Tìm về khu chợ chuột Phù Dật trong những ngày cuối năm, khi chúng tôi hỏi người dân An Giang về khu chợ chuột thì nhiều người đều biết và chỉ đường rất tận tình. Với lượng chuột tiêu thụ lên tới trên 4 tấn mỗi ngày, nơi đây được mệnh danh là chợ chuột đồng lớn nhất vùng Đồng bằng Sông Cửu Long.

Từ diệt chuột trở thành nghề mưu sinh chính

Trong số các ngôi làng nổi tiếng với nghề săn chuột đồng trên khắp cả nước thì chợ chuột Phù Dật là một trong những khu chợ lớn nhất và ra đời từ rất lâu đời.

Theo các cụ cao niên trong vùng kể lại, khu chợ này ra đời đã được mấy mươi năm. Từ trước đến nay vùng đất An Giang là một trong những địa phương có diện tích trồng lúa lớn của cả nước nên chuột đồng tập trung rất nhiều, chúng ra sức cắn phá, gây thiệt hại rất lớn. Để bảo vệ mùa màng, bà con tiến hành bẫy bắt, số lượng nhiều vô kể. Vậy là bà con dùng để chế biến thành món ăn, có ngày ăn không hết, bèn đem ra chợ bán kiếm tiền. Thấy có người bán nên nhiều người vùng khác đến cũng mua chuột về nhậu hoặc làm quà.

Thấy thịt chuột có thể mang lại thu nhập, nhiều người dân dọc theo kênh Phù Dật bắt đầu hành nghề bắt chuột bán, cũng chính từ đó thì nơi đây phát sinh việc mua bán chuột. Dần dần tiếng tăm vang xa và trở thành chợ chuột Phù Dật nhộn nhịp như hiện nay.

Hoạt động mua bán và trao đổi chuột sôi nổi nhất vào thời gian từ 5 giờ đến 9 giờ sáng. Từ 5 giờ sáng những người hành nghề bắt chuột từ khắp nơi đổ về đây để nhập chuột cho các thương lái, sau đó các thương lái đưa chuột đi phân phối các nhà hàng, quán nhậu ở các tỉnh miền Tây, thậm chí còn có nhiều thương lái gom lượng lớn chuột rồi chở lên TP Hồ Chí Minh tiêu thụ.

Ngày nay số lượng chuột giảm dần nên mỗi chuyến đi “săn” chuột trung bình người dân bắt được từ 15 đến 20kg tính ra giá bán hiện nay thu nhập mỗi ngày cũng từ 500.000 đồng đến hơn 1.000.000 đồng.

Những năm trở lại đây, khu chợ chuột Phù Dật được nhiều người trong vùng và cả nước biết đến nên những người sống bằng nghề này cũng có thu nhập ổn định, gấp nhiều lần so với nghề làm nông. Cũng chính từ nghề “săn” chuột, buôn chuột mà nhiều người trở nên giàu có, thành “đại gia” của vùng sông nước miền Tây.

Trở thành “đại gia” từ nghề buôn chuột

Mới đặt chân vào đầu khu chợ, dù đứng cách cả trăm mét nhưng không khó để nhận ra khu sơ chế thịt chuột đồng bởi những âm thanh đặc trưng lọc cọc phát ra từ những nhát dao băm xuống thớt một cách dứt khoát của những người làm thịt chuột.

Trên 30 năm gắn bó với nghề làm chuột tại khu chợ chuột Phù Dật, chị Nguyễn Thị Trang cho biết: “Mỗi ngày các xe chở chuột đồng từ các nơi chuyển về, không phân loại chuột lớn, nhỏ. Sau khi chuột được làm thành phẩm thì phân thành ba loại, tùy kích cỡ lớn nhỏ mà bán, giá dao động từ 70.000 đến 100.000 đồng/kg. Vì trong nhà cũng chẳng có mấy người nên mỗi chủ đầu mối sẽ thuê thêm khoảng 15, 20 lao động địa phương để làm chuột hàng ngày. Mỗi lao động họ sẽ được trả công hơn 100.000 đồng/ ngày, tùy sản phẩm làm ra nhiều hay ít. Còn đối với các phế phẩm bỏ ra từ chuột cũng được tận dụng để làm thức ăn nuôi trăn hoặc bán cho các hộ nuôi cá trong xã với giá 3.000 đồng/kg”.

Trò chuyện với phóng viên, Cậu ba Phi Long (45 tuổi) chia sẻ: “Nghề bắt chuột này đã có từ rất lâu rồi từ khi tôi còn nhỏ đã ra đồng cùng bố để bắt chuột về bán kiếm tiền đi học. Nghề bắt chuột thấy vậy chứ cũng kiếm được tiền và người dân chúng tôi bây giờ cũng không nhớ rõ từ lúc nào nghề bắt chuột, buôn chuột lại trở thành nghề mưu sinh chính của người dân nơi đây. Chính nhờ vào nghề này mà nhiều gia đình phất lên thành đại gia của vùng, cuộc sống khấm khá”.

Theo các “lão làng” hành nghề bắt chuột, nghề bẫy chuột hơn nhau ở tính chịu khó và kinh nghiệm. Cũng trên một bờ ruộng nhưng có thể bẫy của người này dính chuột, còn bẫy của người khác lại trống không.

Ông Bùi Văn Ước (người có thâm niên hành nghề làm chuột và phân phối thành phẩm) cho biết, mỗi ngày gia đình ông tiêu thụ cả tấn chuột. Dù không cần biển hiệu, nhà lại nằm sâu trong khu chợ nhưng nhiều khách quen và các lái buôn ở các vùng đều tìm đến gia đình ông để đặt hàng, những đợt cao điểm có ngày gia đình ông cùng hàng chục người làm thuê làm tất bật từ tờ mờ sáng đến tối mịt vẫn không kịp hàng để giao cho khách.

Nghề bắt và bán thịt chuột đã giúp những người nông dân nghèo ở đây cải thiện được cuộc sống, kinh tế gia đình ngày được nâng cao.