Phát huy vai trò đội ngũ trí thức cao tuổi trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước

Lớp NCT có nhiều cống hiến, trưởng thành trong các cuộc chiến tranh bảo vệ và xây dựng đất nước, là những “thư viện sống” trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, văn hóa - xã hội, khoa học - công nghệ, sản xuất, kinh doanh… Luôn khát khao được tiếp tục được làm việc, say mê sáng tạo, cống hiến để sống có ích cho đời, nêu tấm gương sáng cho con cháu và thế hệ trẻ.

Trải qua 20 năm phát triển, kế thừa truyền thống vẻ vang của Hội Phụ lão cứu quốc, Hội NCT Việt Nam đã động viên cán bộ, hội viên không ngừng xây dựng củng cố tổ chức, đóng góp quan trọng xây dựng pháp luật, chế độ, chính sách phát triển kinh tế-xã hội nói chung và chăm sóc, phát huy NCT nói riêng. Rất nhiều NCT trở thành hạt nhân trong các phong trào, là nòng cốt trong các tổ hòa giải, là chỗ dựa tinh thần không chỉ cho gia đình, mà cho làng xóm, cộng đồng.

Nhiều cán bộ, đảng viên đã nghỉ hưu nhưng “không nghỉ việc”, với trí tuệ, kinh nghiệm của mình, vẫn tiếp tục đóng góp xây dựng tổ chức cơ sở Đảng, xây dựng bộ máy chính quyền, xây dựng hệ thống chính trị và phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương... Dù sức khỏe hạn chế, NCT vẫn hăng hái đi đầu trong các phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; làm đường giao thông nông thôn; trồng cây, giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường; tuyên truyền, giáo dục, vận động Nhân dân quán triệt, thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước... Dù ở cương vị nào, NCT cũng luôn giữ vững và phát huy tốt bản lĩnh chính trị, có ý thức trách nhiệm với cộng đồng, trở thành một bộ phận quan trọng trong hệ thống chính trị, lực lượng không thể thiếu bên cạnh lãnh đạo đảng, chính quyền cơ sở. Những tiếng nói, việc làm của NCT tiếp tục mang lại niềm tin cho xã hội, góp phần củng cố lòng tin của Nhân dân vào Đảng và chế độ.

TS. Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Hội NCT Việt Nam

Hiện cả nước có hơn 1.240.000 NCT tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở; đảm nhận các cương vị lãnh đạo chi bộ, tổ trưởng dân phố, trưởng thôn, ban công tác mặt trận, hòa giải, khuyến học, là đại biểu HĐND các cấp… Có địa phương có đến 70-80% NCT làm bí thư chi bộ, trưởng thôn bản. Năm 2017, tại Hội nghị biểu dương NCT tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở khu vực Tây Bắc, đã có 112 cá nhân xuất sắc được Trung ương Hội khen thưởng. Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Quyết tâm thư của già làng các dân tộc Tây Nguyên năm 2019, có 241 già làng tiêu biểu được Trung ương Hội và các bộ ngành vinh danh.

Phát huy kinh nghiệm, trí tuệ, gần 7 triệu NCT sống ở nông thôn là những “lão nông tri điền”, có sức khỏe, kinh nghiệm, am hiểu thực tế địa phương, đã tận dụng thời cơ điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế, làm giàu cho bản thân, gia đình và xã hội. Gần 100 nghìn NCT làm chủ trang trại, cơ sở sản xuất, kinh doanh; trong đó, 400 nghìn NCT được vinh danh làm kinh tế giỏi, trên 240 NCT được dự Hội nghị biểu dương NCT làm kinh tế giỏi toàn quốc năm 2018, được Trung ương Hội biểu dương, khen thưởng.

Tích cực tham gia bảo vệ môi trường và xây dựng nông thôn mới, NCT vận động gia đình, con cháu, họ tộc đóng góp hàng nghìn tỉ đồng, hiến hàng triệu mét vuông đất, hàng triệu ngày công làm đường giao thông nông thôn, xây dựng các công trình phúc lợi…

Phát huy vai trò trí thức cao tuổi

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất chú trọng phát hiện, bồi dưỡng, trọng dụng trí thức, những người tài, đức. Đội ngũ trí thức nước ta hiện nay đóng vai trò đặc biệt to lớn trong phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa (CNH), hiện đại hóa (HĐH) đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trí thức cao tuổi không chỉ đóng góp thiết thực hoạch định chính sách, mà còn trao truyền kinh nghiệm, kiến thức, kĩ năng, góp phần trang bị tri thức, nâng cao trình độ cho thế hệ trẻ.

Đến nay cả nước có gần 12.000 giáo sư, phó giáo sư; 72.800 giảng viên đại học, trong đó trên 16.500 tiến sĩ và 43.127 thạc sĩ; trong đó rất nhiều nhà khoa học, giảng viên là NCT.

Bằng cả ý thức trách nhiệm với xã hội và thế hệ trẻ, trí thức cao tuổi tạo ra tư duy, tư tưởng, củng cố và phát triển hệ giá trị xã hội - nền tảng tinh thần cho quá trình vận động và phát triển như giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc; tiếp nhận những giá trị văn hóa tích cực, tiến bộ, phù hợp và gạt bỏ những yếu tố văn hóa lai căng, lạc hậu, ảnh hưởng tiêu cực đến văn hóa và con người Việt Nam.

Tiêu biểu có GS, TS Phạm Tất Dong, 87 tuổi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Khuyến học Việt Nam, mặc dù rất bận rộn với công tác quản lí, nhưng vẫn dành nhiều thời gian và tâm huyết làm Chủ nhiệm nhiều công trình nghiên cứu khoa học. GS, Viện sĩ, TS khoa học Đặng Vũ Minh, Chủ tịch danh dự Liên hiệp các hội Khoa học và Kĩ thuật Việt Nam, 75 tuổi vẫn say mê tư vấn, phản biện và giám định xã hội; nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; bảo vệ môi trường; giáo dục và đào tạo… GS, TS Hoàng Chí Bảo, 77 tuổi, ngoài công tác nghiên cứu giảng dạy, sở hữu hàng vạn tư liệu quý về Bác Hồ, đã có hàng nghìn buổi nói chuyện về Bác cho nhiều đối tượng khác nhau trong và ngoài nước.

Nhằm phát huy tốt hơn vai trò đội ngũ trí thức xây dựng nền kinh tế tri thức, phát triển đất nước giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, hơn lúc nào hết cần nâng cao hơn nữa nhận thức của toàn xã hội về vai trò của đội ngũ trí thức, trân trọng giá trị của NCT, những nhà khoa học, giảng viên các trường đại học, cao đẳng đã nghỉ hưu còn sức khỏe, còn đam mê, nhiệt huyết bằng nhiều hình thức tuyên truyền, giáo dục, đào tạo, tổ chức hội thi, hội thảo… Xây dựng môi trường và điều kiện thuận lợi cho hoạt động của đội ngũ trí thức cao tuổi, tạo bệ đỡ, chất xúc tác cho họ phát huy kinh nghiệm, trí tuệ tích lũy qua hơn nửa cuộc đời.

Cùng với sửa đổi Luật NCT phù hợp trong tình hình mới, cần sớm đổi mới một số chính sách đối với NCT nói chung và đội ngũ trí thức đã hết tuổi lao động có trình độ cao, tâm huyết và còn sức khỏe nhằm kích thích sự sáng tạo, cống hiến của họ như chế độ lương thưởng, thù lao đãi ngộ, giải thưởng, danh hiệu, tôn vinh…Thay đổi nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức đoàn thể các cấp về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của NCT cũng như trí thức cao tuổi trong phát triển bền vững, bảo đảm quốc phòng, an ninh đất nước.

Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lí thuận lợi và tổ chức nhiều diễn đàn để khuyến khích, bảo vệ quyền lợi, trách nhiệm của trí thức khi tham gia hoạch định các chủ trương, chính sách, dự án phát triển đất nước