“Cột sống” - trụ cột của sự sống

Như đã nói ở số báo trước, trong số này, chúng tôi sẽ giúp độc giả NCT tìm hiểu về Phình vị - thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, cách điều trị và phòng chống.

Cột sống thắt lưng gồm 5 đốt từ L1 đến L5. Phía trên đốt L1 tiếp giáp đốt D12 của cột sống lưng, phía dưới đốt L5 tiếp giáp đốt S1 của xương cùng. Ở giữa các đốt sống là đĩa đệm cột sống, bao quanh cột sống gồm các hệ cơ, dây chằng, mạch máu có nhiệm vụ giữ và nuôi dưỡng cột sống. Đoạn cột sống thắt lưng có xu thế hơi cong ra phía bụng...

Phình vị: Là hiện tượng đĩa đệm không ở vị trí giải phẫu bình thường, gây lồi, chiều cao thân đĩa đệm không bình thường do bị chèn ép dẫn đến đĩa đệm bị xẹp (phình) nhưng nhân nhầy đĩa đệm vẫn còn nằm trong bao xơ chưa thoát ra ngoài.

Thoát vị: Là tình trạng nhân nhầy đĩa đệm cột sống thoát ra khỏi vị trí bình thường trong vòng sợi chèn ép vào ống sống hay các rễ thần kinh sống và có sự đứt rách vòng sợi.

Triệu chứng:

Phình vị - Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng với các triệu chứng nhức, tê lan dọc từ thắt lưng xuống lưng và chân, khiến người bệnh rất khó chịu và đau đớn. Ngoài ra, đau cột sống và đau rễ thần kinh là các triệu chứng nổi bật nhất của bệnh. Đau thường tái phát nhiều lần, mỗi đợt kéo dài khoảng 1 đến 2 tuần, sau đó lại đỡ đau. Có khi đau âm ỉ nhưng thường đau dữ dội, đau tăng khi ho, vận động, khi thời tiết thay đổi đột ngột. Ngoài ra, còn có cảm giác kiến bò, tê cóng, kim châm tương ứng với vùng đau. Dần dần, đau trở nên thường xuyên, kéo dài nếu không được điều trị. Tùy theo vị trí đĩa đệm thoát vị có các triệu chứng đặc trưng chèn ép theo tiết đoạn thần kinh từng vùng.

Ngoài ra, bệnh nhân còn bị hạn chế cử động cột sống: Không còn khả năng ưỡn của thắt lưng, không cúi được xuống thấp, các vận động liên quan đến cột sống thắt lưng gặp nhiều khó khăn. Người bệnh có tư thế ngay lưng hay vẹo về 1 bên để chống đau, cơ cạnh cột sống co cứng. Có trường hợp đau rất dữ dội phải nằm bất động về bên đỡ đau.

Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân gây nên Phình vị - Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng:

- Phổ biến là sai tư thế trong lao động, vận động và các hoạt động. Ví dụ: Thay vì ngồi xuống bê vật nặng rồi từ từ đứng lên, nhiều người có thói quen đứng rồi cúi xuống nhấc vật nặng. Việc mang vác nặng sai tư thế này dễ gây chấn thương đốt sống thắt lưng, Phình vị - Thoát vị đĩa đệm.

- Thói quen sinh hoạt hằng ngày cũng ảnh hưởng xấu tới cột sống như tư thế ngồi cong vẹo cột sống, tập thể dục không đúng cách gây tổn thương đốt sống.

- Thoái hóa tự nhiên: Tuổi tác và các bệnh lí cột sống bẩm sinh cũng là các yếu tố thuận lợi để gây bệnh. Những người có nguy cơ cao nhất là những người lao động nặng, NCT do các thành phần nước và đàn hồi bên trong đĩa đệm sẽ giảm đi theo tuổi, đĩa đệm thường không còn đàn hồi, nhân nhầy có thể bị khô, vòng sụn bên ngoài xơ hóa, rạn nứt.

- Bị tai nạn hay các chấn thương cột sống.

- Béo quá mức hoặc các bệnh bẩm sinh: Những người thừa cân sẽ có nguy cơ bị Phình vị - Thoát vị cao hơn bình thường, do cột sống phải gồng lên để gánh trọng lượng cơ thể lớn. Ngoài ra, những bệnh lí bẩm sinh từ nhỏ như hẹp ống sống, thoát vị nhân tủy,... cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

- Di truyền (nếu bố mẹ có đĩa đệm yếu do bất thường về cấu trúc thì con cái cũng dễ bị Phình vị - Thoát vị đĩa đệm).

Biến chứng Phình vị - Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Đây là bệnh thường gặp có thể để lại nhiều hậu quả ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt. Khả năng vận động bị giảm sút rõ rệt, khi rễ thần kinh bị chèn ép thì bệnh nhân khó vận động. Nếu tổn thương thần kinh tọa thì bệnh nhân có thể không nhấc được gót hay mũi chân. Dần dần xuất hiện teo cơ bên chân tổn thương. Khi bệnh nặng người bệnh thấy tê bì, mất cảm giác ở chân hay đại tiện, tiểu tiện không tự chủ, rối loạn vận động hoặc thậm chí liệt hai chi dưới.

Các bệnh lí thường gặp do Phình vị - Thoát vị cột sống thắt lưng

Đau thần kinh tọa: Là dây thần kinh lớn nhất cơ thể tạo nên bởi các rễ thần kinh từ đốt sống thắt lưng L3, L4, L5, S1

Đau thắt lưng cấp hay mạn tính: Là do chèn ép đám rối thần kinh thắt lưng được tạo nên bởi các rễ thần kinh đốt sống thắt lưng từ L1 đến L5.

Đau thần kinh đùi, bì: Là dây thần kinh được tạo nên bởi các rễ thần kinh từ đốt sống thắt lưng L1, L2, L3

Mời quý độc giả đón đọc chuyên đề “Cột sống - trụ cột của sự sống” kì tiếp theo với nội dung: Đi sâu vào bệnh lí đau thần kinh tọa do Phình vị - Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Chuyên mục này được sự đồng hành của Công ty CP truyền thông chăm sóc sức khỏe Sao Đại Việt. ĐC: Số 18 Nguyễn Đổng Chi - phường Cầu Diễn - quận Nam Từ Liêm - TP Hà Nội.
Điện thoại: 0243.207.26.26. Di động: 084.24.89.666
www.facebook.com/toasangtroiyeuthuong
Email: saodaiviet.vn@gmail.com
Mọi ý kiến về bài viết, xin quý vị vui lòng liên lạc với địa chỉ trên.