Chiếc gùi của đồng bào Mông Tây Bắc

Từ xa xưa, đồng bào Mông vùng Tây Bắc luôn có ý thức tự chế cho mình những vật dụng để sử dụng trong quá trình lao động, sản xuất. Trong đó, chiếc gùi tre (lù cở) luôn là vật dụng đi liền với nhiều công việc thường ngày.

Chiếc gùi của người Mông có từ bao giờ, khó ai có thể xác định được, chỉ biết rằng, trong nét văn hóa của đồng bào Mông, chiếc gùi là hình ảnh rất đỗi quen thuộc, gắn liền với đời sống văn hóa, lao động của họ.

Để làm được chiếc gùi như ý, khỏe và bền chắc, người Mông thường chọn những cây tre (tiếng Mông gọi là xung trở) không quá non và quá già, lột lấy phần cật ngoài cùng, cạo bóng bề mặt, nếu cẩn thận để cho khỏi mọt thì ngâm cật tre xuống nước chừng 2 - 3 tuần rồi mới vớt lên đan gùi.

Chiếc gùi của đồng bào Mông Tây Bắc

Việc đan gùi của đồng bào Mông Tây Bắc thường dành cho đàn ông. Gùi có miệng tròn, theo hướng tỏa ra, phần thân và đáy hình vuông với nhiều kích cỡ khác nhau, tùy vào mục đích sử dụng và lứa tuổi. Khi đan, người Mông rất khéo kéo để bề mặt bóng của cật ra phía ngoài để tạo vẻ đẹp cho chiếc gùi. Sau khi đan xong, gùi được buộc hai sợi dây vải mềm để khi đeo đồ nặng vai không bị đau nhức.

Chiếc gùi là vật dụng quen thuộc của đồng bào Mông ở bất kì công việc gì. Người lớn, nhỏ, già, trẻ đều có thể đeo gùi sau lưng để làm công việc của mình. Khi lên núi, người Mông đeo gùi sau lưng để đựng hạt giống, nước uống, cơm nắm. Khi xuống núi, chiếc gùi đầy ắp măng rừng, củ quả, rau xanh, những bó lúa trĩu hạt. Khi về nhà, chiếc gùi được đặt gọn ở góc nhà hoặc treo trên vách. Mỗi khi xuống chợ phiên, sau lưng những người phụ nữ Mông không thể thiếu chiếc gùi thân thuộc đựng những sản vật như rau, củ, gạo, gà, vịt, rượu, xôi ngũ sắc, ngô, khoai, củ cải… để bán. Có khi những đứa trẻ còn bé xíu, theo bố mẹ xuống chợ cũng được đặt ngồi vào chiếc gùi cõng trên lưng.

Xuống chợ, người phụ nữ Mông thật hãnh diện khi đeo chiếc gùi. Nếu là phụ nữ đã có chồng thì chiếc gùi chứng minh sự đảm đang, khéo léo, giàu tình yêu thương của họ. Nếu là phụ nữ chưa chồng, chiếc gùi sẽ nói với các chàng trai rằng họ rất đảm đang và chung thủy. Khi người phụ nữ Mông về nhà chồng thì trước đó, họ dày công đan cho mình một chiếc gùi thật to và đẹp, coi đó như một tài sản quan trọng để mang theo quần áo thổ cẩm, trang sức, các vật dụng về nhà chồng. Và cũng từ đó, chiếc gùi sẽ luôn gắn bó với họ trong cuộc sống lao động. Hình ảnh chàng trai Mông đeo khèn, cô gái Mông đeo gùi, cùng dắt ngựa đi dưới rừng mận, rừng đào là một hình ảnh tuyệt đẹp đầy lãng mạn về bài ca tình yêu nơi những bản Mông xa xôi.

Chiếc gùi có mặt hầu hết trong đời sống sinh hoạt văn hóa của người Mông Tây Bắc. Gùi hiện diện trong lễ cưới, cúng mùng 1 Tết, lễ ăn mừng lúa mới, lễ cúng rừng, làm nhà, tang ma … Trong những lễ nghi đó, chiếc gùi được người Mông dùng để đựng lễ vật, coi như một biểu tượng của lòng thủy chung, son sắt và mong ước cuộc sống no đủ, ấm áp.

Đồng bào Mông Tây Bắc đã thổi hồn vào tre, nứa để làm nên chiếc lù cở tuyệt đẹp và bền chắc, trở thành vật dụng đồng hành với người Mông trong cuộc mưu sinh, chinh phục tự nhiên đầy gian khó nơi sơn thẳm.

Bài và ảnh Nguyễn Thế Lượng

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Đội Biệt động 67B họp mặt kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ

Đội Biệt động 67B họp mặt kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ

Ngày 27/7, tại Đình An Hội, phường Thống Tây Hội, TP. Hồ Chí Minh, Ban Liên lạc truyền thống Đội Biệt động 67B và Ban Liên lạc Cựu cán bộ Đoàn Thanh niên Việt Nam phía Nam tổ chức họp mặt truyền thống kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).
Người cao tuổi âm thầm giữ nghề muối

Người cao tuổi âm thầm giữ nghề muối

Một thực trạng đáng buồn của diêm dân làng muối truyền thống Châu Hạ (tỉnh Hà Tĩnh) trong những năm gần đây là việc người dân không còn mặn mà với nghề làm muối bởi công việc nặng nhọc, muối mất giá khiến thu nhập bấp bênh. Trên cánh đồng muối trải rộng hàng chục héc ta nay chỉ còn ít ỏi một số người già âm thầm giữ nghề.
Trung tâm Trợ giúp pháp lý tổ chức chương trình tri ân thương binh và người có công

Trung tâm Trợ giúp pháp lý tổ chức chương trình tri ân thương binh và người có công

Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước số 1 TP. Hồ Chí Minh cùng Hội Cựu chiến binh Sở Tư pháp tổ chức chương trình trao tặng quà tại Trung tâm Điều dưỡng thương binh và người có công Long Đất, TP. Hồ Chí Minh.
TP. Hồ Chí Minh tổ chức chuỗi hoạt động Kỷ niệm Ngày Thương binh-Liệt sĩ tại đặc khu Côn Đảo

TP. Hồ Chí Minh tổ chức chuỗi hoạt động Kỷ niệm Ngày Thương binh-Liệt sĩ tại đặc khu Côn Đảo

Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27-7-1947 – 27-7-2025), từ ngày 26 đến 27/7, Thành phố Hồ Chí Minh long trọng tổ chức chuỗi hoạt động tưởng niệm, tri ân tại Đặc khu Côn Đảo – vùng đất thiêng liêng ghi dấu tinh thần bất khuất của hàng ngàn chiến sĩ cách mạng, đồng bào yêu nước đã anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc.
Bệnh viện Lê Văn Thịnh tri ân, đền ơn đáp nghĩa nhân dịp 27/7

Bệnh viện Lê Văn Thịnh tri ân, đền ơn đáp nghĩa nhân dịp 27/7

Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025), Bệnh viện Lê Văn Thịnh, TP. Hồ Chí Minh triển khai loạt chương trình tri ân sâu sắc, khám bệnh, trao quà cho người có công với cách mạng, người cao tuổi trên địa bàn.

Tin khác

Lâm Đồng: Nhiều hoạt động kỉ niệm 78 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ

Lâm Đồng: Nhiều hoạt động kỉ niệm 78 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ
Trong tháng 7, nhằm thiết thực kỉ niệm 78 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025), tỉnh Lâm Đồng có nhiều hoạt động viếng nghĩa trang liệt sỹ, thắp nến tri ân, thăm và tặng quà cho các gia đình chính sách,...

Quảng Ninh: Thắp nến tri ân các Anh hùng liệt sĩ

Quảng Ninh: Thắp nến tri ân các Anh hùng liệt sĩ
Nằm trong các hoạt động hướng tới kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh Liệt sỹ 27/7 (1947-2025), tối ngày 26/7 tại Nghĩa trang Liệt sỹ Cộng Hòa, phường Hiệp Hòa, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức lễ thắp nến tri ân Anh hùng liệt sĩ.

Nghệ An vẫn còn một xã bị cô lập sau trận lũ lịch sử

Nghệ An vẫn còn một xã bị cô lập sau trận lũ lịch sử
Tính đến chiều 26/7, xã Nhôn Mai của tỉnh Nghệ An với 1.431 hộ dân vẫn đang bị cô lập hoàn toàn sau mưa lũ lịch sử. Tại đây chưa thể tiếp cận bằng đường bộ do Quốc lộ 16 bị sạt lở nặng.

Hải quân tổ chức nhiều hoạt động đền ơn đáp nghĩa dịp 27/7

Hải quân tổ chức nhiều hoạt động đền ơn đáp nghĩa dịp 27/7
Hải quân nhân dân Việt Nam đã thực hiện nhiều hoạt động “đền ơn đáp nghĩa” nhân dịp kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).

Núi Bà Đen tổ chức dâng đăng tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ ngày 27/7

Núi Bà Đen tổ chức dâng đăng tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ ngày 27/7
Nhân dịp kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh - Liệt sỹ, nhiều hoạt động ý nghĩa để tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ sẽ được tổ chức tại núi Bà Đen – một địa chỉ đỏ tại Tây Ninh thời kháng chiến.

Lãnh đạo TP.Hồ Chí Minh thăm và tri ân Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Nguyễn Văn Nghĩa

Lãnh đạo TP.Hồ Chí Minh thăm và tri ân Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Nguyễn Văn Nghĩa
Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025), ngày 25/7, Đoàn lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh do Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Văn Dũng dẫn đầu đến thăm và tri ân Đại tá, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (AHLLVTND), phi công ACE Nguyễn Văn Nghĩa.

Vinamilk “viết tiếp câu chuyện hòa bình” bằng tranh và hành động

Vinamilk “viết tiếp câu chuyện hòa bình” bằng tranh và hành động
“Bức tranh nhỏ, nhưng tình cảm thì lớn lắm. Thế hệ sau vẫn nhớ đến chúng tôi, thế là đủ ấm lòng rồi”, thượng sĩ Nguyễn Chí Tường – cựu chiến binh đang điều dưỡng tại Trung tâm Điều dưỡng Thương binh và Người có công Long Đất (xã Long Điền, TPHCM) xúc động chia sẻ khi nhận được bức tranh do chính con em nhân viên Vinamilk vẽ tặng.

Hải Phòng: Thông qua 16 Nghị quyết tại Kỳ họp HĐND thành phố

Hải Phòng: Thông qua 16 Nghị quyết tại Kỳ họp HĐND thành phố
Sáng 25/7, HĐND thành phố Hải Phòng tổ chức phiên Bế mạc Kỳ họp thứ 29 - Kỳ họp thường lệ giữa năm 2025, HĐND thành phố khóa XVI, nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Thăm, tặng quà các gia đình chính sách, người có công tại Hải Phòng

Thăm, tặng quà các gia đình chính sách, người có công tại Hải Phòng
Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), Đoàn công tác do ông Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam làm Trưởng đoàn đã đến thăm, tặng quà các gia đình chính sách, người có công với cách mạng trên địa bàn TP Hải Phòng.

Vùng 2 Hải quân tổ chức nhiều hoạt động tri ân nhân dịp Ngày Thương binh - Liệt sĩ

Vùng 2 Hải quân tổ chức nhiều hoạt động tri ân nhân dịp Ngày Thương binh - Liệt sĩ
Hướng tới kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh, Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025), ngày 24/7, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức các đoàn công tác đến thăm, tặng quà các gia đình chính sách, người có công trên địa bàn đóng quân.

Thường trực Ban Bí thư dự Đại hội Đảng bộ điểm cấp phường tại Hải Phòng

Thường trực Ban Bí thư dự Đại hội Đảng bộ điểm cấp phường tại Hải Phòng
Ngày 23/7, đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư đã tới dự Đại hội đại biểu lần thứ I Đảng bộ phường Hải An, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Đây là đại hội điểm khối phường trên địa bàn thành phố Hải Phòng.

Nhiều bản làng biên giới tỉnh Nghệ An bị mưa lũ gây cô lập và thiệt hại nặng

Nhiều bản làng biên giới tỉnh Nghệ An bị mưa lũ gây cô lập và thiệt hại nặng
Do ảnh hưởng của cơn bão số 3 và hoàn lưu sau bão, từ đêm 22 đến sáng 23/7, các xã biên giới tỉnh Nghệ An tiếp tục có mưa to đến rất to. Nước lũ dâng nhanh gây ngập sâu, chia cắt nhiều tuyến giao thông. Hàng chục bản làng bị chia cắt, mất điện thắp sáng, mất sóng điện thoại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.

Công chức, viên chức gần gũi, thân thiện, phục vụ Nhân dân hiệu quả

Công chức, viên chức gần gũi, thân thiện, phục vụ Nhân dân hiệu quả
Sau hơn 3 tuần thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã), chính quyền địa phương cấp xã trong cả nước đang dần ổn định tổ chức và hoạt động suôn sẻ. Đội ngũ công chức, viên chức nỗ lực vượt qua những thách thức ban đầu, để phục vụ người dân hiệu quả hơn.

Bão Wipha gây nhiều thiệt hại tại Thanh Hóa

Bão Wipha gây nhiều thiệt hại tại Thanh Hóa
Bão số 3 Wipha đã làm 251 nhà dân bị hư hỏng, hơn 19.000 ha lúa, hoa màu và cây ăn quả bị ngập úng, gãy đổ. Hạ tầng giao thông, thủy lợi, đê điều xuất hiện nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng.

Đề xuất hỗ trợ 100% chi phí mua BHYT cho người từ 60 tuổi ở TP. Hồ Chí Minh

Đề xuất hỗ trợ 100% chi phí mua BHYT cho người từ 60 tuổi ở TP. Hồ Chí Minh
Cơ quan Bảo hiểm xã hội TP. Hồ Chí Minh đề xuất hỗ trợ 100% chi phí mua thẻ Bảo hiểm y tế (BHYT) cho người từ 60 đến dưới 75 tuổi chưa có lương hưu hoặc chưa được nhà nước chi trả.
Xem thêm
Đội Biệt động 67B họp mặt kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ

Đội Biệt động 67B họp mặt kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ

Ngày 27/7, tại Đình An Hội, phường Thống Tây Hội, TP. Hồ Chí Minh, Ban Liên lạc truyền thống Đội Biệt động 67B và Ban Liên lạc Cựu cán bộ Đoàn Thanh niên Việt Nam phía Nam tổ chức gặp mặt truyền thống kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 –
Người cao tuổi âm thầm giữ nghề muối

Người cao tuổi âm thầm giữ nghề muối

Diêm dân làng muối truyền thống Châu Hạ (tỉnh Hà Tĩnh) do muối mất giá và công việc nặng nhọc nay chỉ còn ít ỏi một số người già còn bám trụ giữ nại, giữ nghề.
Trung tâm Trợ giúp pháp lý tổ chức chương trình tri ân thương binh và người có công

Trung tâm Trợ giúp pháp lý tổ chức chương trình tri ân thương binh và người có công

Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước số 1 TP. Hồ Chí Minh cùng Hội Cựu chiến binh Sở Tư pháp tổ chức chương trình trao tặng quà tại Trung tâm Điều dưỡng thương binh và người có công Long Đất, TP. Hồ Chí Minh.
Đầu tư cho tương lai

Đầu tư cho tương lai

Tại kì họp thứ 9 (Quốc hội Khóa XV) đã biểu quyết thông qua Nghị quyết Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1/9/2025 (năm học 2025-2026).
Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc chính thức có hiệu lực

Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc chính thức có hiệu lực

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, với 440/441 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
VinUni vinh danh thế hệ trưởng thành từ đại dịch

VinUni vinh danh thế hệ trưởng thành từ đại dịch

Ngày 28/6/2025, Trường Đại học VinUniversity (VinUni) đã tổ chức Lễ tốt nghiệp khóa 2 (2021–2025) cho gần 150 sinh viên. Với thành tích xuất sắc: chưa tốt nghiệp nhưng 55% sinh viên năm cuối đã được tuyển vào các tập đoàn đa quốc gia; 26% đã trúng tuyển T
Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân rửa tay nhưng không gác kiếm: 36 đầu sách, 5 lần nằm Bệnh viện, 0 lần đầu hàng…

Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân rửa tay nhưng không gác kiếm: 36 đầu sách, 5 lần nằm Bệnh viện, 0 lần đầu hàng…

Từ một phóng viên báo Tuổi Trẻ, phóng viên báo Lao Động…đến giảng viên thỉnh giảng khoa báo chí trường đại học KHXH&NV. Từ tranh vẽ đời thường trên giường bệnh đến tranh vẽ in lên áo dài thời trang, được các báo đặt hàng, 4 năm tập vẽ được triển lãm 3 lần
Nơi hội tụ tinh hoa báo chí cách mạng Việt Nam

Nơi hội tụ tinh hoa báo chí cách mạng Việt Nam

Hội Báo toàn quốc 2025:
Diện mạo mới trên quê hương Cẩm Khê

Diện mạo mới trên quê hương Cẩm Khê

Trong làn gió xuân ấm áp, khi đất trời giao mùa, trở về vùng đất Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ hôm nay, ai cũng có thể dễ dàng cảm nhận được một sức sống mới đang trỗi dậy mạnh mẽ.
Phiên bản di động