Mỹ đang đẩy Iran vào “vòng tay” Trung Quốc?

Dù Tổng thống Iran có quan điểm ôn hòa và ủng hộ cải thiện quan hệ với phương Tây nhưng sự cứng rắn của Mỹ đang đẩy Tehran xích lại gần Trung Quốc…

“Cuộc chiến” trong chính trường Iran

Khi ông Hassan Rouhani giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2013, dường như đó là thời điểm thuận lợi và dễ dàng để tiến hành đàm phán với Mỹ nhằm giải quyết những vấn đề khúc mắc giữa hai bên. Tuy nhiên, thật khó để tưởng tượng khi nhiệm kì của ông Hassan Rouhani đã bước sang năm thứ 7 nhưng mối quan hệ Mỹ - Iran vẫn trượt dài trong những căng thẳng và bất đồng.

Giành chiến thắng năm 2013, ông Rouhani hứa sẽ nỗ lực làm giảm căng thẳng với phương Tây. Sự dịch chuyển này của Tổng thống Rouhani đã tạo nên những quan điểm trái chiều trong lòng Iran giữa một bên là phe cải cách hướng về phương Tây và một bên là những người có đường lối cứng rắn ủng hộ Trung Quốc.

Mỗi lần lãnh đạo Iran thay đổi với sự dịch chuyển về lập trường theo một trong 2 xu hướng trên, điều đó lại có tác động đáng kể đến hướng chiến lược của nước Cộng hòa Hồi giáo này. Chính phủ của Tổng thống Mohammad Khatami theo xu hướng đổi mới (1997 - 2005) từng cải thiện mối quan hệ với các nước châu Âu, nhưng khi ông Ahmadinejad trở thành Tổng thống từ năm 2005 - 2013, ông lại tập trung chính sách đối ngoại vào việc xây dựng mối quan hệ thân thiết với Nga và Trung Quốc. Cuối nhiệm kì của ông Ahmadinejad, khi các lệnh trừng phạt quốc tế khiến nền kinh tế Iran điêu đứng, công chúng lại một lần nữa muốn chuyển hướng quay về phía phương Tây.

Ông Rouhani đã nắm bắt được tâm lí này và giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2013 bằng cách hứa hẹn sẽ giải quyết các vấn đề xoay quay lệnh trừng phạt quốc tế và chương trình hạt nhân. Năm 2015, thỏa thuận hạt nhân Iran mà nhà lãnh đạo này đàm phán với các nước phương Tây đã được kí kết.

3355 it yqnf
Tổng thống Iran Hassan Rouhani và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Tehran, Iran ngày 23/1/2016. Ảnh: AFP

Iran đang sa vào “vòng tay” Trung Quốc

Những đối thủ theo đường lối cứng rắn của ông Rouhani đã chỉ trích mạnh mẽ Tổng thống Iran về cái mà họ gọi là “sự xoay trục sang phương Tây”. Một mặt, giới “diều hâu” (những người có quan điểm cứng rắn) của Iran cảm thấy sự tương đồng về thể chế chính trị với Trung Quốc và Nga, trong khi mặt khác, nhiều người lo ngại nếu Iran phát triển mối quan hệ kinh tế với các công ty châu Âu và Mỹ có thể làm gián đoạn hoặc hủy hoại quan hệ hợp tác thương mại với Trung Quốc.

Những yếu tố trên đã buộc Tổng thống Rouhani phải cân bằng trong quá trình đàm phán với phương Tây và khi Tổng thống Barack Obama vẫn đương nhiệm, việc này diễn ra khá thuận lợi.

Tuy nhiên, khi ông Donald Trump trở thành Tổng thống với những thay đổi về quan điểm và chính sách, những hi vọng của chính quyền ông Rouhani đã sụp đổ. Thông báo rút khỏi thỏa thuận hạt nhân hồi tháng 5/2018 khiến những thành quả của ông Rouhani và đồng minh bị xóa nhòa. Sau hơn 2 năm đối mặt với nền kinh tế suy thoái, ông Rouhani dường như chấp nhận rằng, cách duy nhất để “cứu” Iran là “xoay trục” về phương Đông.

Ngày 21/6/2020, một thỏa thuận 25 năm giữa Iran và Trung Quốc đã được nội các Iran thông qua. Các nội dung chi tiết về thỏa thuận vẫn chưa được công khai. Trong khi thỏa thuận này được cho là nhằm thúc đẩy quan hệ đối tác kinh tế thì có nhiều đồn đoán nhận định rằng, thỏa thuận này sẽ bao gồm cả các yếu tố về quân sự.

Bất kì thỏa thuận quốc phòng nào đều sẽ làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác an ninh giữa Tehran và Bắc Kinh kể từ khi Tổng thống Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Iran đã tiến hành các cuộc tập trận quân sự chung với Nga và Trung Quốc ở Ấn Độ Dương và vịnh Oman vào tháng 12/2019. Theo một số đồn đoán, thỏa thuận gần đây giữa Iran và Trung Quốc sẽ cho phép Bắc Kinh tiếp cận đảo Kish ở vịnh Ba Tư.

Mặc dù thỏa thuận trên vẫn chưa được chính phủ 2 nước thông qua nhưng đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy những người cùng chí hướng với ông Rouhani đã yếu thế hơn trong việc bảo vệ lập trường của mình.

Tuy nhiên, chiến lược gây sức ép tối đa với đường lối cứng rắn của chính quyền Tổng thống Trump đã buộc Iran phải đưa ra lựa chọn và các nhà lãnh đạo Iran dường như ngày càng cảm nhận rõ, Trung Quốc là lựa chọn duy nhất còn lại của họ.

Đ.K (Tổng hợp)

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Ngày 14/1, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết quan điểm của Việt Nam về kết quả bầu cử người đứng đầu vùng lãnh thổ Đài Loan ngày 13/1/2024, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết:
Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Trong vụ giết Abby Choi - người mẫu Hong Kong (Trung Quốc) - có 4 thành viên trong một gia đình cùng một nhân tình - là những nghi phạm chính.
Động đất mạnh tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria: WHO cảnh báo số nạn nhân có thể còn tăng

Động đất mạnh tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria: WHO cảnh báo số nạn nhân có thể còn tăng

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã bày tỏ quan ngại rằng số người thiệt mạng trong thảm họa động đất xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria sẽ còn tiếp tục tăng cao.
Việt Nam đảm nhận vị trí quan trọng tại Hiệp hội Cảnh sát các nước ASEAN

Việt Nam đảm nhận vị trí quan trọng tại Hiệp hội Cảnh sát các nước ASEAN

Ngày 11/1, tại trụ sở Ban Thư ký Hiệp hội Cảnh sát các nước ASEAN (ASEANAPOL) đã diễn ra lễ chuyển giao các chức vụ Giám đốc Dịch vụ Cảnh sát và Giám đốc Kế hoạch và Chương trình của ASEANAPOL.
Máy bay đâm vào chung cư ở Mỹ, toàn bộ hành khách thiệt mạng

Máy bay đâm vào chung cư ở Mỹ, toàn bộ hành khách thiệt mạng

Một máy bay dân dụng hạng nhẹ rơi trúng một tòa chung cư thấp tầng ở thành phố Keene thuộc bang New Hampshire của Mỹ, gây ra đám cháy lớn khiến toàn bộ người trên chiếc phi cơ tử vong.

Tin khác

Việt Nam trúng cử Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025

Việt Nam trúng cử Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025
Việt Nam đã trúng cử trở thành thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025, tại phiên họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 77 tại New York (Mỹ).

3 sĩ quan của Bộ Công an đi thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc

3 sĩ quan của Bộ Công an đi thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc
Việc Bộ Công an chính thức cử 03 sĩ quan tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc tại Nam Sudan là một dấu mốc quan trọng, là điểm sáng nổi bật trong hoạt động đối ngoại an ninh, một bước tiến trong hội nhập, hợp tác và phát triển toàn diện; khẳng định nhất quán quan điểm Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Ít nhất 31 người thiệt mạng trong vụ xả súng tại Thái Lan

Ít nhất 31 người thiệt mạng trong vụ xả súng tại Thái Lan
Trang Thaiger đưa tin, ít nhất 31 nạn nhân, chủ yếu là trẻ nhỏ, đã thiệt mạng trong vụ xả súng xảy ra tại một nhà trẻ ở tỉnh Nong Bua Lamphu, đông bắc Thái Lan ngày 6/10.

Cảnh sát Nhật Bản công bố kết luận điều tra vụ cựu Thủ tướng Shinzo Abe bị ám sát

Cảnh sát Nhật Bản công bố kết luận điều tra vụ cựu Thủ tướng Shinzo Abe bị ám sát
Ngày 25/8, Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật Bản đã chính thức công bố kết luận điều tra vấn đề an ninh liên quan đến vụ việc cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe bị ám sát hôm 8/7.

Tòa án Hiến pháp Thái Lan đình chỉ chức vụ của Thủ tướng Prayut Chan-o-cha

Tòa án Hiến pháp Thái Lan đình chỉ chức vụ của Thủ tướng Prayut Chan-o-cha
Ngày 24/8, Tòa án Hiến pháp Thái Lan đã đình chỉ chức vụ của Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha.

Trung Quốc triệu Đại sứ Mỹ tới phản đối chuyến thăm của bà Pelosi

Trung Quốc triệu Đại sứ Mỹ tới phản đối chuyến thăm của bà Pelosi
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 3/8 cho biết, đã triệu Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Nicholas Burns tới để phản đối chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi.

Nga rời trạm ISS: Hơn 2 thập kỷ hợp tác vũ trụ Nga - Mỹ sẽ ra sao?

Nga rời trạm ISS: Hơn 2 thập kỷ hợp tác vũ trụ Nga - Mỹ sẽ ra sao?
Nga tuyên bố rời Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) sẽ chấm dứt 2 thập kỷ hợp tác trong vũ trụ giữa Mỹ và Nga sau Chiến tranh Lạnh khi cùng xây dựng và vận hành trạm vũ trụ.

Australia chật vật chống chọi trận lũ "chưa biết khi nào kết thúc"

Australia chật vật chống chọi trận lũ "chưa biết khi nào kết thúc"
Mưa lớn xối xả tiếp tục đổ xuống bờ biển phía Đông Australia, buộc hàng nghìn cư dân Sydney phải di tản khẩn cấp do mực nước sông vượt ngưỡng nguy hiểm, vào thời điểm khu vực này đã trải qua 4 trận lũ lụt lớn trong 18 tháng qua.

Việt Nam được bầu làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 77

Việt Nam được bầu làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 77
Theo tin từ phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên Hợp Quốc, sáng 7/6 (giờ New York, Mỹ), Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã họp để bầu các chức danh Chủ tịch và các Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khoá 77.

Cụ ông người Venezuela là người cao tuổi nhất thế giới

Cụ ông người Venezuela là người cao tuổi nhất thế giới
Tổ chức Kỷ lục thế giới Guinness vừa chính thức công nhận cụ Juan Vicente Perez, 113 tuổi người Venezuela là cụ ông cao tuổi nhất thế giới, tính đến tháng 2/2022.

WHO cảnh báo đại dịch COVID-19 chưa kết thúc

WHO cảnh báo đại dịch COVID-19 chưa kết thúc
Đại dịch COVID-19 “chắc chắn chưa kết thúc” - Tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo tại phiên khai mạc kỳ họp Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA) lần thứ 75 hôm 22.5.

Séc được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc

Séc được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc
Ngày 10/5, trong cuộc bỏ phiếu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc, Cộng hòa Séc đã giành được đa số ủng hộ để thay thế Nga, sau khi Nga bị đình chỉ tham gia Hội đồng Nhân quyền do chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Trong 5 năm tới nhiệt độ toàn cầu có thể tăng 1,5 độ C

Trong 5 năm tới nhiệt độ toàn cầu có thể tăng 1,5 độ C
Kết quả nghiên cứu của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) và Văn phòng Khí tượng Anh (Met Office) công bố ngày 9/5, trong 5 năm tới, nhiệt độ toàn cầu có thể tăng 1,5 độ C do mức độ phát thải khí nhà kính cao kỷ lục và khả năng đó đang tăng lên theo thời gian.

Mỹ sẽ tẩy chay những cuộc họp của G-20 có Nga tham dự

Mỹ sẽ tẩy chay những cuộc họp của G-20 có Nga tham dự
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet L. Yellen sẽ tẩy chay một số cuộc họp của Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) trong tuần này để phản đối chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine.

Cảnh sát điều tra vụ Cristiano Ronaldo đập điện thoại cổ động viên

Cảnh sát điều tra vụ Cristiano Ronaldo đập điện thoại cổ động viên
Người phát ngôn của Cảnh sát Merseyside cho biết, "Chúng tôi có thể xác nhận đang liên lạc với Man Utd và Everton sau một vụ cáo buộc tấn công ở trận đấu trên sân Goodison Park".
Xem thêm
Tổng thống Putin – lựa chọn của nước Nga

Tổng thống Putin – lựa chọn của nước Nga

Tổng thống Vladimir Putin giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử quan trọng của Nga, chỉ dấu cho thấy sự ủng hộ nhiệt thành của dân chúng Nga với nhà lãnh đạo đất nước.
Chủ của các hạng mục giải thưởng của Oscar 2024

Chủ của các hạng mục giải thưởng của Oscar 2024

Sáng 11/3 (giờ Việt Nam), lễ trao giải Oscar 2024 đã được khai mạc tại nhà hát Nhà hát Dolby, TP. Los Angeles, Mỹ. Đây là sự kiện điện ảnh lớn nhất thế giới cũng là giải thưởng danh giá được nhiều người quan tâm, chờ đợi.
Danh tính thủy thủ người Việt thiệt mạng trên tàu bị Houthi tấn công ở Vịnh Aden

Danh tính thủy thủ người Việt thiệt mạng trên tàu bị Houthi tấn công ở Vịnh Aden

Ngày 7/3, hãng thông tấn AP của Mỹ đưa tin, lực lượng Houthi ở Yemen tấn công tên lửa vào tàu chở hàng True Confidence ở Vịnh Aden vào ngày 6/3. Trên tàu có 4 thuyền viên Việt Nam, trong đó 1 người thiệt mạng.
Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

"Cho tới nay, các cơ quan chức năng chưa hề đưa ra bất cứ một kết luận nào về vụ việc mất tích của máy bay MH370. Do đó, bộ phim tài liệu “MH370: Chiếc máy bay biến mất” đưa ra những nhận định khi chưa có kết luận chính thức của các cơ quan chức năng là s
Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Các nhà khoa học tại Đại học Durham (Anh) xác nhận hố đen mới được tìm thấy là một trong những hố đen lớn nhất từng được phát hiện.
Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Kính viễn vọng không gian James Webb đã phát hiện hình ảnh được cho là của 6 thiên hà cổ đại khổng lồ; sự tồn tại của chúng có thể làm đảo lộn các lý thuyết vũ trụ học hiện tại.
Phiên bản di động