Nhịp sống văn hóa 09/02/2021 12:00
 |
| Một góc chợ đêm San Thàng |
Nghe tả đã hấp dẫn, tôi vội vàng nhận lời. Sau bữa cơm tối, chị lấy xe chở tôi vượt qua đoạn đường quanh co vắng vẻ, rồi len lỏi lách qua đám đông nườm nượp. Ngay từ cổng chợ, đã nghe rộn ràng tiếng nhạc bài hát "Chợ phiên Lai Châu" cất lên sôi động. Chị đồng nghiệp gửi xe rồi xăng xái dẫn tôi đi, vừa đi vừa kể về quá trình hình thành chợ và giới thiệu “đặc sản” địa phương.
 |
| ...vui vẻ nâng li |
Trời tối, những ánh đèn sao hắt lên không gian như muôn ngàn vì sao lấp lánh. Lung linh thật. Sao đèn như cũng lọt vào ánh mắt long lanh làm rạng lên khuôn mặt ửng hồng của những cô gái Thái, Mông, Dao đang tình tứ dắt tay bạn trai đi về phía quầy hàng lưu niệm, rồi băng qua những quầy bán đồ ăn vặt thơm nức đầy xúc xích, thịt, khoai, ngô nướng. 20 giờ, chợ đã đông nghịt người, đường vào chợ đã kẹt cứng. Tiếng cười nói, chào mời rôm rả. Các cô gái mải mê ngắm nghía, lựa chọn trang phục mới như khăn, mũ, áo, vòng tay hoặc phụ kiện đẹp cho bộ váy vừa hoàn thiện của mình…
 |
| Đủ món ăn vặt hấp dẫn |
Đặc trưng của địa bàn xã San Thàng đa phần là đồng bào Giáy nên từ khu gian hàng ẩm thực đến quầy hàng lưu niệm và cả các chương trình văn nghệ cũng rất… dân tộc Giáy. Nồi thắng cố ngựa ô nóng hổi, thơm lừng, xung quanh bày la liệt bàn ghế và bàn nào cũng đông kín. Quầy lẩu nướng cũng không kém cạnh, khói bay nghi ngút…
Thanh niên, trung niên và cả những người trên đầu hai thứ tóc vừa nâng những li rượu ngô thơm nồng vừa trò chuyện vui vẻ. Các chị trung niên lại xúm vào quầy bánh cuốn, gọi cho mình đĩa bánh dẻo chấm với nước mắm pha nhạt, thêm chút chanh chua và thịt băm xào, ăn xong còn lưu hương vị đậm đà. Có bà mẹ chọn mua bánh bỏng, bánh rán, ngô bung về cho con cháu. Quầy phở nhắng không còn chỗ trống. Một nhóm thanh nữ trong trang phục dân tộc mới tinh rực rỡ vừa mải mê trò chuyện cùng bạn trai vừa đưa lên miệng miếng xúc xích thơm giòn. Thấy tôi giơ máy ảnh, cậu thanh niên quay lại, làm hiệu xin kiểu ảnh đẹp. Cô bạn đi cùng bẽn lẽn nhìn theo.
 |
| Các cô gái Thái, Mông, Dao xúng xính trong váy mới |
Cặp vợ chồng trẻ chở theo hai con xuống chợ, bảo: Nhà cháu ở mãi bản xa. Tuần nào cháu cũng xuống đây đi chợ vui chơi và mua sắm. Đêm nay, hai vợ chồng và các con cùng thư giãn và ăn những món mình ưa thích mà không phải vào bếp cầu kì. Bọn trẻ thì được nô đùa thỏa thích và đòi bố mẹ mua cho những món đồ xinh xắn, miếng thịt nướng béo ngậy cắn ngập chân răng mà phải lâu lắm rồi chúng mới có cơ hội thưởng thức.
Anh Sùng A Chía cùng vợ Má Thị Dao đang dừng chụp ảnh bên cây cầu nhỏ nối hai khu lưu niệm và ẩm thực. Hình như anh chị mới sắm “dế” yêu. Tôi lại gần, xin chụp ảnh anh chị rồi lân la hỏi chuyện. A Chía bảo, từ Nậm Loỏng nhà anh đến đây không xa, chỉ độ hơn chục cây số, song đây cũng là lần đầu đi chợ đêm San Thàng. Đẹp và vui quá. Đêm nay vợ chồng anh thuê nhà trọ ngủ tại đây và mai đi phiên chợ ngày nữa.
 |
| ... cậu thanh niên ra hiệu xin kiểu ảnh đẹp |
Khu sân khấu ngoài trời tưng bừng chương trình ca múa nhạc. Theo một cán bộ xã ở đây, xã có 15 đội văn nghệ ở các bản, thường xuyên tập luyện và được xếp lịch biểu diễn tại chợ đêm và các dịp lễ, tết... Mỗi tuần sẽ có một chương trình khác nhau để khách đến đây vừa được thưởng thức chương trình đậm đà bản sắc dân tộc vừa giao lưu với các nghệ nhân, nghệ sĩ. Những diễn viên trong trang phục dân tộc say sưa thể hiện những bản tình ca, dân ca Giáy, hát Then, múa khèn Mông, xòe Thái… liên tục nhận được những tràng vỗ tay giòn giã từ phía khán giả. Cuối chương trình khán giả và diễn viên cùng nắm tay nhau trong màn xòe đoàn kết và vòng xòe cứ lớn dần, lớn dần cho đến tận khuya.
|
Ông Trần Văn Long, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Lai Châu cho biết: Chợ San Thàng vốn là đầu mối mua bán, trao đổi hàng hóa nông sản giữa người dân TP Lai Châu và các các huyện lân cận như Tam Đường, Phong Thổ, Tân Uyên. Để góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc địa phương, từ cuối năm 2019, UBND tỉnh có chủ trương cho thành phố tổ chức “Chợ đêm San Thàng” vào tối thứ Bảy hằng tuần, tạo sự hấp dẫn du khách khi đến Lai Châu. Chợ đêm không chỉ là điểm nhấn về du lịch, mà còn là động lực để TP Lai Châu giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, biến tiềm năng, lợi thế của địa phương thành sản phẩm du lịch, nâng cao thu nhập và đời sống người dân.
 |
| Người cao tuổi sà vào gian hàng tìm món bánh ưa thích mua về cho con cháu |
 |
| Cả gia đình trẻ xuống chợ |
Đêm nay, ông Long cũng tiếp đoàn khách du lịch từ Hà Nội lên, ông cho biết thêm, rất nhiều đoàn đã biết đến chợ đêm San Thàng và thường thì ông kín lịch vào các phiên như thế này. Mỗi đêm chợ đón từ 1.500 đến 2.000 khách và tương đối đồng đều, ổn định. Cứ đà phát triển này, thành phố chủ trương tăng cường các phiên trong tuần và Lai Châu cũng mong muốn nhân rộng mô hình đặc biệt này ở những nơi có cùng điều kiện.
Sau một thời gian dài phải tạm dừng hoạt động do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, tối ngày 13/6/2020 phiên chợ đêm đầu tiên đã được mở lại trong sự đón chờ của nhân dân các dân tộc trên địa bàn. Phiên chợ thu hút đông đảo bà con và du khách thập phương về tham gia giao lưu văn hóa - văn nghệ và trao đổi mua bán, thưởng thức ẩm thực.
