Dự báo về thay đổi chiến lược đối ngoại của Mỹ từ cách tiếp cận mới của ông Trump

Quốc tế 04/11/2020 10:29
Việc ông Donald Trump tiếp tục cầm quyền hay bị ứng cử viên đảng Dân chủ Joe Biden thay thế sẽ quyết định tương lai của các chuẩn mực tư tưởng và bản chất của các hệ thống chính trị ở phần còn lại của thế giới; định hình tương lai của địa chính trị toàn cầu khi đối mặt với một Trung Quốc đang trỗi dậy, một cuộc khủng hoảng khí hậu chưa từng có và đại dịch COVID-19; và nó sẽ ảnh hưởng đến mọi mặt từ chính trị, kinh tế, xã hội, thể chế… ở chính nước Mỹ.
Linh hồn của nước Mỹ
Nhìn vào nước Mỹ trước tiên, rõ ràng cuộc cạnh tranh giữa ông Trump và ông Biden không chỉ là cuộc cạnh tranh cá nhân bởi mỗi người đại diện cho hai tầm nhìn tương phản về cách “vận hành” nước Mỹ.
Tổng thống Trump tin vào việc sử dụng quyền hành pháp một cách không bị kiểm soát. Ông Trump thoải mái khơi dậy chủ nghĩa dân túy, chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa dân tộc với những phát ngôn có thể gây hiềm khích. Các quyết định của ông Trump không bị ràng buộc bởi bất kì ranh giới đạo đức nào và được nhận định như là một nhà lãnh đạo “độc tài đầy tham vọng”. Còn ông Biden theo đường lối dân chủ ôn hòa với bề dày kinh nghiệm làm chính trị. Từng đảm nhiệm vị trí Phó Tổng thống, ông Biden biết rõ các tiêu chuẩn khắt khe phải được áp dụng trước khi đưa ra bất kì một quyết định nào. Trong suốt quá trình tranh cử, ông Biden đã lên tiếng cho người thiểu số, phụ nữ và người nhập cư, đồng thời hứa hẹn về một nền tảng tiến bộ sẽ được áp dụng để giải quyết tình trạng bất bình đẳng.
![]() |
Cả thế giới đều đang hướng về nước Mỹ và chờ đợi kết quả từ cử tri Mỹ |
Những gì người thắng cử sẽ làm trong nhiệm kì tới?
Thách thức nghiêm trọng nhất đối với trật tự quốc tế hiện tại là sự trỗi dậy của Trung Quốc. Một trong những dấu ấn lớn của ông Trump trong nhiệm kì Tổng thống vừa qua là đưa ra thái độ rõ ràng với mối đe dọa từ Trung Quốc. Việc ông Trump sẵn sàng đối đầu với Bắc Kinh trong các tổ chức quốc tế, trong tham vọng địa chính trị và trong các hoạt động kinh tế, đã cho thấy thái độ cứng rắn, không khoan nhượng của ông. Còn ông Biden cũng nhận ra mối đe dọa từ Trung Quốc một cách rõ ràng. Trong khi mọi người tranh luận về việc liệu đảng Dân chủ có nên “mềm mỏng hơn” đối với Trung Quốc hay không thì đứng trên lập trường của cường quốc chính trị, mối quan hệ Mỹ - Trung sẽ luôn là đối lập.
Với Trung Quốc, ông Biden có thể sẽ áp dụng một cách tiếp cận khác với ông Trump. Nếu đắc cử, ông Biden có khả năng sẽ nối lại mối quan hệ với các đối tác và các liên minh truyền thống, tận dụng luật pháp quốc tế và thể chế quốc tế để đối phó với Bắc Kinh, đồng thời tăng cường các thỏa thuận thương mại theo cách tạo ra một mô hình đối lập. Bên cạnh đó, trật tự quốc tế cũng có những mối đe dọa khác, đặc biệt là những mối đe dọa xuyên biên giới, như khủng hoảng khí hậu hay đại dịch COVID-19.
Lập trường của Ấn Độ
Với Ấn Độ, xuất phát từ mối quan tâm chung về Trung Quốc, sự tương đồng các giá trị dân chủ, ảnh hưởng của cộng đồng người Mỹ gốc Ấn, sự phản đối chủ nghĩa khủng bố và quy mô thị trường Ấn Độ, New Delhi có thể để duy trì mối quan hệ với Washington bất kể ai lên nắm quyền. Nhưng việc lựa chọn nhà lãnh đạo tốt hơn cho nội bộ nước Mỹ, cho các giá trị dân chủ tự do bên ngoài và lãnh đạo nước Mỹ đối trọng với Trung Quốc cũng như các mối đe dọa xuyên quốc gia khác, sẽ tác động không nhỏ tới Ấn Độ nói riêng cũng như các nước trên thế giới nói chung.