Những bất thường của một dự án không được lòng dân

Căn cứ trình bày của người dân cho thấy, người dân không đồng thuận việc chính quyền huyện Thanh Hà thực hiện dự án này. Các hộ dân cho biết, nơi đây là mảnh đất, tư liệu sản xuất, nguồn sống của người dân, họ sống bằng trồng trọt, chăn nuôi bao nhiêu năm, nay chính quyền thu hồi đất họ sẽ sống bằng gì? Trong khi đó, nhiều người tuổi đã cao, muốn xin vào doanh nghiệp làm việc không được nhận, hơn nữa cũng không còn cơ hội để học nghề kiếm kế mưu sinh. Nhiều hộ có nhà ở trên đất, mà không được tái định cư thì họ sẽ ở đâu khi chính quyền cưỡng chế thu hồi đất?

Tổng hợp các kiến nghị của các hộ dân bao gồm: chính quyền huyện nên xem xét lại đơn giá bồi thường về đất, về cây cối, vật kiến trúc, nhiều hộ đề nghị được tái định cư tại chỗ; nhiều hộ dân thắc mắc, thu hồi đất bồi thường giá rẻ mạt (có 80.000 đồng/m2), nhưng khi tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất thì giá cao ngất ngưởng, người dân cảm thấy bị thiệt thòi. Cũng theo trình bầy của người dân, khi thực hiện dự án này, người dân không hề được lấy ý kiến về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; không được công khai quy hoạch của dự án; không được lấy ý kiến về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Mặc dù chính quyền có tổ chức một số cuộc họp với các hộ dân, nhưng đó chỉ là thủ tục, bởi các kiến nghị của các hộ dân không được xem xét, giải quyết…

Đất của dân đã bị cưỡng chế, chính quyền đang cho san gạt để phân lô bán nền

Kết quả xác minh tại UBND huyện Thanh Hà và UBND tỉnh Hải Dương cho thấy, dự án này đang được thực hiện trái pháp luật và bất thường, cụ thể như sau: Ngày 20/5/2016, ông Nguyễn Văn Lực, khi đó là Chủ tịch UBND huyện, kí ban hành Quyết định số 1932/QĐ-UBND, về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng khu dân cư phía Bắc thị trấn Thanh Hà, huyện Thanh Hà, với tên gọi “Quy hoạch chi tiết xây dựng khu dân cư phía Bắc thị trấn Thanh Hà, huyện Thanh Hà”; vị trí nằm trên địa bàn xã Cẩm Chế. Quyết định này căn cứ vào Nghị định số 44/2015/NĐ-CP ngày 6/5/2015 của Chính phủ, về quy hoạch xây dựng và Quyết định số 11/2010/QĐ-UBND ngày 22/6/2010 của UBND tỉnh Hải Dương, về phân cấp quản lí trong lĩnh vực quy hoạch xây dựng, quản lí đầu tư xây dựng công trình… Như vậy, về hình thức thì Quyết định số 1932/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết về xây dựng công trình, nếu không có nội dung thu hồi đất, thì thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND huyện. Thế nhưng, thực tế Quyết định số 1932/QĐ-UBND lại có nội dung phải thu hồi đất gồm: Đất dân cư quy hoạch (đất nhà liền kề, đất nhà vườn), đất dịch vụ thương mại, đất cây xanh, đất nhà văn hóa, đất trường mầm non, đất bãi đỗ xe, đất giao thông, đất hạ tầng kĩ thuật.

Rõ ràng, Quyết định số 1932/QĐ-UBND được ban hành trái thẩm quyền (do có nội dung thu hồi đất), nhưng lại được ẩn giấu bằng hình thức quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng công trình. Ngày 4/7/2016, HĐND huyện Thanh Hà có Nghị quyết số 16/NQ-HĐND, phê duyệt chủ trương đầu tư công trình: Khu dân cư phía Bắc thị trấn Thanh Hà, với tên gọi “Khu dân cư phía Bắc thị trấn Thanh Hà, huyện Thanh Hà”; chủ đầu tư là UBND huyện Thanh Hà; đại diện chủ đầu tư là Ban quản lí xây dựng công trình Khu dân cư phía Bắc thị trấn Thanh Hà, huyện Thanh Hà. Mặc dù HĐND huyện Thanh Hà ban hành Nghị quyết số 16/NQ-HĐND như vậy là không đúng, nhưng đây mới chỉ là chủ trương. Tại Tờ trình số 41/TTr-UBND ngày 30/3/2018, UBND huyện Thanh Hà có căn cứ vào Nghị quyết số 16/2016/NQ-HĐND ngày 5/10/2016 của HĐND tỉnh Hải Dương, về chấp thuận thu hồi đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất… trong đó có Dự án Khu dân cư phía Bắc thị trấn Thanh Hà. Tuy nhiên, đây cũng mới chỉ là chủ trương. Để thực hiện, chính quyền huyện Thanh Hà phải lập dự án trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, tham mưu trình UBND tỉnh ra quyết định phê duyệt dự án, quyết định phê duyệt chủ đầu tư… mới đúng quy định của pháp luật.

Dân phải làm lều bạt ở tạm trên mảnh đất còn lại chưa bị thu hồi để chở chính quyền giải quyết cho tái định cư

Thế nhưng, UBND huyện Thanh Hà không làm như vậy, mà ngày 31/8/2017, vẫn là ông Nguyễn Văn Lực, khi đó là Chủ tịch UBND huyện Thanh Hà, kí ban hành Quyết định số 3382/QĐ-UBND, phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình Khu dân cư phía Bắc thị trấn Thanh Hà. Quyết định nêu mục tiêu đầu tư: “Nhằm hoàn chỉnh, đồng bộ và hiện đại về hạ tầng kĩ thuật. Khu vực quy hoạch xây dựng công trình đang nghiên cứu là một vùng đất trũng trồng cây lâu năm, có năng suất thấp, do đó hiệu quả kinh tế không cao. Trong khi đó nhu cầu về đất ở của Nhân dân ngày càng cao…”. Nội dung ghi: “Đầu tư các hạng mục hạ tầng kĩ thuật theo quy hoạch chi tiết 1/500, được UBND huyện Thanh Hà phê duyệt tại Quyết định số 1932/QĐ-UBND ngày 20/5/2016…”, với diện tích sử dụng đất 137.600m2, tổng mức đầu tư 195 tỉ 037 triệu 593 nghìn đồng, giai đoạn 1 từ ngân sách của huyện, giai đoạn 2 từ nguồn đấu giá quyền sử dụng đất của dự án.

“Đất chúng tôi còn lại chưa bị thu hồi, nhưng khi chúng tôi làm lều ở tạm cũng bị chính quyền cưỡng chế…” – một người dân cho biết

Rõ ràng, đây không đơn thuần là dự án xây dựng công trình, mà có nội dung sử dụng đất và phải thu hồi đất, nên việc Chủ tịch UBND huyện Thanh Hà ban hành Quyết định số 3382/QĐ-UBND về phê duyệt dự án, là trái thẩm quyền, trái pháp luật. Câu hỏi đặt ra, UBND huyện làm chủ đầu tư, mà Chủ tịch UBND huyện kí ban hành quyết định phê duyệt dự án, khác nào “vừa đá bóng, vừa thổi còi”!? Chưa nói, việc UBND huyện Thanh Hà thu hồi đất, rồi phân lô bán nền với giá rất cao (người dân cho biết, một số nhân viên của chính quyền nói, giá lên đến gần 2 tỉ đồng/nền). Như vậy là trái pháp luật nghiêm trọng. Hơn nữa, tại Quyết định số 3382/QĐ-UBND ghi mục tiêu đầu tư có đoạn: “Trong khi đó nhu cầu về đất ở của Nhân dân ngày càng cao”, nhưng khi các hộ dân có đất bị thu hồi kiến nghị xét duyệt cho họ suất đất tái định cư, thì chính quyền huyện dứt khoát không đồng ý, bắt họ phải tham gia đấu giá với giá rất cao. Vậy lợi nhuận từ việc đấu giá đất, chính quyền huyện sử dụng vào việc gì? Hay khoản lợi nhuận này rơi vào túi ai? Thiết nghĩ, những câu hỏi này còn nằm trong bóng tối, cần phải được thanh, kiểm tra làm rõ, xử lí nghiêm theo quy định của pháp luật.

Từ thực tế cuộc sống hiện tại của các hộ dân cho thấy, kiến nghị của họ về mức bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư cho họ là có cơ sở, có thể chấp nhận được. Đề nghị chính quyền huyện Thanh Hà xem xét lại các chính sách ở dự án này, nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng cho các hộ dân, tránh để xảy ra tình trạng khiếu kiện kéo dài, phức tạp.

Thực hiện dự án có dấu hiệu trái pháp luật, quyền lợi hợp pháp của dân không bảo đảm (Kì 1)

Thực hiện dự án có dấu hiệu trái pháp luật, quyền lợi hợp pháp của dân không bảo đảm (Kì 2)