Kỉ niệm lần thứ 41 Ngày nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2023):

Giáo dục và Đào tạo đạt nhiều thành tựu, song còn không ít thách thức

Kết quả của quá trình đổi mới, Việt Nam là nền kinh tế mới nổi có khát vọng đến năm 2030 trở thành quốc gia công nghiệp theo hướng hiện đại, có thu nhập trung bình cao vào năm 2035 và trở thành nước phát triển vào năm 2045. Để đạt thành tựu đó, vấn đề quan trọng là phải tạo nguồn lực lao động chất lượng cao với những kĩ năng phù hợp mà ngành Giáo dục và Đào tạo có sứ mệnh quyết định, đột phá…

Trải qua 4 cuộc cải cách giáo dục và thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, đưa giáo dục trở thành quốc sách hàng đầu, hàng năm Nhà nước đầu tư khoảng 20% tổng ngân sách, nền giáo dục nước ta có những thay đổi, đạt nhiều thành tựu, đóng góp quan trọng vào sự phát triển đất nước, là quốc gia có nền giáo dục tiến bộ của thế giới. Điển hình là mô hình, mạng lưới cơ sở giáo dục phổ thông phát triển, năm 2000 hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học, năm 2010 hoàn thành phổ cập giáo dục THCS và năm 2017 hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non.

Ở nước ta, số người đi học tập trung ở các cấp học chiếm 22,3% dân số. Hệ đại học, cao đẳng có 460 trường, trong đó có 242 trường đại học (176 trường công lập, 66 trường dân lập, tư thục) có 256 sinh viên/10.000 dân, 7-26 sinh viên có 1 giáo viên, tỉ lệ giảng viên có chức danh giáo sư, phó giáo sư chiếm 6%, học vị tiến sĩ chiếm 22,7% .

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa

Chất lượng giáo dục và đào tạo ngày càng được nâng lên mà dấu ấn là trên sân chơi trí tuệ, học sinh Việt Nam luôn đoạt giải cao trong các cuộc thi Olympic quốc tế cũng như chương trình Đánh giá sinh viên Quốc tế (PISA). Hầu hết các cuộc thi, học sinh Việt Nam thường đứng ở tốp đầu về giải trong các cuộc thi PISA, đoạt ngôi cao vượt trội so với học sinh của Hoa Kỳ. Năm 2012, lần đầu tham gia cuộc thi PISA Việt Nam được xếp thứ 8 về Khoa học, thứ 17 về môn Toán, thứ 19 về Đọc. Trong khi đó, Hoa Kỳ xếp thứ 28 về Khoa học, 36 về Toán và 23 về Đọc. Tháng 5/2015, Tổ chức OECD công bố Việt Nam giành vị trí 12, cao hơn nhiều so với Hoa Kỳ (đứng thứ 28), trong những kì thi quốc tế, các tốp học sinh mang nhiều huy chương về cho đất nước.

Cơ sở hạ tầng giáo dục được đầu tư đúng hướng. Hệ thống trường lớp đang phấn đấu để đạt chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn về hạ tầng bảo đảm cho dạy và học đạt chất lượng tương đương nhiều nước trong khu vực. Toàn quốc có 500 trường mầm non, 3.200 trường tiểu học, hơn 500 trường THCS và THPT đạt trường chuẩn quốc gia. Công tác kiểm định chất lượng giáo dục được coi trọng. Tính đến 31/12/2021 có 912 chương trình đào tạo hoàn thành báo cáo tự đánh giá (556 chương trình đánh giá trong nước, 356 chương trình đánh giá ở nước ngoài). Sự mở rộng quy mô, loại hình, ngành đào tạo, các trường đại học, cao đẳng đã cung ứng cho xã hội nguồn lao động dồi dào, đa ngành, đa lĩnh vực.

Cả nước có khoảng 55 triệu lao động thì tỉ lệ qua đào tạo tăng từ 40% (2010) lên 64% (2020). Tỉ lệ có bằng cấp, chứng chỉ tăng từ 14,6% (2010) lên 24,5% (2020). Công tác xây dựng xã hội học tập trở thành phổ biến khắp các địa phương. Theo Ngân hàng Thế giới thì Trung Quốc và Việt Nam là hai nước đi đầu trong đổi mới giáo dục, mặc dù 20 năm qua Việt Nam đang còn ở mức độ thu nhập trung bình thấp. Tính ưu việt của giáo dục là chính sách công bằng trong tiếp cận dịch vụ, đặc biệt đối với dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn đều có trường học kiên cố. Từ năm 2018 trẻ mầm non đến lớp được miễn học phí. Công tác quản trị, điều hành hệ thống giáo dục đại học, tăng cường quyền tự chủ cho nhà trường. Chất lượng giáo dục đại học xếp thứ 68/196 quốc gia. Năm 2020, lần đầu tiên có 3 trường đại học được xếp trong nhóm 1.000 trường đại học tốt nhất thế giới (Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh và Đại học Bách khoa Hà Nội); 8 trường đại học được đưa vào danh sách các trường đại học hàng đầu châu Á. Có gần 200 chương trình đào tạo của 32 trường được công nhận theo tiêu chuẩn khu vực và quốc tế. Tự chủ đại học tạo nên đột phá khi nhiều lĩnh vực, ngành đào tạo trong tốp 500 của thế giới...

Thành tựu là như vậy, song nền giáo dục Việt Nam còn nhiều hạn chế, đang gặp những thách thức, khó khăn. Sự nghiệp cải cách giáo dục phổ thông thiếu giải pháp đồng bộ. Thiết kế, cấu trúc của chương trình giảng dạy, phương pháp dạy và học, cách đánh giá, thời lượng các môn học còn bất cập, quá tải, chưa cân đối, nặng về lí thuyết. Tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ ở nhiều địa phương chậm khắc phục. Giáo viên bỏ việc đang diễn ra gay gắt. Chỉ riêng năm 2022 cả nước có 16.000 giáo viên bỏ việc (bình quân cứ 100 giáo viên có 1 người ra khỏi ngành). Chất lượng một bộ phận nhà giáo còn yếu, thiếu giáo viên ngoại ngữ, tin học, kĩ thuật thực hành. Việc thực hiện tự chủ đại học chưa gắn với đổi mới quản trị nhà trường, năng lực tự chủ lúng túng, hiệu quả thấp. Đào tạo đại học nặng về lí thuyết, thiếu gắn kết với doanh nghiệp, đơn vị sản xuất. Cơ sở vật chất trường học, trang thiết bị dạy và học nhiều nơi còn thiếu, xuống cấp, lạc hậu do nguồn kinh phí đầu tư hạn hẹp. Ngân sách chi cho giáo dục 80% dùng vào trả lương.

Đổi mới giáo dục phổ thông chưa đạt lộ trình. Chương trình - sách giáo khoa còn những bất cập. Chất lượng giáo dục miền núi còn thấp. Số lượng cơ sở giáo dục đại học gia tăng, quy mô tuyển sinh lớn, đa dạng ngành nghề nhưng chất lượng đào tạo không tương xứng, chưa xây dựng được chuẩn đầu vào, đầu ra, nội dung, chương trình giảng dạy thiếu đồng bộ. Tình trạng chạy theo thành tích, hình thức, hư danh, “đem con bỏ chợ”, quảng bá nhà trường quá mức so với thực tế, đánh lừa tâm lí người học còn tồn tại một số nơi.

Nhiều trường đại học trong quy hoạch phải di dời khỏi nội đô chậm triển khai, các trường phổ thông thành phố lớn quá tải. Một số trường đại học thiếu tầm nhìn, thiếu cân đối với thị trường lao động, nhu cầu người học, trong khi cơ cấu bộ máy thiếu, thậm chí có trường đại học bỏ hoang. Một số trường đào tạo không gắn với nhu cầu thị trường lao động dẫn đến lãng phí nguồn lực, tài chính, làm chậm nhịp độ xã hội phát triển.

Qua đánh giá mức độ hài lòng của doanh nghiệp về chất lượng sinh viên ra trường chỉ có 5% đạt trình dộ ngoại ngữ, tác phong làm việc có kĩ năng nghề nghiệp ở mức độ tốt, 15% ở mức độ khá, 30% mức độ trung bình, 40% ở mức độ kém. Do đó, hàng trăm nghìn sinh viên ra trường không có việc làm thích hợp (số tốt nghiệp đi chạy xe ôm đã lên tới hơn 80.000 người). Ở một số cơ sở đại học, học viện buông lỏng quản lí, lợi dụng kẽ hở của cơ chế, chính sách tuyển sinh ồ ạt, vượt quá chỉ tiêu năng lực đào tạo, đánh giá, nghiệm thu kết quả học tập, nghiên cứu khoa học, bảo vệ luận văn, khoá luận tốt nghiệp qua loa, đại khái, vi phạm nghiêm trọng chuẩn mực đạo đức và liêm chính học thuật. Một số nhà trường, ban lãnh đạo có biểu hiện suy thoái đạo đức, lối sống, vi phạm chính sách, tham nhũng, tiêu cực, trục lợi, hình thành phe nhóm, mâu thuẫn, mất đoàn kết kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng đào tạo, làm “ô nhiễm” môi trường giáo dục và văn hoá học đường…

Kim Quốc Hoa

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Một số lưu ý khi con trẻ bị áp lực trong học tập

Một số lưu ý khi con trẻ bị áp lực trong học tập

Cứ dịp cuối tháng 5, tháng 6 là học sinh các cấp ở nước ta sẽ bước vào thời điểm thi học kì, thi tốt nghiệp, được xem là có cường độ học tập cao nhất trong năm.
Có một dòng họ học tập như thế!

Có một dòng họ học tập như thế!

Ông Huỳnh Thanh Tâm, sinh năm 1955, nguyên là Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Phú Cường, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp luôn quan tâm đến việc học hành của gia đình và dòng tộc. Ông Tâm đã đứng ra thành lập Quỹ Khuyến học dòng họ Huỳnh để hỗ trợ về vật chất cho con cháu học hành đến nơi, đến chốn...
Ông Lển khuyến học, khuyến tài...

Ông Lển khuyến học, khuyến tài...

Ông Nguyễn Văn Lển, Chủ tịch Hội Khuyến học xã An Long, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp là người rất năng nổ, nhiệt tình và xông xáo trong công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập ở địa phương.
Cần dạy trẻ có ý thức bảo vệ môi trường

Cần dạy trẻ có ý thức bảo vệ môi trường

Sống thời hiện đại, nhưng vẫn còn rất nhiều người chưa có ý thức trong việc giữ gìn, bảo vệ môi trường. Dễ nhìn thấy nhất là việc họ thường xuyên vứt xả rác bừa bãi không đúng nơi quy định. Không ít người phân bua là do thói quen, và nhiều người quanh họ cũng có hành vi như vậy.
Trao 305 suất Học bổng Vừ A Dính cho học sinh Đà Nẵng

Trao 305 suất Học bổng Vừ A Dính cho học sinh Đà Nẵng

Sáng 20/4/2025, tại TP Đà Nẵng, Quỹ Học bổng Vừ A Dính cùng CLB “Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu” đã tổ chức buổi gặp mặt các hội viên đến từ tỉnh Quảng Nam, TP Huế và TP Đà Nẵng. Tham dự buổi gặp mặt có bà Trương Mỹ Hoa, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Quỹ Học bổng Vừ A Dính kiêm Chủ nhiệm CLB “Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu”.

Tin khác

TP Hải Phòng: Động thổ khởi động Dự án Tổ hợp giáo dục Tiền Phong

TP Hải Phòng: Động thổ khởi động Dự án Tổ hợp giáo dục Tiền Phong
Tổ hợp giáo dục Tiền Phong được xây dựng theo tiêu chuẩn tiên tiến, bao gồm hệ thống trường liên cấp từ tiểu học đến Trung học phổ thông cùng các khu khảo thí, khu chức năng hỗ trợ phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất và kỹ năng với tổng mức đầu tư trên 1.162 tỷ đồng.

Kỷ niệm 10 năm thành lập Trường Đại học Luật, Đại học Huế

Kỷ niệm 10 năm thành lập Trường Đại học Luật, Đại học Huế
Ngày 13/4/2025, Trường Đại học Luât, Đại học Huế (số 20 Võ Văn Kiệt, phường An Tây, quận Thuận Hóa, TP Huế) tổ chức Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Trường Đại học Luật, Đại học Huế (3/3/2015 - 3/3/2025); và 68 năm hình thành và phát triển (1957 - 2025); đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba.

Đoàn kết - Trí tuệ - Đổi mới - Sáng tạo - Vai trò lãnh đạo của Đảng trong sự phát triển bền vững

Đoàn kết - Trí tuệ - Đổi mới - Sáng tạo - Vai trò lãnh đạo của Đảng trong sự phát triển bền vững
Ngày 12/4, Đảng bộ Trường Đại học Công đoàn đã tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ XXIV, nhiệm kỳ 2025–2030 với chủ đề: “Đoàn kết, trí tuệ, đổi mới, sáng tạo”.

TP Hải Phòng: Mít tinh hưởng ứng Ngày Toàn dân hiến máu tình nguyện

TP Hải Phòng: Mít tinh hưởng ứng Ngày Toàn dân hiến máu tình nguyện
Ngày hội toàn dân hiến máu tình nguyện được tổ chức tại trường Đại học Hàng hải Việt Nam đã thu về 452 đơn vị máu. Số lượng máu trên sẽ được bảo quản và sử dụng để điều trị cho các bệnh nhân.

Phủ Xanh Trường Học: Thế hệ trẻ chọn một cách sống văn minh, bền vững

Phủ Xanh Trường Học: Thế hệ trẻ chọn một cách sống văn minh, bền vững
Chuỗi sự kiện “Phủ Xanh Trường Học” giúp các em học sinh nhận ra rằng, việc lựa chọn phương tiện di chuyển không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn có tác động lớn đến môi trường.

Trường Mầm non Đại Đồng: Nỗ lực vượt khó, không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học

Trường Mầm non Đại Đồng: Nỗ lực vượt khó, không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học
Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, nhưng với tinh thần đoàn kết, quyết tâm cao, tập thể cán bộ, giáo viên Trường Mầm non Đại Đồng (xã Đại Đồng, huyện Kiến Thuỵ, TP Hải Phòng) đã nỗ lực vượt khó, không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học.

Giáo dục trẻ bằng... việc làm

Giáo dục trẻ bằng... việc làm
Bằng việc làm, con trẻ có thể bộc lộ những tiềm năng, sở trường, năng khiếu của bản thân để ông bà, cha mẹ thấu hiểu, quan tâm, tạo điều kiện cho quá trình thực hiện hoài bão, ước mơ của bản thân.

Trường Đại học Hàng hải Việt Nam: Khẳng định vị thế trong chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển của đất nước

Trường Đại học Hàng hải Việt Nam: Khẳng định vị thế trong chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển của đất nước
Trải qua gần 70 năm xây dựng và phát triển, trường Đại học hàng Hải Việt Nam đã có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp phát triển của ngành Giao thông Vận tải, đồng thời là cơ sở đào tạo nguồn nhân lực hàng đầu của cả nước và khu vực Đông Nam Á về kinh tế biển.

Xây dựng mô hình thư viện xanh góp phần nâng cao chất lượng dạy và học

Xây dựng mô hình thư viện xanh góp phần nâng cao chất lượng dạy và học
Với mục tiêu xây dựng môi trường giáo dục năng động, sáng tạo, những năm gần đây, trường Tiểu học Nga Phượng 1 đã xây dựng nhiều mô hình thư viện xanh nhằm khuyến khích học sinh đọc sách và học tập. Từ đó, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng tự học, tự tìm hiểu và phân tích thông tin. Đây cũng là những yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường.

Khơi dậy tình yêu quê hương qua Chuyên đề “Tự hào Tiên Lãng quê em”

Khơi dậy tình yêu quê hương qua Chuyên đề “Tự hào Tiên Lãng quê em”
Chuyên đề “Tự hào Tiên Lãng quê em”, với mục đích giáo dục cho học sinh về truyền thống vẻ vang của quê hương Tiên Lãng và xã Khởi Nghĩa anh hùng, từ đó khơi dậy tình yêu, niềm tự hào về truyền thống quê hương, nuôi dưỡng khát vọng để dựng xây đất nước đẹp giàu.

Giúp học sinh hướng nghề, chọn nghiệp

Giúp học sinh hướng nghề, chọn nghiệp
Cứ bước vào tháng 3 hằng năm là nhiều trường đại học lại tổ chức chương trình “Ngày hội Tư vấn tuyển sinh - Hướng nghiệp”, nhằm đồng hành cùng học sinh trong chọn ngành học phù hợp…

Ngăn chặn bạo lực học đường

Ngăn chặn bạo lực học đường
Từ vài thập kỉ trở lại đây, bạo lực học đường trở thành mối lo ngại của ngành giáo dục, cha mẹ học sinh và toàn xã hội. Nó tác động trực tiếp đến tinh thần, thái độ học tập của học sinh và việc giảng dạy của các thầy, cô giáo.

Tưng bừng Hội thao VMU năm 2025

Tưng bừng Hội thao VMU năm 2025
Sáng 15/3/2025, tại Nhà thi đấu đa năng Trường Đại học Hàng hải Việt Nam đã diễn ra Lễ Khai mạc Hội thao VMU năm 2025.

Bức thư lan tỏa thông điệp ý nghĩa về gia đình của nữ sinh xứ Thanh

Bức thư lan tỏa thông điệp ý nghĩa về gia đình của nữ sinh xứ Thanh
Từ cuộc thi, Huyền Trang mong "mỗi người chúng ta hãy luôn yêu thương, trân trọng gia đình mình khi còn có thể, bạn sẽ sớm nhận ra rằng, mỗi ngày bạn thêm lớn là một ngày cha mẹ thêm già đi..."

Nơi nuôi dưỡng và phát triển tài năng cho thế hệ trẻ

Nơi nuôi dưỡng và phát triển tài năng cho thế hệ trẻ
Trung tâm Giáo dục Tuổi trẻ, được bảo trợ bởi Công ty TNHH Xã hội và Luật Sinh Hùng, thành lập với sứ mệnh nuôi dưỡng và phát triển tài năng cho thế hệ trẻ, không ngừng nỗ lực tạo ra môi trường học tập toàn diện và chất lượng.
Xem thêm
Lồng ghép chẩn đoán và điều trị dự phòng bằng vắc-xin, giảm gánh nặng y tế cho nhóm NCT

Lồng ghép chẩn đoán và điều trị dự phòng bằng vắc-xin, giảm gánh nặng y tế cho nhóm NCT

Tại Hội thảo Khoa học “Chủng ngừa vắc-xin cho người lớn trong kỷ nguyên dân số già”, nhiều chuyên gia cho rằng: việc đẩy mạnh kế hoạch tiêm chủng cho NCT, đặc biệt là nhóm người có bệnh lý nền cũng có ý nghĩa rất quan trọng.
Hơn 200 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số tiêu biểu tham gia giao lưu năm 2025

Hơn 200 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số tiêu biểu tham gia giao lưu năm 2025

Thực hiện Quyết định số 1169/QĐ-BVHTTDL ngày 25/4 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc ban hành Kế hoạch tổ chức “Giao lưu học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số tiêu biểu các trường Văn hóa, Thể thao và Du lịch khu vực phía Nam lần IX năm 2025”.
Hơn 1.000 người làm báo tham gia giải đi bộ, chạy bộ “Trăm năm một lần”

Hơn 1.000 người làm báo tham gia giải đi bộ, chạy bộ “Trăm năm một lần”

Giải đi bộ – chạy bộ "Tự hào Thành phố tôi yêu" Cúp Agribank 2025 được tổ chức vào ngày 15/6, tại Thành phố mang tên Bác. Nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) và 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025).
Chợ trời Đà Nẵng ngày ấy và bây giờ

Chợ trời Đà Nẵng ngày ấy và bây giờ

Sau năm 1975, chợ trời nhộn nhịp xuất hiện ở phía Tây, đoạn đường Ông Ích Khiêm (trước kia là đường Khải Định) Đà Nẵng, xéo xéo với cổng chợ Cồn. Cạnh đó, đường Đào Duy Từ dẫn vào Kho đạn (sau 1975 là trại giam), hai bên là các điểm mua bán hàng điện máy. Ai bán, ai mua radio, ti vi, cát sét, máy đĩa, ampli… thì đến đây...
Tự hào chặng đường hơn 70 năm hình thành và phát triển

Tự hào chặng đường hơn 70 năm hình thành và phát triển

Xã Nghi Phương, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, có bề dày lịch sử đấu tranh cách mạng dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng.
Tổ ấm của người già, trẻ em không nơi nương tựa

Tổ ấm của người già, trẻ em không nơi nương tựa

Đoàn công tác của Ban Chăm sóc NCT (Hội NCT Việt Nam) vừa đến thăm, làm việc, tặng quà Trung tâm Bảo trợ Xã hội 3 Hà Nội. Đoàn do ông Nguyễn Xuân Lập, Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Hội, Trưởng ban Chăm sóc NCT làm Trưởng đoàn. Tham gia Đoàn có lãnh đạo
Phiên bản di động