Thung lũng Nghĩa Đô thuộc xã Nghĩa Đô, cách trung tâm huyện Bảo Yên (Lào Cai) khoảng 30 km, đây là nơi quần tụ, sinh sống của những bản làng người dân tộc Tày từ lâu đời, nằm bên dòng Nặm Luông hiền hoà và những ngọn núi Khau Ái, Khau Rịa, Khau Choong cao sừng sững, trập trùng. Trải qua hàng thế kỉ, con người vùng đất này đã tích lũy cho mình vốn sống, phong tục tập quán, văn hóa dân gian để hình thành, lưu giữ kho tàng văn hoá mang đậm bản sắc của dân tộc. Vùng đất này từ lâu được biết đến là nơi hội tụ nhiều tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng.
Năm 2022, với sự chung tay của chính quyền và Nhân dân địa phương trong việc phát triển du lịch cộng đồng, du lịch homestay, điểm du lịch xã Nghĩa Đô đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tặng Bằng khen vì thành tích xuất sắc trong xây dựng và tổ chức du lịch tại địa phương. Đầu năm 2023, Diễn đàn du lịch Đông Nam Á - ATF 2023 tổ chức tại Indonesia, Nghĩa Đô vinh dự là một trong hai điểm du lịch homestay của Việt Nam đạt giải thưởng “Homestay ASEAN”.
 |
| Nghĩa Đô là điểm đến của du khách mọi miền. |
Đó là cụm dịch vụ gồm 5 đơn vị homestay liên kết là Homestay số 1 - bản Hón, Homestay số 2 - bản Mường Kem, Homestay số 4 - bản Hón, Homestay số 5 - bản Nà Khương, Homestay số 6 - bản Thâm Mạ. Sự kiện này được coi là dấu ấn quan trọng cho sự khởi đầu tốt đẹp trong lộ trình xây dựng và phát triển du lịch cộng đồng ở Nghĩa Đô. Đây là giải thưởng thường niên của ASEAN nhằm tôn vinh các địa phương, đơn vị có sản phẩm du lịch, dịch vụ du lịch chất lượng cao, góp phần phát triển bền vững các điểm đến của du lịch ASEAN.
Trước đó, nghi lễ truyền thống của dân tộc Tày Nghĩa Đô mang tên “Nghi lễ Then cốm mới” (Then Pang Mẫu), kịch bản Phùng Quang Mười, do ông Ma Văn Đồng, Ma Văn Đạt ở bản Hốc cùng nhóm nghệ nhân dân tộc Tày xã Nghĩa Đô trình diễn đã đoạt giải A của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tại Ngày hội văn hoá, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Tây Bắc lần thứ XV năm 2022 tổ chức tại tỉnh Phú Thọ.
Hiện tại, cả xã có 28 hộ dân đăng kí làm dịch vụ homestay, trong đó, có 17 hộ với 17 căn nhà đi vào hoạt động hiệu quả. Để tạo nên sức hấp dẫn cho du khách khi tiếp cận và sử dụng dịch vụ homestay, nhiều mô hình do người dân tham gia thực hiện đã được hình thành như Hợp tác xã bảo tồn và phát huy nghề truyền thống, Câu lạc bộ hát Then đàn tính, phong trào “Nghĩa Đô suối sạch, đồng xanh”, những con đường hoa, cổng chào, biểu tượng cây đàn tính, con đường trồng cọ, những điểm checkin tại cánh đồng lúa, chợ đêm...
|
| Cả xã có 28 hộ dân đăng kí làm dịch vụ homestay |
Cùng với đó là việc khôi phục, duy trì và phát huy những nghề, lễ hội truyền thống như nghề dệt thổ cẩm, đan lát, lễ hội cốm, trò chơi đánh yến, nghi lễ lấy nước thiêng đầu năm mới đã góp phần tạo nên sự hoà kết linh hoạt và độc đáo của các loại hình văn hoá với phát triển du lịch cộng đồng.
Trong không gian nhà sàn truyền thống ở những bản làng Nghĩa Đô, các gia đình người Tày vừa tạo nơi thoáng mát, thân thiện để du khách nghỉ ngơi, vừa biểu diễn cho du khách xem những tiết mục hát Then, hát yếu, hát cọi truyền thống, kể cho khách nghe về văn hóa bản địa, phong tục, tập quán. Nhờ thế, không chỉ được nghỉ ngơi thư giãn mà du khách còn được khám phá vốn văn hóa mỗi khi đến Nghĩa Đô.
Đến Nghĩa Đô vào thời điểm nào, mùa nào trong năm, du khách có cơ hội trải nghiệm những món ăn mang đậm dư vị như lợn cắp nách, vịt quay, cá suối lam, thịt trâu sấy, canh gà nấu gừng kiệu, măng rừng, xôi ngũ sắc... Vì thế, ngay từ đầu, du khách đã cảm thấy ấn tượng, tự nhiên và ấm cúng. Bước qua cầu thang nhà sàn là du khách được đến với một không gian ấm áp và gần gũi, sẽ là nơi mang đến cho con người giấc ngủ sâu sau một ngày trải nghiệm.
|
| Du khách có cơ hội trải nghiệm những món ăn bản địa |
Ông Cổ Hữu Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô cho biết: “Năm 2022, hàng ngàn du khách đã lựa chọn Nghĩa Đô là điểm đến. Hiện tại, địa phương đang hoàn thiện và nâng cao chất lượng các dịch vụ du lịch để phát huy hiệu quả tiềm năng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về trải nghiệm của du khách mọi miền”.
Đạt giải thưởng ASEAN về du lịch là tín hiệu vui, là trái ngọt đầu mùa, tạo động lực để Nghĩa Đô đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, một hướng đi đúng đắn trong quá trình làm thay đổi diện mạo cuộc sống nơi đây. Sự phát triển của hình thức du lịch cộng đồng tại xã Nghĩa Đô đã và đang góp bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, tài nguyên thiên nhiên; tạo nhiều việc làm, nâng cao đời sống Nhân dân; đẩy mạnh quá trình hội nhập, quảng bá hình ảnh quê hương, con người Bảo Yên, tỉnh Lào Cai.
