Người lính già đau đáu chuyện đi tìm hài cốt đồng đội

Năm 19 tuổi, cụ Thùy vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng, đảm nhận chức vụ Xã đội trưởng, chỉ huy du kích địa phương đánh nhiều trận khiến giặc Pháp kinh hãi. Cụ nhớ nhất là trận phục kích địch tại Vệ Nghĩa. Hôm đó, tầm cuối tháng 9/1950, sau khi phát hiện khoảng 300 lính Pháp di chuyển từ Đại Hào lên thị xã Quảng Trị, du kích xã do cụ chỉ huy phối hợp với bộ đội chủ lực (Trung đoàn 95) bao vây diệt địch. Trong trận đó, cụ bị thương khắp người, nặng nhất là vùng đầu và vùng lưng.

Năm 1954, cụ tập kết ra Bắc, biên chế về Trung đoàn 271, Quân khu 4 rồi trở về Nam chiến đấu. Sau ngày đất nước thống nhất, cụ đảm nhận các chức vụ như Thị đội trưởng Đông Hà, Huyện đội trưởng Triệu Phong, Phó Hiệu trưởng Trường Quân sự tỉnh Bình Trị Thiên cho đến lúc nghỉ hưu (năm 1982). Rời quân ngũ, nhưng cụ không ngơi nghỉ, cụ thường xuyên đến các chiến trường cũ để tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ. Cụ tâm sự: "Hơn năm đầu, tôi làm công việc này một mình, cất bốc được 62 hài cốt liệt sĩ. Về sau, tôi nhận thấy mình tuổi đã cao không còn đủ sức, hơn nữa cần có thông tin, sự phối hợp với nhiều đồng đội cũ khác thì công việc mới đạt hiệu quả cao. Vì vậy, tôi đã chủ động liên hệ đặt vấn đề và động viên anh em cựu chiến binh ở các xã cùng làm".

Cụ Nguyễn Hữu Thùy trước Nhà văn hóa thôn do vợ chồng cụ hiến đất xây dựng.

Suốt 26 năm, những chiến trường xưa từ vùng núi cao đến đồng bằng và vùng biển như Cây Da, Cây Vịt chiến khu Ba Lòng, ngã ba Long Hưng, Thành cổ Quảng Trị, xã biển Thâm Khê, huyện Hải Lăng… đều có dấu chân cụ và đồng đội. Cụ Thùy bộc bạch: "Suốt hơn 26 năm qua, không biết bao lần chúng tôi vui buồn theo từng kỉ niệm tìm kiếm hài cốt đồng đội. Buồn cũng nhiều, vì địa hình, nơi chôn cất liệt sĩ bị bom đạn cày đi xới lại nhiều lần. Mà vui cũng nhiều, vì sau nhiều lần mình cất công tìm kiếm, quyết tâm cho bằng được rồi cũng tìm thấy. Như lần tìm kiếm 17 anh em cảm tử hi sinh ở đồi Đá Đứng, xã Triệu Hòa, huyện Triệu Phong. Chúng tôi cả đi lẫn về hơn 20 lượt, đến lượt thứ 21 thì mới may mắn tìm thấy anh em nằm sâu dưới một trạm phẫu thuật dã chiến bị bom đánh bồi lấp dày hơn 2m".