Vụ bê tông hóa di tích 300 tuổi ở Hà Nội: Tư duy ngược trong bảo tồn và huy động xã hội hóa

Vụ bê tông hóa di tích đình Lương Xá 300 tuổi ở huyện Ứng Hòa vẫn tiếp tục “nóng” dư luận, vì lần đầu tiên tại Hà Nội có việc trùng tu di tích bằng cách phá bỏ hoàn toàn để xây mới bằng bê tông.

Dù dư luận lên tiếng phản đối song một số người có trách nhiệm ở thôn Lương Xá, xã Liên Bạt vẫn không nhận ra tính chất nghiêm trọng của vụ việc mà tiếp tục bảo vệ quan điểm của mình. Điều này khiến bất cứ ai cũng day dứt bởi quan điểm bảo tồn di tích của chính quyền xã Liên Bạt và thôn Lương Xá với lối tư duy ngược, thậm chí ngược cả trong huy động xã hội hóa để trùng tu di tích.

Sai cả về nhận thức và ý thức

Dù hội đủ các yếu tố để đình Lương Xá được xếp hạng di tích song do những người có trách nhiệm ở chính quyền xã Liên Bạt và huyện Ứng Hòa chưa thực sự quan tâm đến việc xây dựng hồ sơ trình xếp hạng nên ngôi đình 300 năm vẫn chưa có danh.

Thứ duy nhất nó có được là nằm trong danh mục kiểm kê di tích của thành phố Hà Nội, bởi vậy đình Lương Xá vẫn được bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa. Việc trùng tu đình phải tuân theo mọi trình tự thủ tục và được sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền là Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội.

Trước hết, phải thừa nhận rằng, khi di tích đã xuống cấp nghiêm trọng, việc trùng tu, tôn tạo là cần thiết, nhưng không có nghĩa trùng tu theo cách phá đi xây lại như di tích đình Lương Xá.

Bởi khi đó, di tích không còn là chính nó, mà là một công trình xây dựng mới phỏng theo kiến trúc di tích; các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc cũng không còn tồn tại. Một ngôi đình cổ kính bằng gỗ, mái cong bốn góc, ngả màu theo thời gian, từng gắn bó với đời sống tinh thần người dân Lương Xá vĩnh viễn mất đi sau quyết định phá bỏ của những người có trách nhiệm ở thôn Lương Xá và xã Liên Bạt.

Việc bê tông hóa di tích đình Lương Xá không nằm ngoài lý do để ngôi đình vững chắc, khang trang, hiện đại hơn nên họ đã mặc nhiên phá bỏ một cách không thương tiếc ngôi đình cổ. Đó là cái sai về nhận thức của những người có trách nhiệm ở thôn Lương Xá và xã Liên Bạt. Vì thực tế, khi bê tông hóa di tích sẽ gây tác dụng ngược lại rất lớn và chính ở thời điểm này, người dân Lương Xá đang phải gánh chịu.

Vụ bê tông hóa di tích 300 tuổi ở Hà Nội: Tư duy ngược trong bảo tồn và huy động xã hội hóa
Dù UBND huyện Ứng Hòa đã đình chỉ thi công nhưng công nhân vẫn tiếp tục làm. Ảnh: Đinh Thuận - TTXVN

Cùng với cái sai về nhận thức, những người có trách nhiệm ở thôn Lương Xá và xã Liên Bạt còn sai cả về ý thức khi thực hiện trùng tu đình làng. Bằng chứng là, chính quyền xã đã chủ động gửi văn bản lên UBND huyện Ứng Hòa xin chủ trương trùng tu di tích. Điều này có nghĩa địa phương này nắm được quy định về thủ tục trùng tu. Tuy nhiên, sau khi có văn bản hướng dẫn của UBND huyện Ứng Hòa phải lập hồ sơ báo cáo kinh tế kỹ thuật và hướng dẫn xác định rõ nguồn vốn gửi về huyện, xã Liên Bạt không phản hồi và tự ý cho phá dỡ đình để xây mới bằng bê tông. Đó là sự bất chấp quy định.

Ông Nguyễn Doãn Văn, Trưởng ban Quản lý di tích danh thắng Hà Nội, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết, không phải chính quyền xã và thôn không nắm được quy định nhưng họ vẫn cố tình phá bỏ di tích cũ để xây mới. Hành động phá di sản như vậy cần phải xử lý nghiêm, bởi bất cứ việc gì liên quan đến di sản phải tuân thủ đúng Luật và quy định của thành phố. Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã đề nghị huyện Ứng Hòa làm rõ trách nhiệm cụ thể của những người liên quan để kiểm điểm, xử lý.

Ngược trong huy động xã hội hóa

Sau khi thôn Lương Xá thông qua chủ trương trùng tu lại di tích bằng cách xây mới bằng bê tông, dự toán xây dựng công trình đình Lương Xá đội vốn lên 5 tỷ đồng. Với số tiền lớn như vậy, hoàn toàn không được ngân sách cấp.

Do đó, theo ông trưởng thôn Lương Xá, Ban Khánh tiết là đại diện các đoàn thể trong thôn đã họp với nhân dân thống nhất mỗi khẩu đóng 800 nghìn đồng, kể cả người già, trẻ nhỏ. Dự kiến số tiền huy động này thu được 1,5 tỷ đồng, số còn lại do hai cá nhân khác đóng góp. Đến thời điểm này, số tiền thu được từ người dân trong thôn được hơn 1 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhiều người dân cho rằng không biết cuộc họp trên, chỉ thấy thông báo đóng góp xây dựng đình.

Vụ bê tông hóa di tích 300 tuổi ở Hà Nội: Tư duy ngược trong bảo tồn và huy động xã hội hóa
Đình Lương Xá bị phá bỏ hoàn toàn, đang xây mới lại bằng bê tông. Ảnh: Đinh Thuận - TTXVN

Vấn đề đặt ra, việc huy động xã hội hóa bằng cách bổ đều theo nhân khẩu, buộc mỗi người nộp 800 nghìn đồng không phù hợp với ý nghĩa của công tác xã hội hóa. Trong khi, điều kiện kinh tế, hoàn cảnh mỗi người khác nhau, thậm chí còn nhiều người thuộc diện hộ có thu nhập thấp. Chính vì vậy mới xảy ra trường hợp, một số gia đình không lo nổi tiền do nhân khẩu đông nên chỉ nộp được một nửa, phần còn lại trả nợ sau. Việc áp thu mỗi người 800 nghìn đồng để trùng tu di tích ở Lương Xá khiến nhiều người liên tưởng tới việc thu sưu, thuế thời phong kiến theo suất đinh.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Huy, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy Giá trị di sản Văn hóa cho rằng, buộc dân đóng góp tiền với một mức chung như vậy là không phù hợp. Theo ông Huy, việc đóng góp cần có sự bàn bạc, thỏa thuận trong dân trên tinh thần tự nguyện vì phụ thuộc vào nền tảng kinh tế từng gia đình.

Cùng chung quan điểm này, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia cũng cho biết, xã hội hóa là phải giải thích, thuyết phục, không có nghĩa bổ đầu, áp đặt, bắt buộc. Xã hội hóa là tùy tâm đóng góp nhân lực và trí tuệ, đóng góp tài chính một cách tự nguyện, tùy theo khả năng mỗi người.

Vụ bê tông hóa di tích 300 tuổi ở Hà Nội: Tư duy ngược trong bảo tồn và huy động xã hội hóa
Đình Lương Xá vẫn còn nguyên vẹn cách đây 2 năm

Cũng về vấn đề xã hội hóa di tích, các nhà nghiên cứu văn hóa cho biết, ở nhiều nước trên thế giới, các tổ chức, cá nhân thường đóng góp vào quỹ hoạt động văn hóa. Trên cơ sở đó, quỹ này tài trợ cho các nơi theo đúng quy định, quy tắc của quỹ đó, người tài trợ sẽ không can thiệp vào hoạt động của quỹ. Còn ở nước ta, nhà tài trợ thường trực tiếp ủng hộ cho di tích họ muốn tài trợ, vì vậy nhiều ngôi đình, chùa bị chi phối bởi ý đồ nhà tài trợ, thậm chí các hoành phi, câu đối làm theo ý muốn của nhà tài trợ. Vì thế mới xảy ra nhiều di tích bị biến dạng khi trùng tu, tôn tạo từ nguồn xã hội hóa, nhiều hiện vật lạ được đưa vào di tích từ việc cung tiến của các tổ chức, cá nhân.

Từ những vấn đề xảy ra tại di tích đình Lương Xá, cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm sai phạm để không tạo tiền lệ xấu cho việc tự ý phá bỏ, xây mới di tích. Một mặt, trách nhiệm quản lý của các cơ quan chuyên môn cần phải chấn chỉnh lại, bởi vụ việc ở di tích đình Lương Xá chính là tiếng chuông cảnh tỉnh cho công tác quản lý di tích trên địa bàn Hà Nội.

Thethaovanhoa.vn

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Lan toả yêu thương từ mô hình “1.000 đồng nâng bước con ngư dân đến trường”

Lan toả yêu thương từ mô hình “1.000 đồng nâng bước con ngư dân đến trường”

Từ ngày 10 đến 11/7, Đoàn công tác của Trung tâm Bảo đảm kỹ thuật (BĐKT), Vùng 2 Hải quân do Đại tá Nguyễn Hữu Lương, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Trung tâm làm trưởng đoàn đã đến thăm, tặng quà cho 5 cháu là con ngư dân được đơn vị nhận đỡ đầu.
Quỹ "Vì biển đảo quê hương – Vì tuyến đầu Tổ quốc", 15 năm một hành trình

Quỹ "Vì biển đảo quê hương – Vì tuyến đầu Tổ quốc", 15 năm một hành trình

Chiều 11/7, tại Lữ đoàn 125 Hải quân, phường Cát Lái, TP. Hồ Chí Minh, UBMTTQVN TP. Hồ Chí Minh tổ chức chương trình kỷ niệm 15 năm thành lập Quỹ “Vì biển đảo quê hương – Vì tuyến đầu Tổ quốc” (2009–2024); sơ kết công tác vận động, quản lý Quỹ Vì người nghèo và Quỹ Cứu trợ năm 2024.
Tháng 7, xúc động hành trình về nguồn

Tháng 7, xúc động hành trình về nguồn

Ngày 10/7, hướng tới kỷ niệm 75 năm ngày Truyền thống lực lượng TNXP ( 15/7), 78 năm Ngày Thương binh liệt sĩ (27/7), Hội Cựu Thanh niên xung phong phường Phú Thủy, tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức chuyến hành trình về nguồn tại Bia ghi danh liệt sĩ Đa Kai, thuộc xã Nam Thành, tỉnh Lâm Đồng .
Thư cảm ơn

Thư cảm ơn

Kính gửi: Quý độc giả thân mến!
Đồng bằng sông Cửu Long đón hơn 2 triệu lượt khách quốc tế trong 6 tháng đầu năm 2025

Đồng bằng sông Cửu Long đón hơn 2 triệu lượt khách quốc tế trong 6 tháng đầu năm 2025

Chiều 9/7, tại Cần Thơ, Hiệp hội Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tổ chức Họp mặt kỷ niệm 65 năm ngày Du lịch Việt Nam (9/7/1960-9/7/2025).

Tin khác

Thanh Hóa thu ngân sách 6 tháng đầu năm 2025 đạt gần 30.000 tỷ đồng

Thanh Hóa thu ngân sách 6 tháng đầu năm 2025 đạt gần 30.000 tỷ đồng
Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Thanh Hóa đạt được nhiều kết quả nổi bật trên các lĩnh vực. Trong đó, thu ngân sách nhà nước đạt gần 30.000 tỷ đồng, đứng thứ 9 cả nước.

Đồng Nai đẩy mạnh chăm sóc người cao tuổi

Đồng Nai đẩy mạnh chăm sóc người cao tuổi
6 tháng đầu năm 2025, công tác chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai được triển khai đồng bộ, hiệu quả, với nhiều hoạt động thiết thực cả về vật chất lẫn tinh thần.

TP. Hồ Chí Minh: Tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ BHYT, BHXH tự nguyện cho NCT

TP. Hồ Chí Minh: Tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ BHYT, BHXH tự nguyện cho NCT
Ngày 4/7, Bảo hiểm xã hội (BHXH) khu vực XXVII có văn bản báo cáo UBND TP. Hồ Chí Minh về việc tiếp tục thực hiện đầy đủ các chính sách hỗ trợ BHYT và BHXH tự nguyện cho các nhóm đối tượng do ngân sách địa phương hỗ trợ theo các Nghị quyết còn hiệu lực của HĐND tỉnh Bình Dương (cũ) và tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) cho đến khi hết thời hạn hoặc có Nghị quyết mới thay thế; đặc biệt là đối với nhóm đối tượng NCT.

Thành lập Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ

Thành lập Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ
Thành lập Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ trên cơ sở hợp nhất Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ, Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Hậu Giang và Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Sóc Trăng.

Cần 30.000 đơn vị máu điều trị, cấp cứu trong dịp hè

Cần 30.000 đơn vị máu điều trị, cấp cứu trong dịp hè
Để đảm bảo nguồn máu kịp thời cho cấp cứu và điều trị trong mùa hè, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương kêu gọi người dân đủ điều kiện sức khỏe, hãy sắp xếp thời gian tham gia hiến máu, cùng trao gửi sự sống cho người bệnh.

Chấp thuận xây dựng thêm 4 bến cảng container tại Hải Phòng

Chấp thuận xây dựng thêm 4 bến cảng container tại Hải Phòng
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký quyết định về việc chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng bến cảng số 9, số 10, số 11 và số 12 - Khu bến Lạch Huyện, TP Hải Phòng.

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Cà Mau kiện toàn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Cà Mau kiện toàn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động
Vừa qua, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Cà Mau đã tổ chức hội nghị công bố các quyết định về công tác cán bộ.

Cháy lớn tại khu vực nhà xe, 10 chiếc xe bị thiêu rụi

Cháy lớn tại khu vực nhà xe, 10 chiếc xe bị thiêu rụi
Một vụ hỏa hoạn vừa xảy ra tại khu vực nhà để xe tại chùa Hương Tích, tỉnh Hà Tĩnh khiến 9 chiếc xe điện và 1 xe ô tô bị thiêu rụi hoàn toàn.

Các nhóm đối tượng được ưu tiên nhà ở xã hội tại Đồng Nai

Các nhóm đối tượng được ưu tiên nhà ở xã hội tại Đồng Nai
Ngày 01/07/2025, UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 08/2025/QĐ-UBND quy định tiêu chuẩn, đối tượng, điều kiện được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Kiện toàn bộ máy lãnh đạo, tăng cường trách nhiệm, tạo đà phát triển

Kiện toàn bộ máy lãnh đạo, tăng cường trách nhiệm, tạo đà phát triển
Thực hiện chủ trương của Trung ương về sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy sau hợp nhất, tỉnh Đồng Tháp đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tinh gọn hệ thống hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước.

Khởi tố 124 bị can về tội lừa đảo hơn 500 tỷ đồng của nhiều người cao tuổi

Khởi tố 124 bị can về tội lừa đảo hơn 500 tỷ đồng của nhiều người cao tuổi
Qua thống kê sơ bộ, từ đầu năm 2023 đến nay, các đối tượng đã chiếm đoạt tài sản của hàng trăm nghìn người với số tiền hơn 500 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là người già, thu nhập thấp...

Thuốc lá tiếp tục là thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu

Thuốc lá tiếp tục là thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu
Hơn 1000 đại biểu đến từ các chính phủ, tổ chức quốc tế, giới học giả và các tổ chức xã hội dân sự trên toàn thế giới tham gia Hội nghị Thế giới về Kiểm soát Thuốc lá 2025.

Hội nghị Xúc tiến đầu tư quy mô lớn trong khuôn khổ ABAC III sẽ tổ chức tại Hải Phòng

Hội nghị Xúc tiến đầu tư quy mô lớn trong khuôn khổ ABAC III sẽ tổ chức tại Hải Phòng
Từ ngày 15 - 18/7, tại TP Hải Phòng, sẽ diễn ra kỳ họp lần thứ 3 của Hội đồng Tư vấn Kinh doanh APEC năm 2025 (ABAC III) với chủ đề “Cầu nối-Doanh nghiệp-Vươn xa”.

Phát triển đặc khu Phú Quốc trở thành trung tâm kinh tế biển

Phát triển đặc khu Phú Quốc trở thành trung tâm kinh tế biển
UBND đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang (mới) ban hành tờ trình số 03/TTr-UBND ngày 1/7/2025 về việc chuyển đổi 29 ấp thuộc thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang (cũ) thành 29 khu phố thuộc đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang (mới).

Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh khảo sát tại phường Dĩ An trong ngày đầu tiên vận hành phường, xã mới

Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh khảo sát tại phường Dĩ An trong ngày đầu tiên vận hành phường, xã mới
Ngay trong ngày đầu tiên chính thức vận hành bộ máy chính quyền mới (1/7), Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được đã đến kiểm tra thực tế tại phường Dĩ An. Cùng đi có ông Nguyễn Văn Lợi – Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP.Hồ Chí Minh và lãnh đạo các sở, ngành.
Xem thêm
Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc chính thức có hiệu lực

Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc chính thức có hiệu lực

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, với 440/441 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
VinUni vinh danh thế hệ trưởng thành từ đại dịch

VinUni vinh danh thế hệ trưởng thành từ đại dịch

Ngày 28/6/2025, Trường Đại học VinUniversity (VinUni) đã tổ chức Lễ tốt nghiệp khóa 2 (2021–2025) cho gần 150 sinh viên. Với thành tích xuất sắc: chưa tốt nghiệp nhưng 55% sinh viên năm cuối đã được tuyển vào các tập đoàn đa quốc gia; 26% đã trúng tuyển T
Nghệ An: Hơn 40.000 thí sinh bước vào ngày thi đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Nghệ An: Hơn 40.000 thí sinh bước vào ngày thi đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Sáng nay (26/6), cùng với hơn 1,1 triệu thí sinh trên cả nước, hơn 40.000 thí sinh Nghệ An chính thức bước vào Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.
Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân rửa tay nhưng không gác kiếm: 36 đầu sách, 5 lần nằm Bệnh viện, 0 lần đầu hàng…

Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân rửa tay nhưng không gác kiếm: 36 đầu sách, 5 lần nằm Bệnh viện, 0 lần đầu hàng…

Từ một phóng viên báo Tuổi Trẻ, phóng viên báo Lao Động…đến giảng viên thỉnh giảng khoa báo chí trường đại học KHXH&NV. Từ tranh vẽ đời thường trên giường bệnh đến tranh vẽ in lên áo dài thời trang, được các báo đặt hàng, 4 năm tập vẽ được triển lãm 3 lần
Nơi hội tụ tinh hoa báo chí cách mạng Việt Nam

Nơi hội tụ tinh hoa báo chí cách mạng Việt Nam

Hội Báo toàn quốc 2025:
Diện mạo mới trên quê hương Cẩm Khê

Diện mạo mới trên quê hương Cẩm Khê

Trong làn gió xuân ấm áp, khi đất trời giao mùa, trở về vùng đất Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ hôm nay, ai cũng có thể dễ dàng cảm nhận được một sức sống mới đang trỗi dậy mạnh mẽ.
Phiên bản di động