 |
| Hội nghị tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về kinh doanh đa cấp do Sở Công thương Thanh Hóa tổ chức tại địa bàn xã Như Xuân |
Một số quy định về kinh doanh đa cấp theo quy định của Pháp luật
Hoạt động kinh doanh đa cấp là một mô hình kinh doanh đã được Nhà nước công nhận và quản lý bằng khung pháp lý tương đối toàn diện. Tuy nhiên, trong thực tế tại tỉnh Thanh Hóa và nhiều địa phương vẫn tồn tại các hình thức kinh doanh đa cấp trá hình, gây thiệt hại về kinh tế và mất ổn định xã hội. Theo điều khoản của pháp luật Việt Nam, hoạt động kinh doanh đa cấp là hợp pháp nếu tuân thủ đúng quy định. Cụ thể:
Theo Nghị định số 40/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp: “kinh doanh theo phương thức đa cấp” được hiểu là hoạt động kinh doanh sử dụng một mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, trong đó người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới. Tại Điều 5 của Nghị định quy định rõ về: “Những hành vi bị cấm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp”, bao gồm: Cấm doanh nghiệp bán hàng đa cấp yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp (tại điểm a, Khoản 1); Cấm doanh nghiệp bán hàng đa cấp yêu cầu người khác phải mua một số lượng hàng hóa nhất định để đưcọ ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp (tại điểm b Khoản 1)…
|
| Các đại biểu và người dân dự Hội nghị tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về hoạt động kinh doanh đa cấp |
Tại Điều 7 Nghị định 40/2018/NĐ‑CP quy định rõ về điều kiện đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp: yêu cầu doanh nghiệp đăng ký kinh doanh đa cấp phải đáp ứng một số điều kiện về thành lập doanh nghiệp, ký quỹ, hệ thống thông tin, kế hoạch trả thưởng, danh mục hàng hóa…
Về hàng hóa và dịch vụ có quy định: dịch vụ, hàng hóa bị cấm như thuốc, thiết bị y tế, hóa chất nguy hiểm, sản phẩm nội dung số… không được sử dụng hình thức đa cấp.
Quy định về xử lý vi phạm: Nếu doanh nghiệp hoặc tổ chức hoạt động đa cấp không phép hoặc vi phạm nghiêm trọng thì có thể bị xử phạt hành chính, xử lý hình sự. Theo quy định tại Điều 217a BLHS năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017: Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp có thể bị phạt tiền lên đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù tối đa 5 năm.
Gần đây, Chính phủ đã có Nghị định 18/2023/NĐ-CP ngày 28/4/2023 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 40/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp; Nghị định 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều cuả Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đặc biệt, để hoàn thiện khung pháp lý, Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo Nghị định mới để thay thế các Nghị định hiện hành, nhằm tăng cường hoàn thiện khung quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp trong bối cảnh mới và bảo vệ người tham gia.
Như vậy, Nhà nước đã xác lập rõ: kinh doanh đa cấp là hợp pháp nếu đáp ứng nghiêm ngặt điều kiện, đồng thời có chế tài mạnh để xử lý những vi phạm.
Cảnh giác, nhận diện sớm các hình thức kinh doanh đa cấp trá hình để tránh “sập bẫy”
|
| Người dân đọc tài liệu tuyên truyền về các quy định của Pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp |
Dù đã có hành lang pháp lý rõ ràng, trên thực tế những năm qua, tại tỉnh Thanh Hóa và nhiều địa phương trong cả nước vẫn xuất hiện những mô hình kinh doanh đa cấp trá hình, lợi dụng lỗ hổng pháp luật, lợi dụng lòng tham của con người để dụ dỗ người dân tham gia với hứa hẹn siêu lợi nhuận. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết cơ bản:
Kinh doanh đa cấp trá hình chủ yếu thu lợi từ việc giới thiệu người mới thay vì tập trung vào bán hàng cho người tiêu dùng bên ngoài mạng lưới.
Hàng hóa hoặc hình thức chủ yếu là “mua vào” để trở thành thành viên, biến thành mô hình kiểu “kim tự tháp”.
Đa cấp trá hình thường sử dụng từ ngữ gây ảo tưởng: “làm giàu nhanh”, “kiếm thu nhập cực lớn”, “thành nhà phân phối cấp cao chỉ trong vài tuần”.
Không công khai rõ ràng kế hoạch trả thưởng, hợp đồng tham gia hoặc danh mục hàng hoá, giá bán, hoá đơn…
Mô hình trá hình dưới dạng đầu tư, bất động sản, tiền ảo, từ thiện… nhưng bản chất là đa cấp.
Mạng lưới nhiều nhánh, nhiều cấp, người tham gia cấp cao có vai trò chi phối lớn; hoặc doanh nghiệp chuyển nhượng giấy phép, mua lại để “nhảy” vào lĩnh vực đa cấp.
Do vậy, người dân hãy cảnh giác: nếu thấy loại hình kinh doanh có một hoặc nhiều dấu hiệu nêu trên thì rất có thể đó là kinh doanh đa cấp trá hình và có thể gặp rủi ro lớn khi tham gia. Để bảo vệ chính mình, việc hiểu biết về hoạt động kinh doanh đa cấp và các quy định pháp luật là rất cần thiết. Vì vậy, trước khi tham gia bất kỳ mạng lưới kinh doanh đa cấp nào, người dân hãy kiểm tra các thông tin như: doanh nghiệp đã được cấp “Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp” bởi Bộ Công Thương chưa; Đọc kỹ hợp đồng tham gia, kế hoạch trả thưởng, danh mục hàng hóa, giá bán công bố… nếu không rõ ràng, người tham gia sẽ có nguy cơ bị thiệt hại lớn.
Hãy cảnh giác với những lời hứa “miễn phí”, “tham gia ngay”, “hoa hồng cao” bất thường, hoặc yêu cầu mua hàng hóa để trở thành thành viên mạng lưới và mua nhiều hàng hóa để được “lên cấp cao”.Khi đã tham gia bất kỳ mạng lưới kinh doanh đa cấp nào, người dân hãy giữ chứng từ mua hàng, theo dõi doanh số thật và thu nhập từ mạng lưới. Nếu doanh thu chủ yếu đến từ việc tuyển người thì cần tỉnh táo nhận diện để kịp thời đề phòng rủi ro.
Đặc biệt, người dân cần thường xuyên theo dõi thông tin từ cơ quan chức năng, thông tin trên báo chí để cập nhật các quy định mới, những cảnh báo nhận diện kinh doanh đa cấp trá hình mới cũng như các vụ việc vi phạm trong kinh doanh đa cấp để kịp thời trang bị kiến thức, bảo vệ chính mình và người thân, tránh những thiệt hại, rủi ro.
