Mập mờ trong "hợp đồng" mua bán đất, hai cha con vướng vào vòng lao lí

Từ người mua đất… trở thành bị can.

Ngày 20/6/2003, ông Nguyễn Đình Phú chuyển nhượng quyền sử dụng thửa đất số 888.5 rộng 203 m2, ở khối 10, phường Quỳnh Xuân cho cháu ruột là Nguyễn Thị Hựu. Cũng trong năm 2003, bà Hựu xây ngôi nhà cấp 4 bằng gạch táp lô trên đất đó để ở. Một thời gian sau, do hoàn cảnh khó khăn, bà Hựu đã bán thửa đất trên cho vợ chồng ông Nguyễn Cảnh Tâm và Vũ Thị Loan.

Từ ngày 25/11/2009 đến ngày 5/12/2009, trong 2 đợt, bà Loan đã đặt cọc tiền mua đất với số tiền 100 triệu đồng có viết giấy, có chữ ký của bà Hựu. Ngày 28/3/2010, bà Hựu làm giấy chuyển nhượng quyền sử dụng đất tổng số tiền là 260 triệu đồng. Giấy chuyển nhượng được ông Lê Tiến Dào, cán bộ địa chính xã soạn dựa trên sự thỏa thuận của hai bên, được UBND xã Quỳnh Xuân xác nhận là đúng sự thật. Trong giấy chuyển nhượng có ghi đến ngày 30/3/2010, bà Hựu phải bàn giao đất cho ông Tâm.

Sau khi có tiền bán đất, bà Hữu đã dùng số tiền trên làm thủ tục và chi phí để đi xuất khẩu lao động. Năm 2018, bà Hựu về nước và đến gặp ông Tâm với mục đích xin “mua” lại thửa đất đã chuyển nhượng, nhưng ông Tâm không đồng ý. Bà Hựu đã thuê một căn nhà trọ trong phường Quỳnh Xuân và lợi dụng đêm tối (tháng 12/2018), khi ông Tâm không để ý, bà Hữu đã phá khóa chuyển đồ đạc của bà vào nhà và chiếm hữu luôn ngôi nhà đã chuyển nhượng cho ông Tâm để ở.

Ngày 11/12/2018, khi phát hiện ra sự việc, ông Tâm cùng con trai là Nguyễn Cảnh Thực đã đến ngăn cản và cho xe ô tô tải đổ đất gây hư hỏng một phần ngôi nhà. Ngày hôm sau, ông Tâm có đơn yêu cầu chính quyền phường Quỳnh Xuân giải quyết việc tranh chấp đất giữa ông và bà Hựu. Khi chưa được chính quyền giải quyết, vì nhu cầu dùng đất để xây dựng công trình nên ông Tâm đã báo cho chính quyền địa phương là mình sẽ dỡ nhà bà Hựu để làm nhà ở, vì hơn 10 năm nhưng bà Hựu vẫn không chịu bàn giao mặt bằng cho ông như cam kết trong giấy chuyển nhượng. Toàn bộ đồ đạc của bà Hựu được ông Tâm chuyển ra khỏi nhà đưa lên UBND phường Quỳnh Xuân để gửi, nhưng không được chấp nhận, ông Tâm đưa về gửi ở nhà hàng xóm. Sau đó cha con ông Tâm đã dùng máy ủi phá dỡ ngôi nhà. Khi phá dỡ, Công an phường Quỳnh Xuân có đến hiện trường, nhưng chỉ đứng nhìn không can thiệp.

Ngày 27/3/2019, ông Nguyễn Cảnh Tâm (sinh 1972) và con trai Nguyễn Cảnh Thực (sinh 1994) bị Cơ quan CSĐT Công an thị xã Hoàng Mai bắt tạm giam vể tội hủy hoại tài sản.

Làm ơn mắc oán.

Bà Hựu và gia đình ông Tâm, bà Loan trước đây có mối quan hệ thân tình. Bà Hựu buôn bán nhỏ ở chợ, thu nhập chẳng là bao lại phải nuôi chồng, con, nên gia đình bà Loan thường giúp đỡ. Khi bà Hựu rao bán đất, ông Tâm có mảnh đất bên cạnh nên muốn mua để ghép thửa cho thuận lợi. Giấy tờ mua bán được lập, tiền bàn giao đầy đủ, nhờ có số tiền bán đất cho ông Tâm, bà Hựu có tiền đi xuất khẩu lao động. Nhưng sau gần 10 năm đi nước ngoài về, bà Hựu quay xin chuộc lại, nhưng không được nên lập mưu chiếm đất. Nguyên nhân chính là thửa đất đó nằm cạnh đường 1A nên rất có giá trị. Ông Tâm bỏ ra 260 triệu mua đất, sau mười năm đất không được bàn giao như cam kết, để rồi nóng lên không am hiểu pháp luật, cha con vướng vòng lao lý là điều đáng tiếc, bị bà Hựu quay mặt tố cáo ông Tâm “phá nhà”, “cướp đất” và bị khởi tố.

Hợp đồng mua bán giữa hai bên là có thật

Trao đổi với ông Lê Tiến Dào, cán bộ địa chính xã Quỳnh Xuân, huyện Quỳnh Lưu năm 2010 (nay là phường Quỳnh Xuân) được biết, ông là người soạn “Giấy chuyển nhượng đất ở” cho ông Tâm và bà Hựu. Ông Dào cho biết: Ngày 28/3/2010, sau khi ăn cơm tối thì bà Loan sang nhà ông Dào nhờ viết giúp giấy chuyển nhượng đất. Khi nghe các bên trình bày nguyện vọng mua đất, ông Dào yêu cầu bà Hựu đưa giấy tờ chứng mình nguồn gốc đất. Ông Dào khẳng định, việc hai bên thỏa thuận mua/bán là có thật và tự nguyện. Chính ông Dào cũng không ngờ, bà Hựu lại phủ nhận sự việc mua bán đất giữa bà và ông Tâm. Bà Hựu cho rằng, bà bị cưỡng ép ký giấy chuyển nhượng đất ở. Việc bà Hựu ứng tiền bán đất từ tháng 11/2009 đến tháng 3/2010 mới làm giấy chuyển nhượng (thời gian khoảng 5 tháng), không ai có thể ép được bà Hựu phải bán đất, nếu bà không muốn!?. Khi bà Loan giao tiền đặt cọc lần thứ nhất cho bà Hựu, chị Nguyễn Thị Lan, ở xóm 16 xã Quỳnh Văn là người chứng kiến. Chị Lan cho biết, chị là người đã chở bà Loan lên nhà bố mẹ ruột của bà Loan để lấy 50 triệu đồng về giao cho bà Hựu. Ông Cao Xuân Thắng, Chủ tịch UBND xã Quỳnh Xuân (nay là Bí thư Đảng ủy phường Quỳnh Xuân) cũng khẳng định, chính ông là người thay mặt UBND ký giấy chuyển nhượng giữa ông Tâm và bà Hựu. Như vậy, việc bà Hựu phủ nhận việc bán đất là hoàn toàn không có cơ sở.

Nhà, phải gắn liền với đất ở?

Tại giấy chuyển nhượng lập ngày 28/3/2010, chỉ thể hiện nội dung chuyển nhượng đất ở, không nói đến ngôi nhà cấp 4 trên đất. Ngôi nhà này được bà Hựu xây năm 2003. Nhà xây bằng gạch “táp lô”, xi măng, cát, sỏi... nên không thể chuyển đi vị trí khác để sử dụng. Chính đây là mấu chốt của vấn đề mà ông Tâm có tiền mua nhưng không nghĩ đến để cam kết trong giấy chuyển nhượng. Giấy chuyển nhượng của bà Hựu quy định đến ngày 30/3/2010 bà phải “bàn giao đất” cho ông Tâm, nhưng không nói khi bàn giao đất, bà Hựu không tự phá dỡ ngôi nhà của mình thì ông Tâm có quyền phá dỡ hay không? Trong khi đó, tài sản gắn liền với đất của ông Tâm mua bà Hựu đã được chính quyền địa phương thừa nhận là của ông Tâm để bồi thường – hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi mở rộng đường Quốc lộ 1A. Mặt khác, ông Tâm cũng thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế với Nhà nước.

Quan hệ pháp luật dân sự hay vụ án hình sự.

Sau khi sự việc ngày 12/12/2018 xảy ra, ông Tâm đã có đơn gửi UBND phường Quỳnh Xuân yêu cầu giải quyết, nhưng đến ngày 21/1/2019 (39 ngày) chính quyền địa phương vẫn không mời các bên lên để hòa giải. Theo Khoản 2, Điều 202 Luật Đất đai năm 2013, quy định: “Nếu các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến UBND cấp xã nơi có đất để yêu cầu hòa giải”. Thế nhưng, UBND xã Quỳnh Xuân chưa một lần nào gọi các bên liên quan đến để thực hiện vấn đề này. Đến nay, cũng chưa có một văn bản nào xác định diện tích đất tranh chấp (bao gồm cả nhà gắn liền với đất) là tài sản thuộc sở hữu của ông Tâm hay bà Hựu, mặc dù ông Tâm đã bỏ tiền mua và đóng thuế gần 10 năm qua. Khi chưa thể xác định tài sản của ai thì việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can liệu đã thỏa đáng. Nếu như ông Tâm sau khi có đơn gửi chính quyền, có thông báo bằng miệng là ông sẽ dỡ nhà bà Hựu, mà được chính quyền địa phương can ngăn, hướng dẫn ông khởi kiện ra tòa giải quyết các tranh chấp thì sẽ không dẫn tới hệ quả đáng tiếc như ngày hôm nay. Đúng là không ai đọc hết chữ "ngờ"!.