Phóng sự 04/11/2025 09:19
 |
| Hội nghị tuyên truyền về dấu hiệu nhận biết kinh doanh đa cấp bất chính tháng 10/2025 do Sở Công Thương Thanh Hóa tổ chức tại địa bà các xã Thiệu Hóa, Thiệu Trung, Thiệu Toán, Thiệu Tiến, Thiệu Quang |
Tính đến tháng 8/2025, tại Việt Nam còn 16 doanh nghiệp kinh doanh đa cấp được cấp phép còn hiệu lực. Con số này có thể thay đổi do một số doanh nghiệp đang làm thủ tục chấm dứt hoạt động. Số lượng doanh nghiệp kinh doanh theo phương thức đa cấp đang giảm. Nguyên nhân do các yêu cầu pháp lý đã được siết chặt hơn, một số công ty đã chấm dứt hoạt động hoặc bị thu hồi giấy phép.
Theo thông tin từ Ủy ban cạnh tranh quốc gia (Bộ Công thương), trong 08 tháng đầu năm 2025, hoạt động bán hàng đa cấp tại Việt Nam nhìn chung vẫn giữ được sự ổn định, mặc dù số liệu chung toàn ngành có xu hướng giảm nhẹ về số lượng người tham gia và doanh thu toàn ngành so với cùng kỳ năm 2024. Sự phát triển ổn định của ngành bán hàng đa cấp trong những năm gần đây là kết quả của sự vào cuộc quyết liệt, nghiêm minh của cơ quan quản lý nhà nước.
Tính đến hết tháng 8/2025, cả nước có 16 doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp đang hoạt động, trong đó 01 doanh nghiệp đang làm thủ tục chấm dứt hoạt động.
Tổng số người tham gia bán hàng đa cấp trong 06 tháng đầu năm 2025 đạt 634.567 người, giảm 13,43% so với cùng kỳ năm 2024 (732.997 người).
Số lượng người tham gia tập trung chủ yếu tại 05 doanh nghiệp lớn (chiếm tới 91% toàn ngành), bao gồm: Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam, Công ty TNHH Amway Việt Nam, Công ty TNHH Care For Việt Nam, Công ty TNHH Thiên Sư Việt Nam và Công ty TNHH Unicity Marketing Việt Nam.
Đáng chú ý, số lượng người tham gia mới là 101.876 người, thấp hơn nhiều so với số người chấm dứt hợp đồng là 130.893 người. Quy mô ngành đã sụt giảm so với cùng kỳ năm 2024.
Tổng doanh thu bán hàng đa cấp trong 06 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 7.000 tỷ đồng, giảm hơn 9% so với cùng kỳ năm 2024.
Tổng doanh thu của 05 doanh nghiệp có doanh thu lớn nhất chiếm gần 93% doanh thu toàn ngành trong 06 tháng đầu năm 2025. Doanh nghiệp có doanh thu lớn nhất là Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam với hơn 4.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 53% doanh thu toàn ngành.
Doanh thu của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp vẫn chủ yếu từ các sản phẩm thực phẩm chức năng và mỹ phẩm (chiếm khoảng 92% tổng doanh thu). Doanh thu từ đồ gia dụng, quần áo thời trang, thiết bị và mặt hàng khác chiếm khoảng 8%.
Trong 06 tháng đầu năm, 2025, các doanh nghiệp đã chi trả 2.575 tỷ đồng tiền hoa hồng và các lợi ích kinh tế khác cho người tham gia bán hàng đa cấp, tương đương 37% doanh thu toàn ngành.
Tuy nhiên, mức hoa hồng, tiền thưởng bình quân mà một người tham gia có hoạt động bán hàng nhận được chỉ tương đương 8% mức thu nhập bình quân đầu người của cả nước.
Tổng số thuế nộp về ngân sách nhà nước của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp đạt 1.302 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025.
Trong 08 tháng đầu năm 2025, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tổ chức 05 đoàn kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với 05 doanh nghiệp bán hàng đa cấp.
Căn cứ kết quả kiểm tra, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 05 doanh nghiệp với tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính gần 1,2 tỷ đồng.
 |
| Ông Nguyễn Vũ Thắng, Phó Trưởng phòng Quản lý Thương mại, Sở Công Thương Thanh Hóa giới thiệu các quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp tại Hội nghị |
Theo thống kê của Sở Công Thương Thanh Hóa, hiện trên địa bàn tỉnh hiện có 15 doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã đăng ký hoạt động, với tổng số hơn 17.054 người tham gia. Doanh nghiệp có số lượng người tham gia lớn nhất là Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam với 5.766 người; thấp nhất là Công ty TNHH Elken International Việt Nam với 25 người tham gia. Doanh nghiệp có doanh thu bán hàng đa cấp cao nhất là Công ty TNHH Một thành viên Herbalife Việt Nam với hơn 188 tỷ đồng, thấp nhất là Công ty TNHH Kyowon The Orm Việt Nam chỉ với 94 triệu đồng.
Bên cạnh các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp đúng quy định, tại địa bàn tỉnh Thanh Hóa, hoạt động “đa cấp trá hình” vẫn đang tồn tại với những hình thức tinh vi hơn: không đăng ký hoạt động đa cấp, không có sản phẩm rõ ràng, huy động vốn qua sàn giao dịch tiền ảo, ứng dụng trực tuyến, hứa hẹn “việc nhẹ – lương cao”, lãi suất “khủng”… để lôi kéo người tham gia.
Đối tượng mà hoạt động đa cấp trá hình hướng tới thường là nhóm người yếu về tài chính, ít kinh nghiệm như: người cao tuổi, lao động tại nông thôn, phụ nữ nội trợ, sinh viên các trường Đại học muốn có việc làm thêm.
Những nhóm kinh doanh đa cấp trá hình thường xuyên sử dụng những thủ đoạn khác nhau để tiếp cận “con mồi”: Quảng cáo rầm rộ với lời hứa “làm giàu nhanh”, “đầu tư nhỏ – lãi suất lớn”; lợi dụng mạng xã hội, ứng dụng điện tử hoặc dùng các hội thảo để lôi kéo người tham gia với những cái tên mô hình hào nhoáng như “sàn giao dịch”, “ví điện tử”… Hầu hết các mô hình không có bán hàng thật hoặc sản phẩm chỉ mang tính hình thức, chủ yếu là tuyển người vào mạng lưới để hưởng hoa hồng từ việc tuyển người. Mỗi người khi tham gia vào mạng lưới đều phải bỏ ra một khoản tiền nhất định để đặt cọc, để mua quyền kinh doanh, mua “gian hàng” ảo hoặc mua sản phẩm. Khi người tham gia nộp tiền, đóng phí, hoặc mua “quyền phân phối”… rồi tự động bị cuốn vào mạng lưới. Và khi muốn rút vốn hoặc không tuyển thêm được người mới thì sẽ bị trì hoãn việc chi trả hoặc đòi thêm phí hoặc bị “ôm” mất toàn bộ số tiền. Và khi hệ thống sụp đổ, người tham gia sẽ mất toàn bộ số tiền đã đầu tư, mất toàn bộ công sức đã bỏ ra để “xây dựng mạng lưới” và cũng mất hết niềm tin với những người thân, bạn bè mà mình đã đưa vào “mạng lưới”.
Để giúp người dân nâng cao ý thức chủ động nhận diện, phòng tránh bị “sập bẫy” bởi các hình thức kinh doanh đa cấp bất chính, trong những năm qua, bên cạnh việc liên tiếp phát hiện, xử lý nhiều hoạt động đa cấp trái phép tại địa bàn, tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức nhiều chương trình tuyên truyền, cảnh báo tới quần chúng nhân dân. Tại các hội nghị tuyên truyền, người dân đã được cung cấp các kiến thức pháp luật, các dấu hiệu nhận biết về những chiêu trò lừa đảo, các hành vi bị cấm và chế tài xử phạt trong quản lý và kinh doanh đa cấp để nâng cao cảnh giác, chủ động bảo vệ quyền lợi của mình và người thân.
 |
| Người dân tham gia Hội nghị tuyên truyền về dấu hiệu nhận biết kinh doanh đa cấp bất chính tại Thanh Hóa |
Trong thời gian tới, tỉnh Thanh Hóa tiếp tục tăng cường công tác giám sát, kiểm tra và kiểm soát, nhằm kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đồng thời nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của doanh nghiệp cũng như người tham gia bán hàng đa cấp. Đạt mục tiêu giám sát 100% các hội nghị, hội thảo, đào tạo về bán hàng đa cấp tổ chức trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, góp phần bảo đảm môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch và đúng quy định pháp luật.
Đối với người cao tuổi: vì yếu tố tâm lý “muốn có thu nhập thêm”, “được nhận thưởng”, hoặc “cộng tác nhẹ nhàng tại nhà”, dễ bị dụ dỗ vào mô hình trá hình. Hãy đặc biệt cảnh giác với những lời mời gọi: “việc nhẹ – lương cao”, “hoa hồng lớn”, “chỉ cần mời thêm người”.
Trước khi tham gia bất kỳ hoạt động đa cấp nào: cần kiểm tra xem doanh nghiệp có giấy phép bán hàng đa cấp hay không, sản phẩm bán ra thực tế là gì, có hợp đồng rõ ràng không.
Tuyệt đối không nên tham gia bằng việc vay mượn, cầm cố tài sản, bán đất, bán nhà chỉ để mua “quyền phân phối” hoặc tham gia mạng lưới.
Nếu được mời tham gia qua mạng xã hội, ứng dụng, hãy hỏi rõ: sản phẩm thật, doanh thu thật, ai chịu trách nhiệm, cơ chế trả thưởng cụ thể. Nếu khó giải đáp hoặc có dấu hiệu mập mờ hãy hỏi con, cháu, hỏi người có thẩm quyền hoặc dừng ngay việc tham gia.
Khi phát hiện dấu hiệu khả nghi, hãy thông báo ngay cho chính quyền địa phương, cơ quan công an hoặc cơ quan chức năng như Sở Công Thương Thanh Hóa để phối hợp xử lý.
Hãy lưu ý rằng: trên thực tế không có “việc nhẹ – lợi nhuận cao – không rủi ro”. Những mô hình kinh doanh đúng pháp luật sẽ luôn minh bạch, có sản phẩm, có doanh thu và chắc chắn có rủi ro rõ ràng.
