Thực trạng dữ dội
Theo Thông báo hàng ngày của Trung tâm Kiểm sát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa (CDC) thì từ ngày 9/8, tức là ngày đầu tiên toàn tỉnh Khánh Hòa thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, đến nay có một hiện tượng lạ là số ca F0 ở cộng đồng giảm rõ rệt, nhưng lại liên tục xuất hiện các ca F0 trong khu phong tỏa (KPT) với mức độ cao, làm người dân hoang mang.
Cụ thể: Ngày 9/8: Nha Trang có 57 ca f0 thì 27 ca trong KPT. Ngày 10/8 có 127 ca F0 thì 108 ca trong KPT. Ngày 11/8 có 196 ca F0 thì 183 ca trong KPT. Ngày 12/8 có 113 ca F0 thì 10 ca trong KPT. Ngày 13/8 có 105 ca F0 thì 80 ca trong KPT. Ngày 14/8 có 98 ca f0 thì 97 ca trong KPT. Ngày 15/8 có 122 ca F0 thì 105 ca trong KPT. Ngày 16/8 có 113 ca F0 thì 106 ca trong KPT. Ngày 17/8 có 109 ca F0 thì 94 ca trong KPT. Ngày 18/8 có 122 ca F0 thì có 100 ca trong KPT.
Đi sâu xem xét các KPT thì thấy đại bộ phận là khu dân cư hình thành tự phát. Có khu ra đời trước giải phóng như ở Vĩnh Phước, Vạn Thạnh, Vạn Thắng, Vĩnh Trường, Vĩnh Lương, Ngọc Hiệp, Vĩnh Thọ… nhưng cũng có khu hình thành gần đây như Đường Đệ của Vĩnh Hòa và Thành Phát, Thành Đạt của Phước Đồng.
 |
| Áp dụng biện pháp cách ly y tế tại 30 khu vực liên quan đến bệnh nhân Covid (ảnh chụp ngày 19/7) |
Chúng tôi chỉ thông kê 3 ngày từ 16 đến 18/8 và thấy tần suất xuất hiện tên của một số KPT khá dày đặc, hầu như ngày nào cũng có ca F0 và số ca không hề ít. Thí dụ: Ở phường Ngọc Hiệp có 5 tổ dân phố là Ngọc Hội, Vĩnh Hội, Ngọc Thảo, Lư Cấm, Vĩnh Điềm thì trong 3 ngày đều xuất hiện các ca F0. Tổ Ngọc Thảo có ngày xuất hiện 7 ca. Thôn Thành Phát, xã Phước Đồng chỉ trong 2 ngày 16 và 17 có tới 9 ca. Phường Vạn Thắng, ngày 18/8 có 20 ca, thì Tổ 2 Vạn Đức có tới 14 ca. Phường Vĩnh Hòa: Khu dân cư Đường Đệ trong 3 ngày có 27 ca. Phường Phương Sài có tổ dân cư 16, trong 3 ngày có 6 ca, cứ đều đặn mỗi ngày 2 ca. Phường Vĩnh Phước là một trong những điển hình có nhiều khu dân cư đông đúc, chật chội, trong 3 ngày có tới 64 ca. Phường Vĩnh Thọ trong ngày 16/8 có: 34 ca. Tổ 1 Sơn Phước chiếm tới 28 ca. Phường Vĩnh Trường có diện tích chật hẹp chỉ 1,34 km2, nhưng dân số lên tới 13.700 người, mật độ 10.639 người/km2. Nhân dân sống bằng nghề khai thác thủy sản và buôn bán nhỏ. Trong 3 ngày 16, 17 và 18/8 có 44 ca f0 và trong 3 KPT là Trường Hải, Trường Đông và Trường Sơn khu nào cũng có.
Thống kê cho thấy mỗi KPT đã là một ổ dịch, có khi cả phường là một ổ dịch. Từ thực tiễn đó chúng tôi cho rằng: Bài toán giảm nhiệt F0 ở KPT là phải giải, giải gấp, giải triệt để.
Nguyên nhân rõ ràng
Người dân hầu hết ở KPT chủ yếu sống bằng nghề lao đọng tự do: Đi bạn (khai thác thủy sản), buôn bán nhỏ, xe ôm, ba gác, thợ hồ, thợ đụng, ve chai, mua bán phế liệu… Do đó cuộc sống của họ phần lớn thuộc loại từ khó khăn đến rất khó khăn. Nhà cửa lụp xụp, chật chội, đường sá đi lại nhỏ hẹp, ngoằn nghèo, con cái đông. Chính vì cuộc sống khó khăn đó nên nhận thức của họ cũng rất hạn chế, lại có rất nhiều tệ nạn bủa vây như ma túy, mại dâm, cờ bạc, trộm cắp, rượu chè… Tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ở đây cũng rất phức tạp, thường xảy ra các vụ trộm cắp, gây rối trật tự công cộng; do đó xuất hiện nhiều đối tượng bất mãn, sống buông thả, tùy tiện, dễ có những hành vi bộc phát, bất cần nên phạm tội và thực tế ở các khu dân cư nói trên có khá nhiều nhiều đối tượng thuộc diện phạm pháp hình sự, đã có thời gian thụ án hoặc cải tạo. Đó là một thực tế không thể phủ nhận.
|
| Còn Khu phong toả ở các con hẻm chật chội, đông đúc dân cư thì đã phong tỏa qua 3 lần thành phố giãn cách xã hội, nhưng số ca F0 vẫn đều dặn xuất hiện. |
Từ thực tế nói trên, khi dịch covid – 19 bùng phát, chính họ là người dễ bị tổn thương nhất. Và mỗi một khi các khu dân cư nói trên có người dương tính với SARS - CoVi- 2 thì sự lây nhiễm trong cộng đồng KPT ấy trở nên dễ dàng và là điều khó tránh. KPT là cộng đồng thu nhỏ. Mặc dù dược thông báo, giải thích, quản lý, nhắc nhở, thậm chí xử phạt, nhưng do dân ở đông đúc, số nhân khẩu trong một hộ nhiều nên sự xúc tác để lây nhiễm là khó tránh. Mặc dù ngoài đường ở khu phong tỏa có hàng rào ngăn chặn và lực lượng dân phòng, công an canh gác; hàng ngày có nhân viên y tế đến kiểm tra, xem xét và lực lượng cứu trợ mang lương thực, thực phẩm đến giúp dỡ; nhưng khi các lực lượng này rời khỏi vị trí là KPT thì mọi hoạt động đâu lại vào đó; lại ăn nhậu, lại cờ bạc, lại xem phim, lại tiếp xúc chuyện trò… và từ đó khi F1 trở thành F0 thì việc lây nhiễm trở nên dễ dàng hơn nơi nào hết.
Giải pháp ngăn chặn!
Trước khi nêu giải pháp, chúng tôi đề nghị thống nhất nhận thức. Đó là: Phải xác định đã là KPT thì nội bất xuất, ngoại bất nhập. Có rào chắn, người canh. Lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm, thuốc men được tiếp tế; y tế được chăm sóc. Nhưng, KPT cũng phải thực hiện giãn cách và giãn cách còn nghiêm ngặt hơn giãn cách xã hội!. KPT là nơi có nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2 rất cao, cao hơn cả cơ sở cách ly!. Ở đó có các loại f1, f2, thậm chí f3, f4. Mà mỗi một khi f1 trở thành f0 thì mức lây lan của nó là không thể kể hết. Khi f1 trở thành f0 thì f2 chuyển lên f1 và f3, f4 được nâng cấp tiếp theo là điều hết sức dễ dàng. Trong lúc đó ở cơ sở cách ly chỉ có f1. Nếu có lây chéo thì mức độ nguy hiểm của nó cũng không đáng kể. KPT có rất nhiều người cao tuổi, lắm bệnh nền nên nguy cơ tư vong cũng cao. Ngoài ra cũng rất đông phụ nữ và và trẻ em nên sẽ gây tâm lý lo sợ của các đối tượng này là điều khó tránh.
Hiện tại TP.Nha Trang có 72 KPT. Số hộ dân ở các KPT, thấp nhất là 3 hộ như khu dân cư Hẻm 52/34/10/5, xóm Còi, tổ dân phố 24 Tây Bắc, Vĩnh Hải; nhưng cũng có KPT lên đến 745 hộ dân như Thôn Thành Đạt, xã Phước Đồng; thậm chí 1.500 hộ dân như tổ dân phố 3, Phước Thành, phường Phước Long. Tính chất nguy nhiểm của KPT là ở đây. Thực tế, sự xuất hiện liên tục ở mức cao các ca f0 tại các KPT của TP Nha Trang trong 10 ngày qua cũng bắt nguồn từ đây và sẽ không bao giờ hết cũng là ở đây. Chính vì thế, chúng tôi xin đề xuất giải pháp:
Một là: Ngay từ bây giờ phải tập trung rà soát lại các KPT. Gia đình nào có đủ điều kiện như số người ít, nhà cửa rộng rãi, điều kiện kinh tế khá giả thì cho cách ly tại nhà ở KPT. Gia đình nào đông người, nhà cửa chật chội, kinh tế khó khăn thì đưa vào cơ sở cách ly. Dù khó khăn về địa điểm, nhân sự, kinh phí đến mấy cũng phải đưa vào khu cách ly, vì ở đấy chỉ có f1, nếu khi một f1 nào đó chuyển sang f0 thì cũng lây một vài f1 khác chứ không thể lây hàng loạt f1 như ở KPT. Ở cơ sở cách ly mới, nhà nước sẽ có điều kiện giúp đỡ họ bằng nguồn tiền trợ cấp của Chính phủ (gói 26.000 tỷ) và hỗ trợ của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, mạnh thường quân trong quá trình phát động toàn dân chung tay phòng chống vovid -19 và cả ngân sách địa phương.
Hai là: Tăng cường vai trò trách nhiệm của Tổ công tác covid -19 trong việc quản lý, động viên, nhắc nhở ý thức tự giác của người dân trong việc đảm bảo giãn cách xã hội ở KPT. “Đi từng ngõ, gõ từng nhà” là ở đây. Từ đó, có biện pháp giám sát, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm như tụ tập ăn nhậu, bài bạc, chuyện trò. Ai vi phạm, chây lỳ đưa ngay vào cơ sở cách ly để quản lý, không thả rông ở KPT. Ai không chấp hành thì cưỡng chế. Ngoan cố thì xử lý hình sự.
Ba là: Ưu tiên lấy mẫu xét nghiệm RT-PCR và test nhanh để phát hiện và tách bóc đưa f0 ra khỏi KPT. Ưu tiên tiêm vaxcin cho người dân trong KPT.
Bốn là: Chăm sóc tốt hơn cuộc sống vật chất cũng như tinh thần cho người dân trong KPT, bằng việc cung ứng lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cũng như thăm hỏi, động viên bà con trong thời gian phong tỏa.
Năm là: Khi KPT được tháo dỡ, tiếp tục quản lý, kiểm tra, nhắc nhở, động viên người dân để họ không tái phạm.
Đây là một việc khó, đòi hỏi quyết tâm cao và kinh phí, nhân lực lớn nhưng không phải không làm được và không thể không làm. Chúng tôi nghĩ: Nguyên nhân của việc xuất hiện nhiều ca f0 ở KPT trên địa bàn TP. Nha Trang và có thể nhiều địa phương khác) trong thời gian vừa qua như chúng tôi phân tích, chứng minh là một sự thật. Chúng tôi tự tin và cam đoan là không ngoài lý do nào khác. Do đó, chúng tôi thiết tha đề nghị các cấp thẩm quyền, ngành chức năng sớm xem xét triển khai thực hiện biện pháp mà chúng tôi đã đề xuất nói trên càng nhanh càng tốt. Có như vậy mới hy vọng kiểm soát đi đến đẩy lùi tình trạng ca F0 trong KPT như hiện nay.
