Con người dưới cách nhìn của y học cổ truyền (Kì 36)

Trong những kì trước chúng ta đã tìm hiểu về ba đường kinh dương ở chân (kinh túc dương minh vị, túc thái dương bàng quang và túc thiếu dương đởm và hai đường kinh âm ở chân: Túc thái âm tì, túc thiếu âm thận. Trong kì này sẽ cùng tìm hiểu về đường kinh âm ở còn lại ở chân là túc quyết âm can…

3. Kinh túc quyết âm can

a. Cấu trúc đường kinh:

Kinh túc quyết âm can bắt đầu từ cạnh ngoài góc móng ngón chân cái đi lên hướng mu bàn chân, đi qua phía trước mắt cá trong khoảng hơn một thốn. Từ đây đường kinh tiếp tục đi lên qua huyệt Tam âm giao đến chỗ cách mắt cá trong 3 thốn thì giao nhau với kinh thúc thái âm tì rồi đi theo phía sau kinh thúc thái âm tì lên đến cạnh trong đầu gối. Sau đó đi men theo cạnh trong đùi lên đến gồ mu, vòng quanh bộ phận sinh dục rồi đi đến bụng dưới. Đi song với đường kinh Vị vào tới tạng can và liên lạc với phủ Đởm. Kế tiếp đường kinh đi xuyên qua cơ hoành đến xương sườn đi lên men theo khí quản, cạnh sau hầu tiến vào trong mũi, sang hố mắt, hướng lên ra trước trán hợp lại với mạch đốc ở đỉnh đầu.

Một mạch nhánh tách ra từ hệ mắt đi xuống phía sau của góc hàm vòng phía trong môi.

Một mạch nhánh ở gan, từ tạng cạn tách ra, đi qua cơ hoành, đến tạng phế.

Kinh túc quyết âm can có 14 huyệt, hai bên là 28 huyệt. Các huyệt của kinh can gồm có: Đại đôn, Hành gian, Thái xung, Trung phong, Lãi câu, Trung đô, Tất quan, Khúc tuyền, Âm bao, Túc ngũ lí, Âm liêm, Cấp mạch, Chương môn, Kì môn.

b. Quan hệ của đường kinh với các tạng phủ:

Kinh túc quyết âm can đi từ chân lên đến đầu, thuộc về tạng Can, có đường liên lạc sang phủ Đởm. Ngoài ra kinh can có quan hệ trực tiếp với các tạng Phế, Thận, phủ Vị và não.

c. Chủ trị của đường kinh:

Kinh túc quyết âm can được ứng dụng trong điều trị các chứng: Đái dầm, tiểu tiện khó, phụ nữ bị đau bụng dưới, đau lưng, ỉa chảy, sán khí, bệnh tinh thần. Kinh can được ứng dụng trong điều trị bệnh ở âm vật, dương vật là chính, ngoài ra cũng trị các bệnh ở cả mắt và sườn.

F. Ứng dụng của 12 đường kinh lạc:

Nguyên lí kinh lạc của y học phương Đông chỉ ra rằng:

Thống bất thông (Thống có nghĩa là đau, đau là do khí huyết tại nơi đó bị ứ tắc).

Thông bất thống (Khi khí huyết lưu thông thì hết đau)

Cho nên từ xa xưa, cha ông ta đã tìm ra nhiều phương pháp điều trị không dùng thuốc, tiêu biểu đó là: Châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt... Đó là những phương pháp tác động vào kinh lạc để “điều và dưỡng” hệ thống kinh lạc nhằm lưu thông, điều chỉnh sự vận hành của khí huyết. Qua đó giúp phòng bệnh và điều trị bệnh. Các phương pháp này đã được ứng dụng hàng ngàn năm để chăm sóc, bảo vệ sức khỏe con người. Với yêu cầu ngày càng cao về chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là chăm sóc sức khỏe ban đầu, mọi người cần được trang bị phương pháp để tự mình chăm sóc sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng. Vì vậy cần có một phương pháp đơn giản để hướng dẫn cho mọi người có thể tự thực hiện được việc chăm sóc sức khỏe.

Một trong những cách thức đơn giản nhất để mọi người có thể tự làm cho kinh mạch của mình thêm thông suốt đó chính là vuốt hoặc vỗ lên vùng da theo đường đi của các đường kinh mạch. Để phòng bệnh và dưỡng sinh tăng cường sức khỏe thì cứ mỗi một nhóm 3 đường kinh (3 đường kinh dương ở tay, 3 đường kinh âm ở tay, 3 đường kinh dương ở chân, 3 đường kinh âm ở chân) chúng ta vuốt hoặc vỗ khoảng 20 lần. Còn trong trường hợp hỗ trợ điều trị một chứng bệnh nào đó thì cần vuốt hoặc vỗ kinh mạch đó nhiều hơn khoảng từ 50 - 100 lần. Điều này cần được làm hàng ngày thì sức khỏe sẽ tốt hơn.

Một phương pháp tập luyện dưỡng sinh ứng dụng học thuyết kinh lạc rất hiệu quả mà trong hơn 12 năm qua rất nhiều người đã tập luyện và cải thiện tình trạng sức khỏe rất tốt, đó là bài tập Dưỡng sinh kinh lạc. Quý vị muốn tìm hiểu thì xin gửi mail: bsdonamkhanh@gmail.com.

BS Đỗ Nam Khánh & BS YHCT Nguyễn Mạnh Linh

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Hệ thống tiêm chủng VNVC trao tặng Bộ Y tế 500.000 liều vắc xin sởi

Hệ thống tiêm chủng VNVC trao tặng Bộ Y tế 500.000 liều vắc xin sởi

Ngày 17/3 tại Hà Nội, hai ngày sau công điện khẩn của Thủ tướng Chính phủ về việc yêu cầu đẩy nhanh tiêm chủng vắc xin phòng chống bệnh sởi, Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng VNVC đã trao tặng 500.000 liều vắc xin sởi (MVVAC - Việt Nam) cho Bộ Y tế nhằm khẩn trương đưa về các địa phương có nguy cơ bùng phát dịch, đẩy nhanh tốc độ bao phủ vắc xin sởi trên toàn quốc, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho người cao tuổi

Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho người cao tuổi

Nhằm nâng cao chất lượng sống và phát hiện sớm các bệnh mãn tính không lây nhiễm, UBND phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh đã triển khai kế hoạch khám sức khỏe định kì cho NCT trên địa bàn.
Quảng Nam: Tăng cường phòng chống dịch sởi

Quảng Nam: Tăng cường phòng chống dịch sởi

Thực hiện Công văn số 656/BYT-DP ngày 8/2/2025 của Bộ Y tế về việc tăng cường phòng, chống bệnh cúm, sởi và các bệnh lây truyền qua đường hô hấp; tiếp theo Công văn số 01/PB-DT ngày 9/3/2025 của Cục Phòng bệnh về điều tra, xác minh các trường hợp mắc bệnh; xét các báo cáo của Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Nam về tình hình các ca mắc, nghi mắc sởi còn diễn biến khó lường, hai ca tử vong nghi sởi đều tại nhà và tiến độ triển khai chiến dịch tiêm chủng vắc xin phòng, chống dịch sởi còn chậm, Cục Phòng bệnh đề nghị các đơn vị tổ chức thực hiện các giải pháp cụ thể sau:
Cách rửa rau giúp giảm nguy cơ ngộ độc thực phẩm

Cách rửa rau giúp giảm nguy cơ ngộ độc thực phẩm

Trong các bữa ăn hằng ngày, rau, củ, quả đóng vai trò quan trọng và là nguồn cung cấp dưỡng chất không thể thiếu. Rửa rau mặc dù đơn giản, nhưng có những phương pháp khi rửa rau giúp đạt hiệu quả làm sạch cao nhất...
Bộ Y tế triển khai thí điểm bộ công cụ báo cáo sự cố y khoa trực tuyến và quản lý nguy cơ, an toàn người bệnh cho các bệnh viện tuyến trung ương

Bộ Y tế triển khai thí điểm bộ công cụ báo cáo sự cố y khoa trực tuyến và quản lý nguy cơ, an toàn người bệnh cho các bệnh viện tuyến trung ương

Ngày 11/3, tại Hà Nội, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế đã tổ chức tập huấn triển khai thí điểm bộ công cụ báo cáo sự cố y khoa trực tuyến và quản lý nguy cơ, an toàn người bệnh.

Tin khác

Một số bài thuốc từ cơm cháy trị rối loạn tiêu hóa

Một số bài thuốc từ cơm cháy trị rối loạn tiêu hóa
Cơm cháy không chỉ là một món ăn ưa thích của nhiều người mà còn là vị thuốc chữa bệnh ít ai biết đến, trong đó có trị rối loạn tiêu hóa...

Mối nguy hại khi tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ

Mối nguy hại khi tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ
Thịt đỏ có các chất dinh dưỡng mà cơ thể cần nhưng nó cũng đi kèm với một số rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe nếu ăn nhiều.

Vì sao y học cổ truyền rất coi trọng vấn đề ăn kiêng?

Vì sao y học cổ truyền rất coi trọng vấn đề ăn kiêng?
Ăn kiêng là một vấn đề rất quan trọng và lí thú của y học cổ truyền (YHCT) và cũng là bản sắc của văn hoá ẩm thực Việt nam. Trong Hoàng đế nội kinh, cuốn sách thuốc cổ nhất còn lưu truyền đến nay, đã ghi lại khá nhiều nội dung liên quan đến việc ăn kiêng.

Xử lý nghiêm cơ sở quảng cáo dịch vụ khám chữa bệnh khi chưa được cấp giấy phép quảng cáo

Xử lý nghiêm cơ sở quảng cáo dịch vụ khám chữa bệnh khi chưa được cấp giấy phép quảng cáo
Cục Quản lý khám, chữa bệnh (KCB), Bộ Y tế vừa có Công văn số 258/KCB – QLHN về việc chấn chỉnh hoạt động quảng cáo đối với cơ sở KCB.

Dấu hiệu cảnh báo bệnh trầm cảm

Dấu hiệu cảnh báo bệnh trầm cảm
Người mắc bệnh trầm cảm thường mất ngủ kéo dài, thèm ăn và thay đổi cân nặng, dễ cáu kỉnh và giảm ham muốn tình dục.

Những thực phẩm tốt cho hệ hô hấp của người cao tuổi

Những thực phẩm tốt cho hệ hô hấp của người cao tuổi
Trong giai đoạn thời tiết chuyển mùa như hiện nay, người cao tuổi cần chú ý nâng cao sức khỏe, bảo vệ hệ hô hấp. Các loại thực phẩm sau đây giúp chữa lành phổi, tốt cho hệ hô hấp:

Cần có cái nhìn khách quan và toàn diện về ngành Y tế

Cần có cái nhìn khách quan và toàn diện về ngành Y tế
Trên các diễn đàn thường có nhiều ý kiến phản ánh về thái độ phục vụ của y, bác sĩ tại các cơ sở khám, chữa bệnh hiện nay. Thực tế, chúng ta cần có cái nhìn khách quan và toàn diện về nghề Y. Sự hài lòng của người dân là một trong những yếu tố phản ánh chất lượng của ngành Y hiện nay...

Hợp tác cải thiện chất lượng dịch vụ y tế cho người cao tuổi

Hợp tác cải thiện chất lượng dịch vụ y tế cho người cao tuổi
Nhân kỷ niệm 70 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2025), ngày 25/2/2025, tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Đống Đa, đã diễn ra Lễ "Ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa BVĐK Đống Đa và Bệnh viên Lão khoa Trung ương.

Những triệu chứng điển hình của áp xe gan

Những triệu chứng điển hình của áp xe gan
Áp xe gan là một tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng trong gan, thường do vi khuẩn, kí sinh trùng hoặc các tác nhân gây bệnh khác xâm nhập. Đây là một bệnh lí cần được chú ý và điều trị kịp thời vì áp xe gan có thể diễn biến rất nhanh và nghiêm trọng...

Khoa Hồi sức tích cực đón nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân lần 2

Khoa Hồi sức tích cực đón nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân lần 2
Chiều 24/2, Bệnh viện Quân y 175 (QY175), TP. Hồ Chí Minh tổ chức Lễ đón nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân dành cho Khoa hồi sức tích cực nhằm ghi nhận những đóng góp đặc biệt trong đại dịch Covid-19. Đồng thời,tổ chức kỷ niệm 70 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 – 27/2/2025) nhằm tri ân, tôn vinh những đóng góp của các y bác sĩ nhiều thế hệ với sự nghiệp phát triển, trưởng thành của Bệnh viện QY175 và ngành y tế .

Hà Nội: Xử lý nghiêm các vi phạm trong kinh doanh thuốc Tamiflu điều trị cúm

Hà Nội: Xử lý nghiêm các vi phạm trong kinh doanh thuốc Tamiflu điều trị cúm
Ngày 21/2, Sở Y tế Hà Nội có Báo cáo số 51/SYT-NVD gửi Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) về việc kiểm tra, xác minh và xử lý theo thông tin liên quan đến việc kinh doanh thuốc Tamiflu điều trị cúm.

Bệnh viện Lê Văn Thịnh tổ chức Hội nghị Khoa học về “An toàn người bệnh trong thực hành lâm sàng”

Bệnh viện Lê Văn Thịnh tổ chức Hội nghị Khoa học về “An toàn người bệnh trong thực hành lâm sàng”
Sáng 22/2, Bệnh viện Lê Văn Thịnh, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh phối hợp cùng Quỹ học mãi Foundation, Trường Đại học Sydney, Úc tổ chức hội nghị khoa học năm 2025, với chủ đề “An toàn người bệnh trong thực hành lâm sàng”.

Bảo đảm phòng chống ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền qua thực phẩm

Bảo đảm phòng chống ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền qua thực phẩm
Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vừa có công văn về việc bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng ngừa ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền qua thực phẩm trên địa bàn năm 2025.

Những lợi ích của nấm bờm sư tử

Những lợi ích của nấm bờm sư tử
Nấm bờm sư tử là một loại nấm thuộc loài Hericium erinaceus. được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền châu Á vì những lợi ích như ngăn ngừa bệnh Alzheimer, chống trầm cảm hoặc hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.

Trà đen, trà xanh và cách uống có lợi nhất

Trà đen, trà xanh và cách uống có lợi nhất
Trà là một loại đồ uống được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới và ngày càng có nhiều bằng chứng về lợi ích sức khỏe mà trà mang lại cho con người. Tuy nhiên, việc sử dụng trà như thế nào để có lợi nhất thì không phải ai cũng biết...
Xem thêm
Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho người cao tuổi

Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho người cao tuổi

Nhằm nâng cao chất lượng sống và phát hiện sớm các bệnh mãn tính không lây nhiễm, UBND phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh đã triển khai kế hoạch khám sức khỏe định kì cho NCT trên địa bàn.
Xử lý nghiêm cơ sở quảng cáo dịch vụ khám chữa bệnh khi chưa được cấp giấy phép quảng cáo

Xử lý nghiêm cơ sở quảng cáo dịch vụ khám chữa bệnh khi chưa được cấp giấy phép quảng cáo

Cục Quản lý khám, chữa bệnh (KCB), Bộ Y tế vừa có Công văn số 258/KCB – QLHN về việc chấn chỉnh hoạt động quảng cáo đối với cơ sở KCB.
Hợp tác cải thiện chất lượng dịch vụ y tế cho người cao tuổi

Hợp tác cải thiện chất lượng dịch vụ y tế cho người cao tuổi

Nhân kỷ niệm 70 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2025), ngày 25/2/2025, tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Đống Đa, đã diễn ra Lễ "Ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa BVĐK Đống Đa và Bệnh viên Lão khoa Trung ương.
Đơn vị Lão khoa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp: Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

Đơn vị Lão khoa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp: Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

Với phương châm “Tất cả vì sự hài lòng của người bệnh”, đội ngũ nhân viên y tế của Đơn vị Lão khoa – Khoa nội 4 (Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp) luôn học hỏi trau dồi kiến thức, nâng cao năng lực, nêu cao tinh thần đoàn kết xây dựng và phát triển đơn vị, cống hiến cho sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân.
Chật vật vì ngủ 2 – 3 tiếng mỗi đêm, nhiều người đã tìm được bí kíp hay

Chật vật vì ngủ 2 – 3 tiếng mỗi đêm, nhiều người đã tìm được bí kíp hay

Theo thống kê, tại Việt Nam, có đến hơn 1/3 dân số đang gặp phải hội chứng khó ngủ, mất ngủ. Điều đáng lo, nhiều trường hợp chỉ ngủ 2 – 3 tiếng mỗi đêm, thậm chí thức trắng gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng tới sức khỏe.
Phẫu thuật nội soi cho NCT mắc ung thư đại tràng

Phẫu thuật nội soi cho NCT mắc ung thư đại tràng

Đầu năm 2024, phẫu thuật nội soi, trong đó có “Phẫu thuật Bạch Mai” lại phát huy giá trị thực tiễn của mình bằng việc điều trị thành công nâng cao chất lượng sống cho hai bệnh nhân 94 tuổi mắc ung thư. Sau mổ, cả 2 cụ đều đáp ứng tốt và được xuất viện trở về cuộc sống bình thường chỉ sau 10 ngày “đại phẫu”.
Bệnh nhân có bệnh nền tim mạch cần lưu ý gì khi bị cúm mùa?

Bệnh nhân có bệnh nền tim mạch cần lưu ý gì khi bị cúm mùa?

Miền Bắc đang chuyển thời tiết sang giá buốt và theo dự đoán sẽ tiếp tục chuyển biến sang hình thái nồm ẩm. Trong bối cảnh số người mắc cúm mùa ngày càng gia tăng thì yếu tố thời tiết càng là điều kiện thuận lợi để số người mắc bệnh tăng cao, đặc biệt là những bệnh nhân có bệnh lý nền như tim mạch, hô hấp...
Công bố Dự án Talk show “Khỏe - Đẹp - Khoa học”

Công bố Dự án Talk show “Khỏe - Đẹp - Khoa học”

Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam vừa tổ chức Lễ công bố Dự án Talk show “Khỏe – Đẹp - Khoa học”.
Khơi nguồn năng lượng tích cực từ “Trạm nạp năng lượng hạnh phúc" của các nhãn đồ uống TH

Khơi nguồn năng lượng tích cực từ “Trạm nạp năng lượng hạnh phúc" của các nhãn đồ uống TH

Tết Nguyên Đán – thời điểm sum họp gia đình, lan tỏa yêu thương và khởi đầu cho những điều mới mẻ. Với mục tiêu mang đến một trải nghiệm Tết trọn vẹn hơn, các nhãn hàng đồ uống TH đã tạo nên “Trạm nạp năng lượng hạnh phúc” tại các trung tâm thương mạ
Phiên bản di động