Cấp phép không quản lí

Vừa qua, lãnh đạo Cục Thuế TP Hồ Chí Minh đã thông tin với báo chí về trường hợp một cá nhân lập tới 116 doanh nghiệp chỉ trong một thời gian ngắn (từ tháng 12/2023 đến tháng 3/2024). Thông thường một người quản lí vận hành một doanh nghiệp kinh doanh đạt hiệu quả đã là tốt, cùng lúc quản lí 2 doanh nghiệp có thể coi là năng lực xuất sắc, còn vận hành cùng lúc 116 doanh nghiệp thì đúng là “siêu doanh nhân” mà tổ chức kỉ lục Thế giới Guinness đã bỏ quên!

Con dấu một số công ty mà các đối tượng lập ra.

Nếu cơ quan cấp phép nắm được hoạt động của doanh nghiệp thì không có chuyện cho phép một cá nhân thành lập tới 116 doanh nghiệp. Theo Luật Doanh nghiệp, hiện nay việc cấp phép thành lập và hoạt động doanh nghiệp khá “thông thoáng”, được triển khai theo nguyên tắc “tiền đăng, hậu kiểm”. Khâu “tiền đăng” xem ra đang được cơ quan kế hoạch đầu tư tại TP Hồ Chí Minh và các địa phương làm khá tốt, giả sử có vài trăm cá nhân khác mỗi người cũng thành lập cả trăm doanh nghiệp vẫn có thể đáp ứng! Tuy nhiên, từ nhiều năm qua đã bộc lộ lỗ hổng khâu “hậu kiểm” tại nhiều địa phương, tạo điều kiện cho các đối tượng trục lợi thông qua việc buôn bán hóa đơn, rút hàng nghìn tỉ đồng tiền thuế giá trị gia tăng, gây thiệt hại không nhỏ cho ngân sách nhà nước. Tại vụ việc trên nay còn bộc lộ lỗ hổng nữa, đó là đối tượng lập 116 doanh nghiệp đã bị bắt nằm trong đường dây tội phạm có tổ chức hoạt động “rửa tiền”, “vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”. Các doanh nghiệp được thành lập trên hầu như không có hoạt động sản xuất kinh doanh, chỉ là công cụ để các đối tượng tổ chức các hoạt động phi pháp, lừa đảo.

Việc quản lí doanh nghiệp hiện đang có “độ vênh” giữa hai cơ quan quản lí nhà nước là Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Ngoài chuyện “hậu kiểm” lỏng lẻo ra thì giữa bên cấp phép và bên thu thuế như đang thiếu sự gắn kết, việc ai nấy làm.

Phải chăng cần có một văn bản pháp quy dạng thông tư liên bộ để “ráp nối” công tác quản lí kinh doanh giữa hai Bộ chuyên về kinh tế?

Cách đây hơn 6 năm từng có đại biểu Quốc hội cho rằng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính có chức năng, nhiệm vụ tương đồng nhưng khi làm chính sách thường hay vênh nhau cần nhập lại để thống nhất, tinh gọn đầu mối.

Nên chăng, đã đến lúc cần nghiêm túc xem xét ý kiến này, nhất là hiện Đảng và Nhà nước ta đang chủ trương tinh gọn đầu mối quản lí cấp vĩ mô.