Đẩy lùi biến tướng trong thực hiện nếp sống văn minh lễ hội

Không chỉ là đẩy lùi các hiện tượng phản cảm như chen lấn, xô đẩy, ăn mặc phản cảm…, BQL di tích, Ban tổ chức lễ hội luôn đề cao yếu tố an toàn như tuyên truyền thực hiện quy định 5K, xác định an toàn của mỗi cá nhân là an toàn của cả cộng đồng.

Ban Quản lý di tích, Ban tổ chức lễ hội chùa Hương đã cho lắp đặt nhiều biển tuyên truyền cổ động trực quan dọc hai bên bờ suối Yến

Tiêu chí an toàn là trên hết

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Viện trưởng Viện VHNT Quốc gia Việt Nam chia sẻ, mùa lễ hội vừa qua đã diễn ra trong giai đoạn khó khăn của đất nước, khi dịch bệnh Covid-19 diễn biến khó lường, và ưu tiên số 1 của chúng ta là bảo đảm an toàn cho cộng đồng. Việc dừng tổ chức lễ hội là điều không ai mong muốn, nhưng trong hoàn cảnh đặc biệt này, việc hy sinh những lợi ích cá nhân vì lợi ích chung không chỉ là bảo đảm phòng chống dịch, mà còn thể hiện trách nhiệm đạo đức của mỗi cá nhân đối với cộng đồng.

Nhìn lại mùa lễ hội năm 2021, nhiều di tích, lễ hội lớn đã dừng tổ chức lễ khai mạc; một số lễ hội có thời gian kéo dài như lễ hội chùa Hương (Hà Nội), Yên Tử (Quảng Ninh) cũng phải trải qua điệp khúc “đóng - mở” tùy tình hình diễn biến dịch bệnh. BQL di tích danh thắng chùa Hương cho biết, năm nay, thời gian di tích được mở cửa (từ 13/3 đến 3/5) đã đón khá đông người dân và du khách. Trong khoảng thời gian này, BQL di tích, BTC lễ hội đề cao nhiệm vụ đảm bảo an toàn cho người đi lễ, nguyên tắc 5K (Khẩu trang, Khử trùng, Khoảng cách, Không tụ tập, Khai báo y tế) được xác định là giải pháp quan trọng hàng đầu. Theo BQL di tích, một số trường hợp quên không đeo khẩu trang hoặc kéo khẩu trang ra để chụp ảnh, đi theo đám đông và không thực hiện khai báo y tế đều được BQL di tích, BTC lễ hội nhắc nhở. Một số hiện tượng thiếu văn minh diễn ra trên suối Yến như hát karaoke bằng loa kéo, không mặc áo phao… cũng đều được chấn chỉnh kịp thời.

Khác với những mùa lễ hội trước đây, khi dịch bệnh Covid-19 chưa ập đến, văn minh ứng xử trong lễ hội là thái độ gìn giữ vệ sinh môi trường, là không ăn mặc phản cảm hay có những hành vi dung tục không phù hợp, không đổi và rải, rắc tiền lẻ tại di tích, không sử dụng đồ vàng mã số lượng lớn... thì trong hai mùa lễ hội vừa qua, yếu tố văn minh trong lễ hội đã khác, với tiêu chí an toàn đặt lên trên hết. Ông Bùi Hoài Sơn cho rằng, mỗi người cần tự điều chỉnh nhận thức, hành vi của chính mình để vừa thể hiện sự thành kính với các bậc tiền nhân, vừa đảm bảo an toàn phòng, chống dịch. Từ đó, mỗi cá nhân đi lễ hội cần thiết lập cho mình những thói quen trong trạng thái bình thường mới bởi thành kính không phải là mâm cao cỗ đầy, không phải nhiều vàng mã mà quan trọng là tấm lòng hướng đến những điều chân - thiện - mỹ.

Trước các làn sóng dịch bệnh phức tạp, khó lường, ngay từ trước mùa lễ hội, kế hoạch chuẩn bị đã được các địa phương chủ động thiết kế kịch bản ở nhiều cấp độ để ứng phó. Thực tế cho thấy, những kịch bản đã được tính toán, lường trước nhiều tình huống để các lễ hội không trở nên bị động. Trực tiếp đi kiểm tra công tác quản lý và tổ chức lễ hội tại một số địa phương, ông Lương Đức Thắng, Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VH-TT&DL) nhận định, trong mùa lễ hội năm 2021, các địa phương có di tích, lễ hội trọng điểm đều đã nghiêm túc, chủ động xây dựng các kịch bản ứng phó với Covid-19, trong đó sẵn sàng phương án ngừng tổ chức lễ hội nếu dịch bùng phát theo quy định tại Nghị định 110 về công tác quản lí và tổ chức lễ hội. “Mặc dù ngừng tổ chức sẽ ảnh hưởng lớn đến đời sống nói chung của người dân ở nơi có lễ hội, nhưng qua kiểm tra có thể nhận thấy rõ các địa phương và cộng đồng luôn sẵn sàng tinh thần phòng, chống dịch rất cao, tránh nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng…”, ông Lương Đức Thắng nhấn mạnh.