và các khoáng chất giúp phòng chống các bệnh tim mạch, xương khớp và ung thư. Nhưng cũng không nên ăn quá nhiều vì phần dư sẽ kết hợp với canxi tạo thành những liên kết không hòa tan và tăng thải canxi theo phân.

Ăn đủ thức ăn giàu đạm, nên cân đối giữa đạm động vật và đạm thực vật. Ở người lớn tuổi càng nên ăn tăng đạm thực vật, vì hệ tiêu hóa hoạt động kém dần. Hạn chế nêm đường và mắm muối khi nấu, không ăn nhiều thực phẩm mặn như các loại mắm, đồ muối khô, dưa cà muối, các thức ăn chế biến sẵn như mì ăn liền, giò chả, lạp xưởng, đồ hộp…

Vận động giúp tăng cường sức dẻo dai, tăng sự phối hợp giữa các cơ, tăng sự tự tin, giúp người già linh hoạt hơn và đỡ té ngã. Tạo môi trường sống an toàn, ánh sáng đủ, sàn nhà không trơn trượt, không có những vật cản trên lối đi. Di chuyển, làm việc trong tư thế đúng, tránh cúi gập quá mức. Tránh các thuốc ngủ, thuốc an thần có tác dụng kéo dài. Tránh điều trị tăng huyết áp quá mức. Sử dụng các dụng cụ nâng đỡ hông, gậy…

Lê Thị Thu Tâm (Viện Dinh dưỡng)
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Cụ bà 93 tuổi được phẫu thuật cắt bỏ bướu giáp khổng lồ

Cụ bà 93 tuổi được phẫu thuật cắt bỏ bướu giáp khổng lồ

Đầu tháng 7/2025 vừa qua, các bác sĩ Trung tâm Ung bướu - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình đã phẫu thuật thành công, cắt bỏ khối bướu giáp khổng lồ cho cụ bà 93 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp.
Nguyên nhân và cơ chế gây bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hoá ở NCT

Nguyên nhân và cơ chế gây bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hoá ở NCT

Trong bài “Các bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hoá thường gặp ở NCT” đăng trên Tạp chí Người cao tuổi số 1 (bộ mới) ra ngày 3/7/2025, tác giả đã chỉ rõ nguy cơ bệnh tật làm suy giảm chất lượng sống của NCT. Để giúp bạn đọc phòng chống bệnh về xương khớp và rối loạn chuyển hóa, tác giả tiếp tục phân tích nguyên nhân và cơ chế gây bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hoá…
Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu

Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu

Cụ bà N.T.C 85 tuổi vừa được phẫu thuật giải ép rễ thần kinh điều trị hẹp ống sống thành công tại Bệnh viện Đa khoa Vinmec Phú Quốc (tỉnh An Giang). Chỉ sau một ngày, người bệnh đã có thể ngồi dậy và đi lại - kết quả vượt mong đợi đối với người bệnh cao tuổi có bệnh lý vùng cột sống và nền sức khỏe phức tạp.
Cứu sống bệnh nhân suy tim với khối u hiếm gặp

Cứu sống bệnh nhân suy tim với khối u hiếm gặp

Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội đã phẫu thuật thành công loại bỏ một khối u tuyến giáp khổng lồ, chèn ép nghiêm trọng khí quản, giúp nữ bệnh nhân 72 tuổi mắc suy tim độ III thoát khỏi tình trạng nguy kịch và đang hồi phục.
Kê đơn thuốc dài ngày theo Thông tư 26: Nỗ lực vì người bệnh và giảm tải hệ thống y tế

Kê đơn thuốc dài ngày theo Thông tư 26: Nỗ lực vì người bệnh và giảm tải hệ thống y tế

Thông tư 26/2025 mới được Bộ Y tế ban hành là một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính y tế, hướng đến người bệnh. Một trong những nội dung nổi bật của thông tư là cho phép kê đơn thuốc điều trị bệnh mạn tính lên tới 90 ngày, thay vì tối đa 30 ngày như trước đây.

Tin khác

Cần 30.000 đơn vị máu điều trị, cấp cứu trong dịp hè

Cần 30.000 đơn vị máu điều trị, cấp cứu trong dịp hè
Để đảm bảo nguồn máu kịp thời cho cấp cứu và điều trị trong mùa hè, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương kêu gọi người dân đủ điều kiện sức khỏe, hãy sắp xếp thời gian tham gia hiến máu, cùng trao gửi sự sống cho người bệnh.

Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ triển khai hệ thống nội soi siêu âm, giúp pháp hiện sớm ung thư

Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ triển khai hệ thống nội soi siêu âm, giúp pháp hiện sớm ung thư
Ngày 8/7, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ khánh thành Khoa Nội soi mới với diện tích 485m², gồm 8 phòng nội soi chuyên khoa (tiêu hóa, tiết niệu, hô hấp), có khả năng tiếp nhận 150–170 lượt nội soi mỗi ngày.

Thuốc lá tiếp tục là thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu

Thuốc lá tiếp tục là thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu
Hơn 1000 đại biểu đến từ các chính phủ, tổ chức quốc tế, giới học giả và các tổ chức xã hội dân sự trên toàn thế giới tham gia Hội nghị Thế giới về Kiểm soát Thuốc lá 2025.

Các bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hóa thường gặp ở NCT

Các bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hóa thường gặp ở NCT
NCT thường đối mặt với nguy cơ cao mắc các bệnh xương khớp và rối loạn chuyển hóa do quá trình lão hóa ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể. Các bệnh lí như thoái hóa khớp, loãng xương, đái tháo đường, rối loạn lipid máu không chỉ làm suy giảm chất lượng sống mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời.

Hội thảo khoa học "Tiếp cận quản lý toàn diện hội chứng mạch vành mạn"

Hội thảo khoa học "Tiếp cận quản lý toàn diện hội chứng mạch vành mạn"
Vừa qua, Bệnh viện đa khoa Đống Đa - Chuyên khoa đầu ngành Lão khoa Hà Nội tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề "Tiếp cận quản lý toàn diện hội chứng mạch vành mạn".

Thông tư mới bổ sung danh mục kê đơn thuốc ngoại trú tối đa 90 ngày

Thông tư mới bổ sung danh mục kê đơn thuốc ngoại trú tối đa 90 ngày
Nội dung Thông tư 26/2025/TT-BYT bổ sung danh mục bệnh được kê thuốc ngoại trú đến 90 ngày, bắt buộc thông tin định danh cá nhân và siết chặt quy trình kê đơn.

Chăm sóc sức khỏe tâm thần vì cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc và tự chủ cho NCT

Chăm sóc sức khỏe tâm thần vì cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc và tự chủ cho NCT
Tuổi già mang đến nhiều thay đổi cả về sức khoẻ thể chất và tinh thần, chăm sóc sức khỏe toàn diện cho NCT, đặc biệt là sức khỏe tinh thần, là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Phóng viên (PV) Tạp chí Người cao tuổi có cuộc trò chuyện với PGS. TS Mai Đức Thảo, Trưởng khoa Thần kinh, Bệnh viện Hữu nghị về các phương pháp điều trị, lời khuyên hữu ích và vai trò thiết yếu của gia đình trong hành trình giúp NCT sống vui, sống khoẻ và hạnh phúc.

Từ ngày 1/7/2025: 11 nhóm được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh

Từ ngày 1/7/2025: 11 nhóm được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 12 và Điểm a Điều 22 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (Luật số: 51/2024/QH15 ngày 27 tháng 11 năm 2024), 11 nhóm được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh kể từ 1/7/2025.

Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quản lý chất lượng bệnh viện năm 2025 tại Cần Thơ

Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quản lý chất lượng bệnh viện năm 2025 tại Cần Thơ
Vừa qua, Sở Y tế TP. Cần Thơ phối hợp Bệnh viện quốc tế Phương Châu tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quản lý chất lượng bệnh viện trên địa bàn TP. Cần Thơ. Dự Hội thảo có đại diện các bệnh viện ở TP Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang và các bệnh viện tuyến Trung ương đóng trên địa bàn TP. Cần Thơ.

Người mắc bệnh gout nên chọn loại sữa nào?

Người mắc bệnh gout nên chọn loại sữa nào?
Nghiên cứu cho thấy, sữa là thực phẩm giúp hỗ trợ giảm hàm lượng axit uric trong máu, do vậy có thể làm giảm độ nghiêm trọng của bệnh gout. Nhưng không phải loại sữa đều tốt và loại sữa nào là phù hợp với người bệnh gout?...

Những lợi ích từ quả mận đối với sức khỏe

Những lợi ích từ quả mận đối với sức khỏe
Quả mận là loại trái cây mùa Hè ẩn chứa nhiều lợi ích, từ hỗ trợ tiêu hóa đến bảo vệ tim mạch và tăng cường sức khỏe tổng thể nếu ăn đúng cách...

Cứu sống bệnh nhân ngừng tim do điện giật

Cứu sống bệnh nhân ngừng tim do điện giật
Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa cứu sống nữ bệnh nhân 44 tuổi bị điện giật, rơi vào tình trạng ngừng tim ngoại viện.

Hành trình tái sinh thị giác tuổi 38 tại Thu Cúc TCI

Hành trình tái sinh thị giác tuổi 38 tại Thu Cúc TCI
Anh Đoàn Thanh Lê (38 tuổi) đã tìm lại ánh sáng cho đôi mắt của mình tại Thu Cúc TCI sau thời gian đối mặt với đục thủy tinh thể. Căn bệnh vốn được xem là của tuổi già nay đang ngày càng phổ biến ở người trẻ.

Cây cỏ đắng - thảo dược quý trong Đông y

Cây cỏ đắng - thảo dược quý trong Đông y
Cây cỏ đắng là một trong những loại rau được sử dụng phổ biến trong bữa ăn của nhiều gia đình. Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao, thảo dược này còn có tác dụng điều trị được nhiều căn bệnh về tim mạch, tiểu đường, béo phì,…

Bộ Y tế: Hướng dẫn phòng, chống dịch bệnh có nguy cơ xảy ra trong và sau mưa lũ

Bộ Y tế: Hướng dẫn phòng, chống dịch bệnh có nguy cơ xảy ra trong và sau mưa lũ
Từ tháng 5/2025 đến nay, đã xuất hiện nhiều đợt mưa lớn gây ra ngập lụt cục bộ, sạt lở đất ở một số địa phương và dự báo trong thời gian tới sẽ có các cơn bão và nhiều đợt mưa lớn xảy ra. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 76/CĐ-TTg ngày 28/5/2025, Công điện số 86/CĐ-TTg ngày 10/6/2025 về việc chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão và mưa lũ.
Xem thêm
Cụ bà 93 tuổi được phẫu thuật cắt bỏ bướu giáp khổng lồ

Cụ bà 93 tuổi được phẫu thuật cắt bỏ bướu giáp khổng lồ

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình đã phẫu thuật thành công, cắt bỏ khối bướu giáp khổng lồ cho cụ bà 93 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp.
Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu

Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu

Cụ bà N.T.C 85 tuổi vừa được phẫu thuật giải ép rễ thần kinh điều trị hẹp ống sống thành công tại Bệnh viện Đa khoa Vinmec Phú Quốc. Chỉ sau một ngày, người bệnh đã có thể ngồi dậy và đi lại - kết quả vượt mong đợi đối với người bệnh cao tuổi có bệnh lý v
Cứu sống bệnh nhân suy tim với khối u hiếm gặp

Cứu sống bệnh nhân suy tim với khối u hiếm gặp

Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội đã phẫu thuật thành công loại bỏ một khối u tuyến giáp khổng lồ, chèn ép nghiêm trọng khí quản, giúp nữ bệnh nhân 72 tuổi mắc suy tim độ III thoát khỏi tình trạng nguy kịch và đang hồi phục.
Bệnh viện Quân y 175 cứu sống bệnh nhân 67 tuổi bị nhiễm độc toàn thân

Bệnh viện Quân y 175 cứu sống bệnh nhân 67 tuổi bị nhiễm độc toàn thân

Mới đây, Bệnh viện Quân y 175, TP. Hồ Chí Minh tiếp nhận và điều trị thành công bệnh nhân nữ 67 tuổi mắc hội chứng Lyell (hoại tử thượng bì nhiễm độc toàn thân – TEN), một bệnh lý hiếm gặp với tỷ lệ tử vong rất cao, đặc biệt khi diện tích tổn thương da lên đến 92% cơ thể.
Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn

Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn

Nhằm chào mừng 84 năm ngày truyền thống NCT, Ngày NCT Việt Nam (6/6/1941-6/6/2025), Bệnh viện Lê Văn Thịnh, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh phối hợp Trung tâm an sinh xã hội TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh tổ chức chương trình khám bệnh “Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi khó khăn”.
Đơn vị Lão khoa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp: Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

Đơn vị Lão khoa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp: Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

Với phương châm “Tất cả vì sự hài lòng của người bệnh”, đội ngũ nhân viên y tế của Đơn vị Lão khoa – Khoa nội 4 (Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp) luôn học hỏi trau dồi kiến thức, nâng cao năng lực, nêu cao tinh thần đoàn kết xây dựng và phát triển đơn vị, cống hiến cho sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân.
Cập nhật hướng dẫn thực hành 5Đ trong điều trị tăng huyết áp

Cập nhật hướng dẫn thực hành 5Đ trong điều trị tăng huyết áp

Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba (Hà Nội) vừa tổ chức chương trình sinh hoạt khoa học với chủ đề “5Đ trong điều trị tăng huyết áp (THA) – Bức tranh toàn cảnh từ lý thuyết đến thực hành”.
Bộ Y tế: Tăng cường quản lý thực phẩm chức năng, bảo vệ người tiêu dùng trước vấn nạn hàng giả

Bộ Y tế: Tăng cường quản lý thực phẩm chức năng, bảo vệ người tiêu dùng trước vấn nạn hàng giả

Tình trạng thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng đang là vấn nạn nhức nhối. Đặc biệt, trong thời gian qua, cơ quan Cảnh sát điều tra của Bộ Công an đã triệt phá một số đường dây sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, bao gồm cả sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả.
Làm đẹp không xâm lấn – Xu hướng tất yếu của thời đại

Làm đẹp không xâm lấn – Xu hướng tất yếu của thời đại

Trong bối cảnh ngành công nghiệp thẩm mỹ toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ, khi khái niệm “làm đẹp” không còn chỉ đơn thuần là cải thiện ngoại hình mà đã trở thành biểu hiện của một lối sống khỏe mạnh, hiện đại và thông minh – thì sự kiện hội thảo khoa họ
Phiên bản di động