Nhân sâm dưỡng vinh thang, cổ phương bổ khí dưỡng huyết độc đáo

Nhân sâm dưỡng vinh thang là một bài thuốc cổ do Nghiêm Dụng Hoà, y gia trứ danh đời Nam Tống (Trung Quốc) sáng tạo ra và được ghi trong y thư Thái bình huệ dân hoà tễ cục phương nổi tiếng của Ông.
Cổ phương này cũng đã được chép lại trong sách Bí truyền kinh nghiệm của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác. Đây là một trong những phương thang chuyên dùng để bổ dưỡng khí huyết, được xây dựng trên cơ sở bài thuốc cổ Thập toàn đại bổ bỏ xuyên khung, gia trần bì, viễn chí và ngũ vị tử mà thành.

Thành phần và cách dùng

Bạch thược 9g, đương quy 6g, hoàng kì 15g, quế tâm 3g, nhân sâm 6g, bạch truật 9g, chích thảo 3g, thục địa 15g, ngũ vị tử 6g, bạch linh 12g, viễn chí 3g, trần bì 6g. Tất cả tán bột, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 6g hoặc gia thêm sinh khương 3 lát và đại táo 2 quả, sắc uống trong ngày.

Nhân sâm dưỡng vinh thang, cổ phương bổ khí dưỡng huyết độc đáo

Công dụng và chủ trị

Ích khí bổ huyết, dưỡng tâm an thần; chuyên dùng để chữa các chứng bệnh như khí huyết bất túc (khí huyết suy nhược), lao tích hư tổn (suy nhược cơ thể do lao động quá sức), tự hãn đoản khí (hay vã mồ hôi và có cảm giác khó thở), tâm hư kinh quý (hay hồi hộp đánh trống ngực), kiện vong thất miên (giảm khả năng ghi nhớ và mất ngủ), hành động suyễn tức (khó thở khi gắng sức), nạp thực giảm thiểu (ăn kém, chán ăn), tiết tả (đi lỏng), hầu can thần táo (họng và môi khô), bì phu can táo (da khô), mao phát thoát lạc (rụng lông tóc), sang khẩu bất liễm (miệng loét lâu liền), kinh nguyệt bất điều (kinh nguyệt không đều)…

Trên lâm sàng, thường dùng để chữa các bệnh lí như suy nhược thần kinh, lao trong giai đoạn hồi phục, huyết áp thấp, thiếu máu, viêm thận, cốt tuỷ viêm mạn tính, viêm loét lâu liền, suy nhược cơ thể sau sinh đẻ, bế kinh, rối loạn kinh nguyệt, một số bệnh lí tim mạch…

Nghiên cứu hiện đại

Kết quả nghiên cứu dược lí cho thấy, Nhân sâm dưỡng vinh thang có tác dụng chống thiếu máu, nâng cao năng lực hoạt động của tim, cải thiện tình trạng thiếu máu cơ tim, trấn tĩnh, giảm đau, kháng khuẩn tiêu viêm, lợi tiểu, giảm đường huyết, nâng cao năng lực miễn dịch của cơ thể và chống ung thư. Trong bài thuốc, hoàng kì, nhân sâm, bạch truật và đại táo có tác dụng tăng cường thể lực; nhân sâm, hoàng kì, bạch linh, bạch thược, thục địa và ngũ vị tử có công năng điều tiết hoạt động của hệ thống tim mạch, cường tim và chống thiếu máu cơ tim; nhân sâm và bạch linh có tác dụng trấn tĩnh; bạch thược vừa trấn tĩnh vừa giảm đau; hoàng kì, bạch truật, thục địa và bạch thược có công năng kháng khuẩn; bạch truật và bạch linh tiêu viêm; nhân sâm và hoàng kì có khả năng chống ung thư; nhân sâm, ngũ vị tử và đại táo có tác dụng tăng cường khả năng giải độc của gan; nhân sâm lợi niệu, làm giảm đường và cholesterol máu; hoàng kì, bạch linh, bạch truật và thục địa cũng có tác dụng lợi niệu và làm giảm đường máu; nhân sâm và hoàng kì nâng cao năng lực miễn dịch, riêng nhân sâm thông qua việc kích thích hệ thống võng mạc nội mô, thúc đẩy sự hình thành kháng thể và bổ thể, còn hoàng kì thì tăng cường khả năng hoạt động của đại thực bào.

Trên lâm sàng, các nhà y học cổ truyền Trung Quốc đã tiến hành khảo sát tác dụng trị liệu của Nhân sâm dưỡng vinh thang trên nhiều mặt bệnh và đã thu được hiệu quả rất đáng khích lệ. Ví như, điều trị thiếu máu đạt hiệu quả 100%, viêm cầu thận mạn tính đạt hiêu quả 74%, vết thương lâu liền do lao xương đạt hiệu quả 100%, bế kinh đạt hiệu quả 100% sau khi dùng 10 thang thuốc.

Cách chế cao nhân sâm dưỡng vinh

Đây là một cách bào chế và dùng nhân sâm dưỡng vinh thang tiện dụng, dễ uống, dùng cho các trường hợp tì, phế hư gây kém ăn, đầy bụng, tiêu chảy, huyết hư gây thiếu máu, cơ thể suy nhược, mất ngủ, người mỏi mệt, da vàng, người gầy, tóc khô và rụng

Dùng bạch thược 18g, trần bì 9g, quế tâm 9g, bạch truật 9g, thục địa 10g, ngũ vị tử 6g, sinh khương 10g, nhân sâm 9g, hoàng kì 12g, đương quy 9g, cam thảo 9g, bạch linh 9g, viễn chí 6g, đại táo 25g. Đem sắc kĩ 3 lần, mỗi lần đổ 600ml nước (chừng 1 bát ăn cơm), sắc cô còn 150ml, lấy 3 nước hòa với nhau rồi dùng lửa nhỏ cô lại còn 150ml, để nguội đựng trong lọ thủy tinh đóng kín để dùng dần. Mỗi ngày uống 3 lần sau các bữa ăn sáng, trưa và chiều, mỗi lần 6ml. Với trẻ em có thể pha thêm một chút mật ong cho dễ uống.

BS Hoàng Khánh Toàn
(Nguyên Chủ nhiệm Khoa YHCT Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Liên tiếp tái phát sỏi, quả thận còn chức năng bị đẩy đến nguy cơ suy kiệt

Liên tiếp tái phát sỏi, quả thận còn chức năng bị đẩy đến nguy cơ suy kiệt

Trải qua 3 lần can thiệp và không ít lần trông cậy vào các bài thuốc dân gian, sỏi vẫn “kết cụm” đều đặn, đe dọa chức năng của quả thận duy nhất còn hoạt động. Nhờ tán sỏi nội soi ống mềm tại TCI, bà P.T.Đ (Hà Nam) đã được xử lý kịp thời thoát nguy cơ biến chứng.
Chủ động công tác y tế ứng phó với thiên tai, bệnh dịch mùa mưa bão năm 2025

Chủ động công tác y tế ứng phó với thiên tai, bệnh dịch mùa mưa bão năm 2025

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 76/CĐ-TTg ngày 28/5/2025, Công điện số 86/CĐ-TTg ngày 10/6/2025 về việc chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão và mưa lũ. Để chủ động phòng, chống dịch bệnh có nguy cơ xảy ra trong và sau lụt bão, mưa lũ, Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố đẩy mạnh phòng, chống dịch bệnh mùa mưa bão, chủ động công tác y tế ứng phó với thiên tai, mùa mưa bão năm 2025.
Người cao tuổi và nguy cơ mắc bệnh do thời tiết nắng nóng

Người cao tuổi và nguy cơ mắc bệnh do thời tiết nắng nóng

Khi thời tiết nắng nóng, trẻ nhỏ, NCT là đối tượng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến rối loạn thân nhiệt sẽ tăng lên, nếu không được điều trị nhanh chóng, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
​​​​​​​Bệnh viện đầu tiên đưa vào vận hành nhà giặt theo công nghệ Nhật Bản

​​​​​​​Bệnh viện đầu tiên đưa vào vận hành nhà giặt theo công nghệ Nhật Bản

Ngày 11/6, Bệnh viện Lê Văn Thịnh khánh thành công trình “Nhà giặt theo công nghệ Nhật Bản”. Đây là dự án giặt là khép kín ứng dụng công nghệ tiên tiến, nhằm tăng cường kiểm soát nhiễm khuẩn, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, điều trị, phục vụ bệnh nhân.
Thanh Hóa: Liên tiếp cấp cứu trẻ em đuối nước ngừng tim, hôn mê sâu

Thanh Hóa: Liên tiếp cấp cứu trẻ em đuối nước ngừng tim, hôn mê sâu

Thông tin từ Bệnh viện Nhi Thanh Hóa cho biết, trong tuần qua, Bệnh viện liên tục tiếp nhận các ca trẻ đuối nước ngừng tim, hôn mê sâu, suy hô hấp đe dọa tính mạng.

Tin khác

Bệnh viện Quân y 175 cứu sống bệnh nhân 67 tuổi bị nhiễm độc toàn thân

Bệnh viện Quân y 175 cứu sống bệnh nhân 67 tuổi bị nhiễm độc toàn thân
Mới đây, Bệnh viện Quân y 175, TP. Hồ Chí Minh tiếp nhận và điều trị thành công bệnh nhân nữ 67 tuổi mắc hội chứng Lyell (hoại tử thượng bì nhiễm độc toàn thân – TEN), một bệnh lý hiếm gặp với tỷ lệ tử vong rất cao, đặc biệt khi diện tích tổn thương da lên đến 92% cơ thể.

Lạm dụng điện thoại sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe

Lạm dụng điện thoại sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe
Dùng điện thoại giúp người cao tuổi kết nối và giải trí, nhưng nếu lạm dụng có thể gây hại mắt, xương khớp, trí nhớ và sức khỏe tinh thần một cách âm thầm, nguy hiểm...

Thuốc giả len lỏi vào nhà thuốc lớn: cần trả lại niềm tin cho người tiêu dùng!

Thuốc giả len lỏi vào nhà thuốc lớn: cần trả lại niềm tin cho người tiêu dùng!
Sau vụ việc sản xuất thuốc giả của Công ty TNHH Herbitech bị Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) khởi tố ngày 28/4, dư luận bàng hoàng không chỉ bởi sự liều lĩnh và thể hiện sự vô đạo đức của doanh nghiệp sản xuất, mà còn bởi sự im lặng kéo dài đáng ngờ của hệ thống nhà thuốc Pharmacity nơi trực tiếp phân phối các sản phẩm của Herbitech ra thị trường, có nhóm người dùng dễ bị tổn thương nhất: trẻ em và người cao tuổi …

Những lưu ý khi uống nước dừa xiêm

Những lưu ý khi uống nước dừa xiêm
Nước dừa xiêm có tác dụng thanh nhiệt, giải khát rất thích hợp với thời tiết nắng nóng mùa Hè. Tuy nhiên, để đạt được những lợi ích sức khỏe, khi uống nước dừa xiêm cần phải chú ý gì?...

Nắng nóng kéo dài gây nhiều nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt với NCT

Nắng nóng kéo dài gây nhiều nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt với NCT
Nắng nóng kéo dài không chỉ gây cảm giác mệt mỏi, mất nước mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ, đặc biệt ở NCT, trẻ nhỏ và những người có bệnh nền. Ngành Y tế khuyến cáo người dân tránh ra ngoài từ 10-16h, uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý để phòng say nắng, đột quỵ trong đợt nóng có ngày trên 40 độ C.

Những trường hợp thận trọng khi uống nước lá tía tô

Những trường hợp thận trọng khi uống nước lá tía tô
Uống nước lá tía tô đúng cách có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ thành phần giàu tinh dầu, flavonoid, vitamin (A, C), khoáng chất như sắt, canxi và chất chống oxy hóa...

Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn

Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn
Nhằm chào mừng 84 năm ngày truyền thống NCT, Ngày NCT Việt Nam (6/6/1941-6/6/2025), Bệnh viện Lê Văn Thịnh, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh phối hợp Trung tâm an sinh xã hội TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh tổ chức chương trình khám bệnh “Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi khó khăn”.

Cập nhật hướng dẫn thực hành 5Đ trong điều trị tăng huyết áp

Cập nhật hướng dẫn thực hành 5Đ trong điều trị tăng huyết áp
Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba (Hà Nội) vừa tổ chức chương trình sinh hoạt khoa học với chủ đề “5Đ trong điều trị tăng huyết áp (THA) – Bức tranh toàn cảnh từ lý thuyết đến thực hành”.

Cộng đồng chung tay để đẩy lùi bệnh sốt xuất huyết

Cộng đồng chung tay để đẩy lùi bệnh sốt xuất huyết
Hiện nay, bắt đầu vào mùa cao điểm của dịch sốt xuất huyết, bệnh có nguy cơ bùng phát và diễn biến phức tạp nếu chúng ta không chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp phòng chống.

Một số vị thuốc thanh nhiệt, giải độc cơ thể

Một số vị thuốc thanh nhiệt, giải độc cơ thể
Thanh nhiệt, giải độc cơ thể rất quan trọng, nhất là với những người hay bị nổi mụn nhọt, nóng gan, ăn uống kém...

Sử dụng đồ ăn nhanh thế nào để không hại sức khoẻ?

Sử dụng đồ ăn nhanh thế nào để không hại sức khoẻ?
Thức ăn nào cũng vậy, có mặt lợi cũng có mặt hại. Vì vậy nguyên tắc ăn uống hợp lí nhất là phải đa dạng thực phẩm để bổ sung dinh dưỡng và cơ thể nhận được đủ dưỡng chất với tỉ lệ cân đối. Ăn vừa đủ và chừng mực là một nguyên tắc giúp sống lâu và sống khoẻ.

Bộ Y tế: Theo dõi chặt chẽ tình hình dịch COVID-19 và các biện pháp phòng, chống dịch bệnh phù hợp

Bộ Y tế: Theo dõi chặt chẽ tình hình dịch COVID-19 và các biện pháp phòng, chống dịch bệnh phù hợp
Tính đến ngày 25/5/2025, trên thế giới có hơn 777 triệu ca nhiễm COVID-19 và hơn 7 triệu ca tử vong. Tại khu vực châu Á ghi nhận sự gia tăng số mắc, nhất là số nhập viện (Trung Quốc, Hồng Kông, Singapore, Thái Lan…), tuy nhiên tình hình chung ở những quốc gia này vẫn trong tầm kiểm soát, năng lực bệnh viện vẫn ổn định.

Hệ thống tiêm chủng VNVC triển khai tiêm vắc xin phế cầu 20 (PCV20) công nghệ mới đầu tiên tại Việt Nam

Hệ thống tiêm chủng VNVC triển khai tiêm vắc xin phế cầu 20 (PCV20) công nghệ mới đầu tiên tại Việt Nam
Lần đầu tiên tại Việt Nam, Hệ thống tiêm chủng VNVC triển khai tiêm vắc xin phế cầu 20 công nghệ mới, phòng 20 chủng vi khuẩn phế cầu, chống cả những chủng độc lực cao gây bệnh nặng.VNVC hoàn thiện danh mục vắc xin phòng phế cầu đầy đủ chuẩn quốc tế cho Việt Nam, kịp thời bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là người cao tuổi, người có bệnh nền trước diễn biến dịch bệnh hô hấp nguy hiểm.

Bệnh viện Quân y 175 chính thức đưa vào hoạt động Tòa nhà Đa khoa 1.000 giường

Bệnh viện Quân y 175 chính thức đưa vào hoạt động Tòa nhà Đa khoa 1.000 giường
Tòa nhà Bệnh viện Quân y 175 và hầm để xe đã hoàn thành và sẵn sàng đi vào hoạt động. Đây là một công trình có kiến trúc hiện đại, thiết kế khoa học, bố trí hợp lý và được kết nối đồng bộ với hệ thống hạ tầng hiện có của Bệnh viện. Công trình tạo nên một tổ hợp khám và điều trị hoàn chỉnh, với cơ sở vật chất tiên tiến, trang thiết bị hiện đại, góp phần hình thành môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiệu quả, phù hợp với định hướng phát triển bền vững và hiện đại và hội nhập quốc tế của Bệnh viện trong tương lai.

Tình trạng rụng tóc tuổi già và cách khắc phục

Tình trạng rụng tóc tuổi già và cách khắc phục
Rụng tóc ở người cao tuổi là tình trạng phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả...
Xem thêm
Liên tiếp tái phát sỏi, quả thận còn chức năng bị đẩy đến nguy cơ suy kiệt

Liên tiếp tái phát sỏi, quả thận còn chức năng bị đẩy đến nguy cơ suy kiệt

Trải qua 3 lần can thiệp và không ít lần trông cậy vào các bài thuốc dân gian, sỏi vẫn “kết cụm” đều đặn, đe dọa chức năng của quả thận duy nhất còn hoạt động. Nhờ tán sỏi nội soi ống mềm tại TCI, bà P.T.Đ (Hà Nam) đã được xử lý kịp thời thoát nguy cơ biế
Chủ động công tác y tế ứng phó với thiên tai, bệnh dịch mùa mưa bão năm 2025

Chủ động công tác y tế ứng phó với thiên tai, bệnh dịch mùa mưa bão năm 2025

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 76/CĐ-TTg ngày 28/5/2025, Công điện số 86/CĐ-TTg ngày 10/6/2025 về việc chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão và mưa lũ. Để chủ động phòng, chống dịch bệnh có nguy cơ xảy ra trong và sau lụt bão, mưa lũ, Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố đẩy mạnh phòng, chống dịch bệnh mùa mưa bão, chủ động công tác y tế ứng phó với thiên tai, mùa mưa bão năm 2025.
Người cao tuổi và nguy cơ mắc bệnh do thời tiết nắng nóng

Người cao tuổi và nguy cơ mắc bệnh do thời tiết nắng nóng

Khi thời tiết nắng nóng, trẻ nhỏ, NCT là đối tượng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến rối loạn thân nhiệt sẽ tăng lên, nếu không được điều trị nhanh chóng, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Bệnh viện Quân y 175 cứu sống bệnh nhân 67 tuổi bị nhiễm độc toàn thân

Bệnh viện Quân y 175 cứu sống bệnh nhân 67 tuổi bị nhiễm độc toàn thân

Mới đây, Bệnh viện Quân y 175, TP. Hồ Chí Minh tiếp nhận và điều trị thành công bệnh nhân nữ 67 tuổi mắc hội chứng Lyell (hoại tử thượng bì nhiễm độc toàn thân – TEN), một bệnh lý hiếm gặp với tỷ lệ tử vong rất cao, đặc biệt khi diện tích tổn thương da lên đến 92% cơ thể.
Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn

Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn

Nhằm chào mừng 84 năm ngày truyền thống NCT, Ngày NCT Việt Nam (6/6/1941-6/6/2025), Bệnh viện Lê Văn Thịnh, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh phối hợp Trung tâm an sinh xã hội TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh tổ chức chương trình khám bệnh “Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi khó khăn”.
Đơn vị Lão khoa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp: Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

Đơn vị Lão khoa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp: Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

Với phương châm “Tất cả vì sự hài lòng của người bệnh”, đội ngũ nhân viên y tế của Đơn vị Lão khoa – Khoa nội 4 (Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp) luôn học hỏi trau dồi kiến thức, nâng cao năng lực, nêu cao tinh thần đoàn kết xây dựng và phát triển đơn vị, cống hiến cho sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân.
Cập nhật hướng dẫn thực hành 5Đ trong điều trị tăng huyết áp

Cập nhật hướng dẫn thực hành 5Đ trong điều trị tăng huyết áp

Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba (Hà Nội) vừa tổ chức chương trình sinh hoạt khoa học với chủ đề “5Đ trong điều trị tăng huyết áp (THA) – Bức tranh toàn cảnh từ lý thuyết đến thực hành”.
Bộ Y tế: Tăng cường quản lý thực phẩm chức năng, bảo vệ người tiêu dùng trước vấn nạn hàng giả

Bộ Y tế: Tăng cường quản lý thực phẩm chức năng, bảo vệ người tiêu dùng trước vấn nạn hàng giả

Tình trạng thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng đang là vấn nạn nhức nhối. Đặc biệt, trong thời gian qua, cơ quan Cảnh sát điều tra của Bộ Công an đã triệt phá một số đường dây sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, bao gồm cả sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả.
Làm đẹp không xâm lấn – Xu hướng tất yếu của thời đại

Làm đẹp không xâm lấn – Xu hướng tất yếu của thời đại

Trong bối cảnh ngành công nghiệp thẩm mỹ toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ, khi khái niệm “làm đẹp” không còn chỉ đơn thuần là cải thiện ngoại hình mà đã trở thành biểu hiện của một lối sống khỏe mạnh, hiện đại và thông minh – thì sự kiện hội thảo khoa họ
Phiên bản di động