Cựu chiến binh 22 năm miệt mài đi tìm đồng đội

Cựu chiến binh Nguyễn Đăng Khoa thắp hương viếng đồng đội

Cựu chiến binh Nguyễn Đăng Khoa được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong viếc phối hợp tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Miệt mài đi tìm hài cốt đồng đội

Những ngày cuối tháng 7, tôi tìm về xã Tây Giang gặp cựu chiến binh Nguyễn Đăng Khoa (60 tuổi) hiện ông là Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Tây Giang, với mong muốn được cùng ông thắp nén tâm hương trên những ngôi mộ, để tri ân các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống vì nền độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và nghe câu chuyện 22 năm, ông lặng lẽ đi tìm hài cốt đồng đội.

Năm 1982, cựu chiến binh Nguyễn Đăng Khoa tham gia chiến trường Campuchia thuộc Sư đoàn 307, chiến đấu tại tỉnh Preah Vihear giáp biên giới Thái Lan. Tháng 5/1985, ông được phục viên trở về địa phương. Từ năm 2005 đến nay, ông làm Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Tây Giang.

Nhiều năm qua, ông Nguyễn Đăng Khoa luôn thao thức, day dứt, đau đáu mỗi khi nhớ về những người đồng đội nằm lại nơi chiến trường xưa để bảo vệ đất nước, nhưng đến nay vẫn chưa tìm thấy hài cốt.

Chia sẻ cơ duyên thôi thúc đi tìm kiếm hài cốt đồng đội, ông Nguyễn Đăng Khoa nhẹ nhàng bộc bạch: Vì trách nhiệm của người lính với đồng đội, trách nhiệm của người lính với những chiến sĩ hy sinh để bảo vệ quê hương đất nước. Tôi từng có những ngày tháng sát cánh cùng đồng đội chiến đấu chống Pol Pot ở chiến trường Campuchia. Những năm tháng đó, thật hào hùng lẫn thương đau. Tôi may mắn trở về quê nhà, còn đồng đội ở lại đất bạn mãi mãi, khiến tôi rất đau đớn nặng lòng.

Ộng Nguyễn Đăng Khoa tiếp lời: Nhiều người nói tôi gàn dở, khi tự mình gom góp tiền bạc để làm công việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, nhưng tôi vẫn lặng lẽ kết nối, lặng lẽ đi tìm mộ đồng đội. Bởi hơn ai hết, tôi từng là người lính, tôi hiểu những mất mát mà thân nhân liệt sĩ đang chịu đựng. Cứ thế, hành trình tìm kiếm mộ liệt sĩ của tôi ngày càng thêm xa.

Tâm nguyện đưa đồng đội trở về đất mẹ

Cựu chiến binh Nguyễn Đăng Khoa bắt đầu công việc phối hợp tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ từ năm 2002, lúc đó ông làm Chi hội trưởng Chi hội Cựu chiến binh thôn Thượng Giang, rồi làm Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Tây Giang, huyện Tây Sơn.

Ông Nguyễn Đăng Khoa nhớ lại: Lúc bắt đầu đi tìm hài cốt liệt sĩ, tôi không được nhiều người ủng hộ, kể cả người thân trong gia đình, vì họ cho rằng tôi “ăn cơm nhà vát tù và hàng tổng”. Tuy vậy, khi nhận được thông tin từ người dân, từ đồng đội, tôi lại lập tức lên đường cùng với đội tìm kiếm hài cốt liệt sĩ của địa phương.

Khi nghe tin có gia đình liệt sĩ về địa phương để tìm kiếm hài cốt liệt sĩ hay thông tin về mộ liệt sĩ thì ông Nguyễn Đăng Khoa đều đến liên hệ ngay, bất kể ngày mưa hay nắng. Bởi vậy, có những đợt ông và tổ tìm kiếm xác định đúng vị trí nhiều mộ liệt sĩ để cơ quan chức năng quy tập với quy mô lớn như ở gò Dúi Dùi (thôn Tả Giang 1, xã Tây Giang), gò Me (thôn Trung Sơn, xã Tây Thuận). Trong những cuộc tìm kiếm của mình, người lính già giúp đưa nhiều hài cốt liệt sĩ thuộc Sư đoàn 968 về tỉnh Bình Phước an táng.

Qua 22 năm làm công việc này, ông Nguyễn Đăng Khoa không nhớ mình tìm được bao nhiêu hài cốt liệt sĩ và kết nối được bao nhiêu gia đình thân nhân liệt sĩ, ông tâm sự: Mỗi lần tôi tìm được hài cốt liệt sĩ đều cảm thấy vui lắm. Có những lúc tôi đi đào bới cả ngày trời mà không tìm thấy gì, thấy tội cho người thân của liệt sĩ, tôi chạnh lòng lắm. Trong hàng trăm chuyến đi, không phải lần nào cũng tìm được hài cốt liệt sĩ, có những lần trở về trắng tay. Thế nhưng, tôi không cho phép mình dừng lại và trong muôn vàn chuyến đi, mỗi chuyến đi là một kỷ niệm đẹp.

Điều trăn trở nhất của cựu chiến binh Nguyễn Đăng Khoa hiện nay là còn 18 ngôi mộ liệt sĩ của Sư đoàn 968, Sư đoàn 3 Sao Vàng chưa biết tên. Trong những năm qua, ông phối hợp cùng nhiều đoàn tìm kiếm hài cốt liệt sĩ và thực hiện nhiều cách nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả.

Cựu chiến binh Nguyễn Đăng Khoa tâm tư: Đây là điều tôi trăn trở nhất, bởi vậy khi nào còn sức là tôi còn đi, còn tiếp tục hành trình tìm kiếm hài cốt đồng đội của mình. Hiện nay chúng tôi đang nỗ lực tìm cách kết nối với thân nhân liệt sĩ để đưa các anh trở về đất mẹ quê hương.