Xã hội 15/08/2025 17:16
Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Bình Thạnh Vũ Ngọc Tuất chia sẻ: 80 năm trước, phong trào Bình dân học vụ góp phần xóa mù chữ cho hàng triệu người dân Việt Nam. Ngày nay, giữa làn sóng công nghệ và chuyển đổi số, tinh thần ấy một lần nữa được khơi dậy, với tên gọi mới: “Bình dân học vụ số”, nhằm giúp người dân học để làm chủ công nghệ, học để không bị bỏ lại phía sau, học để kiến tạo tương lai số. Phong trào không chỉ là sự kiện mà là hành trình chuyển mình, với khẩu hiệu hành động xuyên suốt: Tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả.
Lớp học chuyển đổi số tại quán cà phê Luka là 1 trong 53 điểm học đặc biệt đang được triển khai ở phường Bình Thạnh trong phong trào “Bình dân học vụ số”, một phần trong mô hình “Mỗi khu phố một lớp học chuyển đổi số”; giúp người dân biết dùng VNeID, người lớn tuổi biết chuyển khoản không tiền mặt, nhận biết tin giả, tra cứu dịch vụ công, cách tải ứng dụng, đăng nhập VNeID, quét mã QR hay đặt lịch khám bệnh trực tuyến, v.v.
Không còn bó hẹp trong các hội trường hay lớp học truyền thống, những buổi học về công nghệ số dành cho NCT ở phường Bình Thạnh đang “xuống phố”, “vào quán” và đến gần với cộng đồng theo cách giản dị nhưng đầy hiệu quả.
 |
| Các bạn sinh viên hướng dẫn người cao tuổi đăng nhập VNeID, quét mã QR hay đặt lịch khám bệnh trực tuyến. |
“Trước giờ, tôi thấy điện thoại thông minh chỉ để nghe, gọi là đủ. Nhưng giờ, con tôi ở xa gửi tiền cũng qua app, khám bệnh cũng đặt lịch online, không học là lạc hậu ngay. Từ ban đầu còn e dè, nay có thể tra cứu thông tin y tế và thậm chí đặt xe công nghệ một cách tự tin”, bà Nguyễn Thị Dung chia sẻ.
Không thể phủ nhận, khoảng cách giữa người lớn tuổi và công nghệ là có thật. Nhưng điều đáng mừng là rào cản ấy không còn là điều không thể vượt qua, nếu có đủ sự kiên nhẫn, đồng hành và cách tiếp cận phù hợp.
Bạn Nguyễn Tấn Dũng, sinh viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh hướng dẫn các cô đăng nhập VNeID, chia sẻ: ?Chúng tôi không dạy theo kiểu “cầm tay chỉ việc” một chiều, mà tạo cảm hứng để các cô chú tự khám phá. Điều quan trọng nhất là giúp cô chú thấy Tôi có thể làm được.
Tâm lý sợ sai, sợ bấm nhầm, sợ bị lừa trên mạng cũng dần được hóa giải. Các lớp học không chỉ cung cấp kỹ năng, mà còn nâng cao nhận thức an toàn số: Cảnh báo lừa đảo qua Zalo, nhận diện tin giả, cách đặt mật khẩu an toàn, v.v.
 |
| Người cao tuổi tham gia các đội hình xung kích 1-2-3. |
Những lớp học nhỏ, những buổi cà phê công nghệ, những buổi hướng dẫn tại trụ sở khu phố, v.v. dần hình thành nên một thế hệ NCT số hóa, không chỉ biết dùng công nghệ mà còn chủ động hòa nhập.
Có người trước đây đi ngân hàng phải nhờ con cháu, giờ đã biết tự chuyển khoản qua app. Có người từng sợ điện thoại “làm mình rối não”, nay lại dùng nó để học tiếng Anh, nghe nhạc Trịnh và đặt lịch hẹn tiêm vắc-xin.
Chuyển đổi số với NCT không chỉ là chuyện học vài thao tác. Đó là hành trình giữ nhịp sống, giữ kết nối, giữ giá trị bản thân trong xã hội hiện đại. Và trên hành trình ấy, mỗi người già không đi một mình.
 |
| Các bạn sinh viên hướng dẫn người cao tuổi đăng nhập VNeID, quét mã QR hay đặt lịch khám bệnh trực tuyến |
Chú Dương Hiển Thành, một trong những NCT tích cực tại phường Bình Thạnh, chia sẻ, chính nhờ sự tuyên truyền sâu rộng từ các bạn đoàn viên thanh niên, chú mới mạnh dạn tham gia phong trào “Bình dân học vụ số”. Không chỉ bản thân được tiếp cận công nghệ, chú còn chứng kiến tinh thần tương trợ lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng: Người biết hướng dẫn người chưa biết, người trẻ kiên nhẫn kèm cặp người già. Từ những buổi học nhỏ lẻ ban đầu, nay đã hình thành nên một vòng tay gắn kết, nơi chuyển đổi số không còn là điều xa vời mà trở thành chuyện của mỗi người, mỗi nhà.
Dù đã có nhiều mô hình hiệu quả, nhưng hành trình phổ cập chuyển đổi số cho NCT vẫn cần thêm nguồn lực. Sự vào cuộc của chính quyền cơ sở, tổ chức xã hội, Đoàn Thanh niên, Hội NCT, v.v. là yếu tố then chốt để nhân rộng.
Đồng thời, cần cập nhật nội dung giảng dạy theo nhu cầu thực tế của từng địa phương; tập huấn lực lượng tình nguyện viên có kỹ năng sư phạm phù hợp với người già; đặc biệt là ứng dụng công nghệ đơn giản hóa, dễ thao tác, dễ đọc, giao diện thân thiện với người lớn tuổi.
