Sức khỏe 18/04/2024 11:00
Cung cấp đầy đủ nước cho cơ thể là một điều vô cùng quan trọng đối với tất cả chúng ta. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe thường khuyến cáo rằng, mỗi người nên uống từ 6 - 8 li nước vào mỗi ngày. Hầu hết chúng ta thường được khuyên nên uống 2 lít nước/ngày, tuy nhiên đây chỉ là con số trung bình. Lượng nước uống cơ bản hằng ngày được tính theo công thức sau: Lượng nước uống cơ bản hằng ngày (lít) = cân nặng (kg) x 0.03 lít. Tuy nhiên, lượng nước cung cấp còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, thời tiết, tích chất công việc, mức độ hoạt động thể lực, bệnh lí đang mắc...
Việc bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể rất quan trọng, vì có thể giúp cho quá trình chuyển hóa trong cơ thể diễn ra thuận lợi, ngăn ngừa một số bệnh, nhất là tình trạng táo bón, sỏi tiết niệu, nhiễm trùng đường tiểu, rối loạn điện giải, chuột rút, tụt huyết áp, tăng nguy cơ say nắng và say nóng ở người cao tuổi... Ngoài ra, uống nước cũng giúp giảm cảm giác khát nước, vì vậy bạn nên nhớ uống nước đều đặn trong suốt ngày dài. Khi chăm sóc cho những người lớn tuổi có sức khỏe kém hoặc có vấn đề về vận động, rất cần bảo đảm luôn có sẵn đồ uống phù hợp vào bất cứ khi nào họ muốn uống. Nhiều người cao tuổi do e sợ về việc đi tiểu không kiểm soát được nên đã hạn chế uống nước. Tuy nhiên, đây không phải là một giải pháp hiệu quả và có thể khiến cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn.
 |
| Bổ sung nước cho người cao tuổi trong mùa Hè |
Người cao tuổi thường dễ bị mất nước do những thay đổi sinh lí trong quá trình lão hóa và một số yếu tố phức tạp hơn, chẳng hạn như tình trạng bệnh, tinh thần và thể chất. Tuy nhiên, một số thay đổi liên quan đến tuổi tác bao gồm cả cảm giác khát có thể dễ dàng nhận thấy nhiều ở những người mắc bệnh Alzheimer hoặc những người đã bị đột quỵ. Điều này cho thấy rằng cơn khát ở người lớn tuổi có thể không được coi là dấu hiệu của tình trạng mất nước. Ngoài ra, suy giảm chức năng thận cũng là một yếu tố nguy cơ chính gây mất nước ở người lớn tuổi. Thận đóng một vai trò quan trọng trong việc điều tiết chất lỏng, nhưng chức năng của chúng có thể bị suy giảm theo tuổi tác, vì vậy người cao tuổi là đối tượng thuộc nhóm có nguy cơ cao dễ mắc phải tình trạng mất nước.
Tình trạng mất nước cũng phổ biến hơn ở những người bị suy giảm nhận thức và thay đổi khả năng hoạt động. Một số vấn đề như khó nuốt, bệnh tiểu đường và chứng mất trí nhớ thường gặp hơn ở người cao tuổi và tất cả đều liên quan đến việc hydrat hóa kém. Khả năng mất nước cũng có thể trở nên trầm trọng hơn khi sử dụng các loại thuốc, bao gồm thuốc nhuận tràng và thuốc lợi tiểu. Do nhiều người không kiểm soát được việc đi tiểu tiện của mình, cho nên họ có thể hạn chế việc uống nước thường xuyên trong ngày.
Những yếu tố nguy cơ chính dẫn đến tình trạng mất nước ở người lớn tuổi như tuổi cao, đi tiểu không kiểm soát được, suy giảm nhận thức hoặc bị nhầm lẫn, cần đến sự chăm sóc lâu dài, các chức năng hoạt động bị suy giảm và cần hỗ trợ trong việc ăn uống, phiền muộn, giảm cảm giác khát, sử dụng nhiều loại thuốc, đặc biệt là thuốc lợi tiểu, mắc bệnh cấp tính, tiêu chảy và nôn mửa...
Có nhiều cách để thực hiện tốt vấn để này như đồ giải khát, thức ăn lỏng, hoa quả tươi... Ví như:
- Nước lọc được coi là một sự lựa chọn lí tưởng nhất dành cho người cao tuổi trong suốt một ngày dài. Bạn có thể cho thêm một chút lá bạc hà hoặc chanh để tăng thêm hương vị cho đồ uống. Đặc biệt là nước ion kiềm với sự kiểm tra của giấy quỳ.
- Trà mạn, cà phê và những đồ uống nóng khác là thức uống yêu thích của nhiều người cao tuổi và cũng được xem là loại đồ uống có thể bổ sung chất lỏng cho cơ thể. Bạn có thể sử dụng những đồ uống này cùng với một chút sữa nếu bạn muốn bổ sung thêm calo và protein.
- Sữa và những đồ uống từ sữa là một nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, vitamin và các nguyên tố vi lượng cân thiết cho cơ thể. Sữa nguyên chất có thể là một lựa chọn hợp lí đối với những người cao tuổi có khẩu vị kém. Để tăng thêm lượng calo và protein, bạn có thể thử dùng những đồ uống từ sữa như sô cô la nóng hoặc sữa lắc có kèm thêm trái cây và sữa chua. Ngoài ra, cũng có thể tăng thêm hương vị và chất dinh dưỡng cho đồ uống từ sữa bằng cách trộn 2 - 4 thìa cà phê sữa bột tách kem khô vào một lít sữa nguyên chất.
- Trái cây và rau củ quả tươi, có thể ăn hoặc ép lấy nước uống. Đây là một loại đồ uống rất thích hợp để người lớn tuổi có thể tăng cường bổ sung nước và các chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitaimin cho cơ thể. Nên chọn các loại hoa qỉa có chứa nhiều nước vá có công dụng thanh nhiệt dưỡng âm như các loại dưa, loại quả có múi, loại quả mọng nước như nho, thanh long, dâu tây...
- Súp và cháo cũng là những đồ cung cấp nước và chất dinh dưỡng rất thích hợp với người cao tuổi, đặc biệt là các loại cháo dân gian có dùng thêm các thảo dược. Ví như: Những loại cháo nổi tiếng như cháo đậu xanh, cháo đậu đen, cháo đậu đỏ, cháo trai, cháo hến, cháo rau muống, cháo mướp đắng, cháo lá sen, cháo đậu xanh lá sen, cháo lê ý dĩ, cháo Nước mía, cháo La hán, cháo đạm trúc diệp đậu đỏ, cháo cúc hoa, cháo dưa hấu, cháo đậu xanh ngân hoa...
- Các loại canh nấu theo kinh nghiệm dân gian, dưới dạng món ăn-bài thuốc (dược thiện) như canh cát căn đại táo trư nhục (sắn dây, đại táo và thịt lợn nạc), canh sa căn thuần điểu trư nhục (củ đậu, chim cút, thịt lợn nạc), canh hiện nhục việt qua (hến, quả bầu), canh hà diệp nhị đậu (lá sen. biển đậu, đại táo, đậu xanh)...
- Các loại trà dược (có thể là gồm lá trà cùng thảo dược hoặc chỉ là dùng các thảo dược hãm uống thay trà) như trà Mạch đông lô căn, trà Hoa cúc, trà hoa sen, trà Bạc hà thái tử sâm, trà Trám xanh, trà Dưa hấu, trà Đại táo mật ong, trà Nhân sâm hoa nhài hoàng kì, trà Hoạt thạch hoắc hương, trà Gạo lức đông trùng, trà Tam đậu...
Các loại cháo, canh, trà...nói trên hầu hết đều chế từ các nguyên liệu có nguồn gốc thảo dược tự nhiên, có tác dụng thanh nhiệt giải thử, thanh nhiệt giải độc, thanh nhiệt sinh tân hoặc thanh nhiệt dưỡng âm, giúp lamf mát cơ thể, giải nhiệt, phòng ngừa các bệnh lí mùa Hè, cung cấp nước, các chất dinh dưỡng, vittamin và các nguyên tố vi lượng.
Khát chính là dấu hiệu mất nước rõ ràng nhất, cơ thể bạn đang thực sự bị mất nước trước khi bạn cảm thấy khát. Ở những người bị sa sút trí tuệ, trầm cảm suy giảm cảm giác, bệnh nhân nặng... nhiều khi không có cảm giác khát. Bởi vậy cần chú ý các biểu hiện khác cho thấy sự mất nước như mệt mỏi, khô miệng, môi và lưỡi, mắt trũng, da không đàn hồi, khô, buồn ngủ, nhầm lẫn hoặc mất phương hướng, chóng mặt và huyết áp thấp, nước tiểu vàng đậm, đi tiểu ít, rối loạn tâm thần...
