Dược thiện phòng chống chóng mặt

Cũng có thể chỉ là cảm giác bập bềnh như đi trên mây, loạng choạng như say sóng hay say xe. Đây là một triệu chứng của bệnh lí rối loạn tiền đình trung ương hoặc ngoại vi của y học hiện đại. Trong y học cổ truyền, chứng bệnh này được gọi là “Huyễn vựng” và được chữa trị bằng nhiều biện pháp khác nhau, trong đó có việc lựa chọn, chế biến và sử dụng các món dược thiện. Có thể dẫn ra một số ví dụ điển hình dưới đây :

1. Ý dĩ sống (sinh mễ nhân) 15g, bạch biển đậu 15g, gạo tẻ 150g, tất cả đãi sạch đem ninh thành cháo, chế đủ gia vị, chia ăn vài lần trong ngày, dùng liên tục trong 5-7 ngày. Đặc biệt tốt cho những người bị tổn thương dây thần kinh tiền đình và mắc bệnh Meniere gây rối loạn tiền đình ngoại biên.

2. Lá sen tươi 5 tàu rửa sạch, ý dĩ sống 50g và đậu xanh sống 50 nghiền bột, thịt lợn nạc 200g thái miếng. Trộn đều thịt, bột ý dĩ và đậu xanh cùng với xì dầu, muối gia vị, bột đao và dầu thực vật lượng vừa đủ rồi dùng lá sen bọc lại, đem hấp cách thủy chừng 30 phút là được, chia ăn nóng vài lần trong ngày. Dùng rất tốt cho những người thể chất vốn suy nhược bị chóng mặt do rối loạn tiền đình bởi nhiều nguyên nhân khác nhau.

3. Dưa chuột 150g để cả vỏ rửa sạch thái lát, cà rốt 100g thái chỉ, hai thứ đem trộn với đường, dấm và gia vị lượng vừa đủ thành dạng nộm, rưới thêm một chút dầu đậu nành rồi ăn, mỗi ngày 1 lần. Dùng cho những người bị chóng mặt thuộc thể Can dương vương biểu hiện chóng mặt có kèm theo các triệu chứng như đau đầu, hoa mắt, dễ cáu giận, ngực sườn đầy tức, huyết áp cao...

4. Ba ba 1 con làm thịt, chặt miếng rồi đem hầm nhừ với thiên ma 10g, chế đủ gia vị làm thức ăn trong bữa cơm. Dùng thích hợp cho người bị chóng mặt thuộc thể Âm hư dương vượng với các biểu hiện chóng mặt, hoa mắt, đau đầu, có cơn bốc hỏa, lòng bàn tay và bàn chân nóng, môi khô miệng khát, vã mồ hôi trộm, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ... với mục đích tư âm, tiềm dương, bình can, chỉ thống.

5. Hải sâm 15g làm sạch thái lát, lươn sống 250g làm sạch thái chỉ. Hai thứ đem xào với hành, răm, gia vị và dầu thực vật lượng vừa đủ, ăn nóng. Dùng cho người bị chóng mặt do khí huyết hư, thiếu máu, thoái hóa cột sống cổ có kèm theo hội chứng thiểu năng hệ động mạch đốt sống thân nền.

6. Long nhãn loại tốt 200g cho vào bát cùng 30g đường phèn đem hấp cách thủy, dùng làm thứ điểm tâm hằng ngày. Công dụng: Bổ tâm khí, dưỡng tâm huyết, an thần, dùng tốt cho người chóng mặt có thể chất suy nhược, thiếu máu, da xanh, niêm mạc nhợt, hay hồi hộp, trống ngực.

7. Hạ khô thảo 200g, lá sen 240g, hai thứ tán vụn, trộn đều. Mỗi ngày lấy 30g đem hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 20 phút là dùng được, uống thay trà trong ngày. Thường dùng cho những trường hợp bị chóng mặt do huyết áp cao có kèm theo đau đầu, hoa mắt, ù tai..., nhất là vào mùa nóng. Người tì vị hư yếu, dễ bị lạnh bụng, đi lỏng không nên dùng.

8. Cát căn 180g, câu đằng 90g, thiên ma 90g. Ba thứ tán vụn, trộn đều, đựng trong lọ thủy tinh dùng dần. Mỗi ngày lấy 20-30g đem hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 20 phút là dùng được, uống thay trà trong ngày. Công dụng: Bình can tức phong, thăng thanh sinh tân, dùng tốt cho những người bị chóng mặt, rối loan tiền đình có kèm theo huyết áp cao, đau đầu, háo khát, đau mỏi cổ gáy.

Ngoài ra, người hay bị hoa mắt chóng mặt, rối loạn tiền đình trên cơ sở ăn uống đủ chất và cân bằng nên trọng dụng các thực phẩm như thịt gà mái vàng, nho tươi, cà chua chín đỏ, hồng táo hạt sen, rau chân vịt, hoa thiên lí, rau trâm bầu...