Tập truyện ngắn “Con bệnh” của Kim Uyên: Khắc họa loại hình bệnh hoạn trong xã hội hiện đại

Bìa truyện ngắn “Con bệnh”

“Con bệnh” là tên một truyện ngắn trong tập truyện có 14 tác phẩm, cũng được lấy làm tiêu đề chung cho tập truyện ngắn. Con bệnh ở đây không đơn thuần là người bệnh, mà tác giả khắc họa về loại hình bệnh hoạn trong tâm lí - ý thức xã hội hiện đại. Đây cũng là thông điệp cảnh báo về những lệch lạc trong đời sống. Một ông già cô đơn trong chính ngôi nhà của mình, chỉ vì con, cháu về nhà chỉ chào một câu rồi ai nấy khuất dạng sau cánh cửa căn phòng của mình. Căn nhà cùng các vật dụng đắt tiền, là kết quả của sự phấn đấu cả đời, nay phải rời đi quả là không khỏi trăn trở. Thế nhưng ông già quyết dứt áo, để vào sống trong viện dưỡng lão, để xóa đi sự cô đơn trong những ngày tháng cuối đời…

Một người sống ở nông thôn quá khó khăn, kiếm được công việc chăm sóc bệnh nhân nặng ở bệnh viện, đối mặt với những đau đớn, những tiếng rên rỉ, những cái chết, để làm những việc lau rửa, thay quần áo, cho người bệnh ăn… Mặc dù vất vả, nặng nhọc nhưng tiền kiếm được cũng dư dả, có tiền gửi về quê cho vợ con. Nhưng rồi anh phải đối mặt với thực tế, để có người bệnh chăm sóc, phải qua cò, phải “mua con bệnh” qua mụ béo bán thuốc tây ở cổng viện, vì mụ béo có quan hệ thân thuộc với bác sĩ và chức sắc của bệnh viện. Cuối cùng sau gần một tuần chờ việc, anh phải vét nhẵn túi mua của mụ béo một con bệnh, là ông lão chạc gần bảy chục tuổi bị tai nạn, nhập viện cấp cứu một mình không người thân. Anh cố hỏi ông lão thông tin về người thân nhưng không được. Kết cục ông lão tắt thở mà anh không lấy được tiền công, cuộc sống đi vào bế tắc. “Trời bắt đầu sáng. Gã bật dậy choáng váng. Trên giường ông già đã lạnh cứng, ông tắt thở từ đêm”, đó là cái kết của truyện ngắn “Con bệnh”.

Các nhân vật trong những tác phẩm của tập truyện được tác giả xây dựng phong phú, với nhiều sắc thái. Các nhân vật là quan chức, sếp lớn nhỏ… được tác giả xây dựng mang hình tượng chung là “trưởng giả học làm sang”, hoặc những hình ảnh phù phiếm, béo mập, ham hố, ăn nhậu ngập ngụa trong rượu bia, đồ ăn đắt tiền. Truyện ngắn “Cha và con”, khắc họa mối xung đột văn hóa ở cấp độ gia đình, xung đột trong quan hệ thế hệ cha - con. Lão Nam, một quan chức nghỉ hưu, vẫn mang bản chất mưu mô, xảo quyệt. Thấy nhà hàng xóm liền kề của vợ chồng người kiến trúc sư thiết kế đẹp, lại có thang máy, lão mưu mô thôn tính, nên mang về nhà chiếc mõ to cho vợ gõ, gây khó chịu cho nhà bên cạnh trong con ngõ cụt. Rồi khi vợ chồng hàng xóm rao bán nhà, lão tung tin con ngõ ảm đạm, đầy âm khí, do có mẹ con hành khất chết ở đó, để lão dễ dàng mua căn nhà với giá rẻ. Nhưng “vỏ quýt dày có móng tay nhọn”, cuối cùng lão phải cắn răng mua căn nhà với giá đắt, mà căn nhà của lão rao mãi không người mua, cũng bởi tin đồn thất thiệt mà lão tung ra.

Nhà văn Nguyễn Kim Uyên

Một ông quan chuẩn bị nghỉ hưu, tranh thủ làm chuyến đi chơi bằng tiền của cơ quan sang Dubai. Đó là nhân vật Tị, dù có bằng ngoại ngữ nhưng không thể tự giao tiếp, nên chuyến đi phải mang theo một người phiên dịch. Rồi sang sân bay nước đó gã xăm xăm bước đi lọt vào khu vực cấm, bị cảnh sát giữ lại. Vẫn với thái độ trịch thượng như khi còn trong nước, gã tính chống đối lại cảnh sát nhưng không được. Khi trở về, gã mang một thùng bia bị cấm, sai phiên dịch đem bán không được, đành ngậm ngùi giấu đi, để kịp lên máy bay về nước.