Phóng sự 20/10/2025 19:53
 |
| Nhiều người "sập bẫy" đa cấp trá hình do bị "vây hãm" bởi những "đòn tâm lý" đánh vào lòng tham |
Trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, trong những năm gần đây, nhiều đường dây, ổ nhóm hoạt động kinh doanh đa cấp trái phép, trá hình dưới nhiều “vỏ bọc” khác nhau đã bị cơ quan chức năng liên tiếp phát hiện và triệt phá. Ví dụ điển hình: tại huyện Như Xuân, một đường dây sử dụng sàn giao dịch chứng khoán ngoại hối mang tên Fnory.com đã bị cơ quan Công an và lực lượng chức năng Thanh Hóa điều tra, xử lý vì hành vi lừa đảo, rửa tiền qua mô hình đa cấp “khoác áo” đầu tư tài chính (tháng 02/2025).
 |
| Hầu hết các hình thức kinh doanh đa cấp trá hình chỉ tập trung tuyển người, không chú trọng đến sản phẩm |
Có mô hình núp bóng “công ty ma” đặt ở Campuchia nhưng điều hành trong nước nhằm che giấu dấu hiệu vi phạm. Cụ thể: “Công ty Phượng Hoàng” bị Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá tháng 8/2025. Số tiền công ty này lừa đảo, chiếm đoạt lên tới hàng nghìn tỷ đồng.
Các hình thức kinh doanh đa cấp trá hình phổ biến: hội thảo “khóa học chuyển đổi”, chương trình đào tạo kỹ năng, mời gọi “cộng tác viên online”, “thương mại điện tử”, “sàn đầu tư công nghệ cao” với mác “việc nhẹ lương cao”.
Nạn nhân chủ yếu là lao động nông thôn, người thu nhập thấp, người trẻ mới ra trường, sinh viên – những người chưa có kiến thức tài chính sâu, dễ bị chi phối ý thức “muốn đổi đời nhanh”. Nạn nhân cũng có thể là người cao tuổi có lương hưu hoặc người cao tuổi trong các gia đình có con cháu điều kiện kinh tế tốt nhưng bận công việc, không có thời gian quan tâm, chăm sóc ông bà, cha mẹ. Hậu quả do kinh doanh đa cấp trá hình để lại cho xã hội không chỉ là mất mát tài sản, mà còn gây mâu thuẫn gia đình, ly tán quan hệ bạn bè và làm suy giảm lòng tin của người dân đối với các hình thức đầu tư kinh tế chân chính.
 |
| Sở Công thương Thanh Hoá tổ chức Hội nghị tuyên truyền về dấu hiệu nhận biết kinh doanh đa cấp bất chính ngày 14/10/2025 |
Để bảo vệ bản thân và gia đình, mỗi người dân cần nhận biết một số dấu hiệu phổ biến của việc kinh doanh đa cấp trá hình trong 08 trường hợp cụ thể:
Thứ 1: Được mời gọi, tư vấn nhiệt tình để tham gia vào một loại hình kinh doanh, đầu tư với cam kết lợi nhuận “khủng”, rủi ro thấp hoặc không rõ ràng.
Thứ 2: Được yêu cầu đóng phí, đặt cọc hoặc mua hàng bắt buộc khi tham gia.
Thứ 3: Hàng hóa lưu thông trong loại hình kinh doanh mờ nhạt hoặc chỉ làm “vật trang trí”.
Thứ 4: Được hướng dẫn tập trung vào tuyển người (phát triển, xây dựng hệ thống tuyến dưới) hơn bán hàng thật sự.
Thứ 5: Được mời tham gia các hội thảo, lớp đào tạo “miễn phí”, tặng những phần quà để dụ dỗ.
Thứ 6: Thông tin thiếu minh bạch về giấy phép kinh doanh, địa chỉ doanh nghiệp, người chịu trách nhiệm.
Thứ 7: Được hướng dẫn lợi dụng chức vụ, quan hệ xã hội để tạo niềm tin và mời thêm người thân, bạn bè cùng tham gia.
Thứ 8: Được hứa hẹn “mua 1 được nhiều” hoặc đổi thưởng phi lý; được tư vấn sản phẩm có những tác dụng phi thường.
Trên thực tế, nhiều mô hình đa cấp trá hình đã sử dụng đồng thời nhiều dấu hiệu trên để làm cho “bẫy” thêm tinh vi, khó nhận biết. Nhiều người dân đã trở thành nạn nhân của kinh doanh đa cấp trá hình với những “kịch bản săn mồi” cùng viễn cảnh được dàn dựng: đầu tư linh hoạt, sinh lời nhanh chóng, thủ tục nhanh gọn, đã có nhiều người nổi tiếng tham gia, nhiều người từ tay trắng đã làm nên sự nghiệp…
Sàn đầu tư tài chính, ngoại hối “núp bóng” đa cấp
Chương trình “việc làm online, tuyển cộng tác viên”
Khóa học kỹ năng, khóa đào tạo “truyền cảm hứng làm giàu”
Chương trình đổi thưởng, bốc thăm trúng thưởng trá hình.
Chương trình sử dụng máy chăm sóc sức khỏe miễn phí, sau đó bán thực phẩm chức năng chất lượng thấp với giá cao.
Thực tế cho thấy: Đa cấp trá hình là hiểm họa kinh tế – xã hội mà nhiều năm qua cộng đồng đang đối mặt. Điều quan trọng hơn hết là mỗi người dân cần tỉnh táo, nhận diện sớm để không “sập bẫy”. Mỗi địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để trang bị kiến thức cho từng người dân, tạo nên những “bức tường chống lừa đảo”, góp phần giữ gìn môi trường kinh doanh minh bạch, an toàn và bền vững.
