Nội dung vụ việc
Ông Giàng Mí Sính cho biết: Gia đình ông có thửa đất tại thôn Má Pắng, xã Đồng Văn (nay là thị trấn Đồng Văn), do cha ông để lại, sử dụng đến đời ông đã là đời thứ 4. Tháng 12/1987, gia đình ông cho ông Giàng Chà Dình, là chú họ ở thôn Má Pắng mượn đất để canh tác vụ mùa năm 1988, với điều kiện khi nào ông cần đất để canh tác, ông Dình phải trả lại. Vì tin tưởng ông Dình là chú họ, anh em trong nhà, nên lúc cho mượn chỉ giao kèo bằng miệng và cũng không có người làm chứng. Khi gia đình cho ông Dình mượn, thửa đất nương của ông và tất cả các hộ gia đình trong thôn Má Pằng đều chưa được các cơ quan chức năng đo đạc, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Sau một thời gian dài cho ông Dình mượn, gia đình ông có nhu cầu cần lấy lại để sử dụng, nên ngày 13/3/2016, ông đã đến nhà ông Dình yêu cầu trả đất. Ban đầu ông Dình nhất trí trả, nhưng sau đó lại nảy sinh ý định chiếm đoạt. Do đó, ông Giàng Mí Sính khởi kiện ông Dình ra TAND tỉnh Hà Giang, đề nghị giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất, yêu cầu hủy một phần sổ đỏ. Tuy nhiên, trong quá trình xét xử, nhiều căn cứ pháp lý có dấu hiệu bị HĐXX bỏ qua, nên bản án sơ thẩm này cần phải xem xét lại.
Những căn cứ pháp lí có dấu hiệu bị bỏ qua?
Theo Biên bản hòa giải ngày 23/3/2016, tại thôn Má Pắng, ông Giàng Chà Dình cũng thừa nhận, tháng 12/1987, ông đến nhà gia đình ông Sính mượn thửa đất (thửa đất hiện đang tranh chấp) để canh tác, nhất trí sẽ trả lại cho ông Giàng Mí Sính... Đồng thời, ông Dình đã đề nghị ông Sính phải trả 600.000 đồng công phát nương, dọn cỏ và cho ông sử dụng toàn bộ số cây còn lại trên nương. Số tiền trên được ông Sính đồng ý, đã thanh toán cho ông Dình. Hai bên nhất trí theo kết luận của trưởng thôn, cùng ký tên, bên nào làm trái, bên đó phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tại phần 2, trong Biên bản hòa giải ngày 02/6/2017 tại UBND thị trấn Đồng Văn, ông Dình cũng khẳng định: “Thửa đất đang tranh chấp, trước khi sử dụng canh tác, tôi có hỏi mượn của ông Giàng Chè Sèo (là bố của ông Giàng Mí Sính). Thửa đất này trước kia đúng là đất nương của gia đình ông Sèo sử dụng... Tuy nhiên, gia đình tôi vẫn tiếp tục sử dụng, không đồng ý trả lại cho ông Sính, vì đất tôi đã sử dụng gần 29 năm rồi. Còn số tiền 600.000 đồng ông Sính đưa cho tôi tại buổi hòa giải lần 1 ở thôn Má Pắng, tôi sẽ không trả lại cho ông Sính”.
Đại diện UBND thị trấn Đồng Văn và các thành phần tham gia đã yêu cầu ông Giàng Chà Dình trả lại đất cho ông Sính.
Ngoài ra, các hộ liền kề thửa đất và UBND thị trấn Đồng Văn đều xác nhận, thửa đất mà ông Giàng Mí Sính và ông Giàng Chà Dình đang tranh chấp, có nguồn gốc từ thời cha ông của ông Sính để lại. Các chữ ký, điểm chỉ trong các buổi hòa giải vụ việc đúng là của ông Giàng Chà Dình.
Thế nhưng, ngày 22/11/2018, tại TAND tỉnh Hà Giang, ông Giàng Chá Dình lại trình bày: Ngày 13/3/2016, ông và hộ ông Giàng Mí Sính xảy ra tranh chấp đất đai, đối với thửa đất số 22, tờ bản đồ số 41, diện tích là 6.834m2 tại khu vực sông Nho Quế, thuộc thôn Má Pắng. Trước ngày 18/3/2018, ông Giàng Mí Sính đã đem máy xúc đến chỗ thửa đất, xúc đất để làm ruộng. Sự việc xảy ra, ông đã báo cáo với Trưởng thôn và chính quyền địa phương biết. Ngày 11/4/2016, ông Dình có đơn đề nghị UBND thị trấn Đồng Văn xem xét, giải quyết việc tranh chấp giữa hai bên. Ngày 23/3/2016, tại nhà Trưởng thôn Ly Mí Hờ, có chính quyền địa phương tổ chức hòa giải cho 2 hộ gia đình, ông và ông Sính đều đến hòa giải nhưng ông không nhất trí và không ký vào Biên bản.
Về nguồn gốc đất, ông Dình trình bày: Nguồn gốc đất do gia đình ông tự khai phá sau chiến tranh biên giới từ năm 1979 đến năm 1980. Năm 1988, có đội công binh về gỡ mìn tại vùng bờ sông Nho Quế, lúc này hoàn cảnh gia đình ông rất khó khăn, không có đất để canh tác, duy trì cuộc sống, gia đình ông đã khai phá làm nương. Đất được ông sử dụng ổn định từ năm 1988 đến năm 2016, không tranh chấp và ngày 19/10/1998, được UBND huyện Đồng Văn cấp sổ đỏ, ngày 17/6/2004, được UBND huyện Đồng Văn cấp đổi lại sổ đỏ...
Từ đó, HĐXX căn cứ vào trình bày của ông Giàng Chà Dình, cho rằng các tài liệu, trình bày của ông Giàng Mí Sính không có căn cứ. Nên Bản án số 06/2018/DS-ST ngày 22/11/2018 của TAND tỉnh Hà Giang kết luận: Không chấp nhận đơn khởi kiện của ông Giàng Mí Sính...
Được biết, ông Sính đã kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm lên TAND Cấp cao tại Hà Nội, đề nghị xét xử phúc thẩm. Ngoài ra, ông Sính cho biết thêm: Nếu lấy tờ bản đồ số 41 lấy làm căn cứ, để xác minh đất của các hộ gia đình, thì so với thực tế, đất của các hộ gia đình đang sử dụng sẽ không chính xác, thiếu 4 hộ, không có trong tờ bản đồ số 41 và chưa được cấp sổ đỏ. Đó là đất của gia đình ông Sùng Mí Lúa, Giàng Mí Vừ, Lầu Sè Dình, liền kề với thửa số 22, tờ bản đồ số 41 và đất của ông Giàng Chà Dình giáp sông Nho Quế. Đây có thể chính là lí do dẫn đến việc tranh chấp đất của ông Dình với ông.
Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đề nghị TAND Cấp cao tại Hà Nội xem xét lại toàn bộ vụ việc, xét xử lại phúc thẩm theo đúng quy định của pháp luật.
Báo Ngày mới Online sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc.