Khớp vai và những điều cần biết

Kì 2: Viêm - thoái hóa khớp vai

Quan điểm hiện nay cho rằng viêm khớp bao gồm không chỉ các sụn khớp mà những thay đổi bệnh lí xảy ra trong toàn bộ cấu trúc của khớp: Xương dưới sụn, bao hoạt dịch khớp, hoạt dịch và các mô liên kết khác. Ngoài ra, nhiều bằng chứng cho thấy có sự tham gia của yếu tố gây viêm phóng thích vào khớp. Vì thế, từ “thoái hóa khớp” không phản ánh được đầy đủ nên dùng thuật ngữ “viêm khớp”, chúng tôi xin tạm dùng thuật ngữ “ viêm - thoái hóa khớp vai”.

Khớp vai có cấu trúc khá phức tạp với 5 khớp nhỏ cùng hệ thống gân cơ, dây chằng xung quanh. Viêm - thoái hóa khớp vai là tình trạng phần sụn bao bọc giữa các đầu xương tạo nên khớp vai đã bị tổn thương nghiêm trọng. Người bệnh thường gặp phải những cơn đau nhức, cứng khớp, hạn chế khả năng cử động của khu vực khớp vai.

Khi khớp vai bị viêm - thoái hóa sẽ rất dễ gây ra tình trạng khô chất dịch trong khớp. Đồng thời, khớp vai thường xuyên bị sưng, đau, nóng đỏ. Phần sụn, xương dưới sụn, gân - cơ - dây chằng, màng hoạt dịch cũng bị tổn thương nghiêm trọng khi mắc phải bệnh này.

Khớp vai có mối liên hệ chặt chẽ với phần lưng trên và dây thần kinh cổ, lại chịu trách nhiệm chính trong việc duy trì hoạt động của cánh tay. Bởi vậy, viêm - thoái hóa khớp vai sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến chức năng chuyển động của cánh tay, gây hạn chế vận động. Trường hợp viêm - thoái hóa khớp vai tiến triển nặng hơn và không được điều trị kịp thời, bệnh có thể biến chứng sang vôi hóa khớp vai, dính cứng khớp vai, hỏng khớp vai, thậm chí tê liệt cổ vai và cánh tay…

Nguyên nhân viêm - thoái hóa khớp vai

Bệnh có thể xuất hiện do các yếu tố nội nhân và ngoại nhân tác động. Thông thường, căn bệnh này sẽ xảy ra do một vài nguyên nhân kết hợp, cụ thể như:

Tính chất công việc: Một số nghề nghiệp có tính chất nặng nhọc hoặc phải thực hiện các hoạt động cánh tay, khớp vai liên tục, lặp đi lặp lại trong một thời gian dài. Từ đó khiến sụn khớp bị ăn mòn, làm lộ phần xương dưới sụn và gây đau đớn vùng khớp vai. Đối tượng phổ biến có thể kể đến như công nhân làm việc theo dây chuyền, nông dân, lao động chân tay, dân văn phòng.

Do tuổi tác: Tuổi càng cao thì quá trình thoái hóa càng mạnh mẽ, nhất là đối với vùng khớp phải xoay chuyển, vận động nhiều như khớp vai.

Chấn thương: Té ngã, va đập mạnh, tai nạn… có thể gây thoái hóa khớp vai do khớp vai lúc này trở nên lỏng lẻo, bào mòn sụn khớp, độ bền và sự linh hoạt của khớp vai bị ảnh hưởng. Ngay cả khi hồi phục, bệnh nhân cũng dễ dàng bị bệnh “hỏi thăm” hơn người bình thường.

Thói quen sinh hoạt: Ngủ sai tư thế, ngồi vẹo vai, mang vác bằng cổ vai… có thể khiến bệnh nhân gặp phải phải các cơn đau khớp vai cơ học. Về lâu về dài, khớp vai sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến viêm nhiễm và thoái hóa.

Thiếu chất: Do chế độ ăn uống thiếu khoa học, không đủ chất dinh dưỡng, thiếu những dưỡng chất cho khớp, làm ảnh hưởng đến khớp vai, nhất là khi bệnh nhân tiêu thụ quá nhiều bia rượu và thuốc lá.

Ngoài ra, khớp vai có liên quan nhiều đến các rễ thần kinh vùng cổ và phần trên của lưng, liên quan đến các hạch giao cảm cổ. Khi có tổn thương vùng đốt sống cổ, vùng trung thất, hay lồng ngực đều có thể gây ra các triệu chứng ở khớp vai như: Viêm gân, viêm co thắt bao khớp gây đau và hạn chế vận động khớp vai.

Nội tiết: Thiếu hormon ở nữ chính là một trong những yếu tố gây nên tình trạng này.

Các biểu hiện báo hiệu bị viêm - thoái hóa khớp vai

Đây là căn bệnh thường tiến triển từ từ với những triệu chứng mờ nhạt và không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với cơn đau cơ học. Để phát hiện sớm, bệnh nhân nên chú ý một số dấu hiệu sau:

Khớp bị sưng đỏ: Khi bị viêm - thoái hóa khớp vai sẽ khiến vị trí các khớp có cảm giác nóng ấm, sưng nề, đôi lúc ảnh hưởng đến cả cánh tay, cổ và gáy, khi dùng tay ấn mạnh có cảm giác đau.

Đau nhức tại khớp vai: Cơn đau khớp vai xuất hiện nhiều khi người bệnh vận động mạnh, đêm ngủ hoặc buổi sáng thức dậy. Càng về sau, triệu chứng bệnh sẽ càng nặng thêm, đôi khi không rõ nguyên nhân.

Cứng khớp vai: Cảm giác cứng khớp vai thường đi kèm với biểu hiện đau khớp. Phần khớp cảm giác cứng nhắc, khó cử động, xem trên hình ảnh X-quang thấy xương bả vai và cánh tay thưa nhau hơn so với bình thường.

Hạn chế vận động: Triệu chứng viêm - thoái hóa khớp vai thể hiện rõ ràng nhất là hạn chế các vận động, những động tác như xoay cánh tay, đưa tay lên cao hoặc với cánh tay… gặp nhiều khó khăn do triệu chứng cứng và đau ở khớp bả vai. (Bạn nên đọc lại kì 1 để biết được thế nào là vận động khớp vai bình thường).

Khớp bị sưng tấy biến dạng: Các khớp bị đau có thể bị sưng tấy hoặc thậm chí biến dạng. Đồng thời, các cơ xung quanh trở nên mỏng hoặc yếu đi.